Biden Netanyahu'ya ‘İran'ın tehditleri’ karşısında Washington'un İsrail'in güvenliğine olan bağlılığı konusunda güvence verdi

Başkan Joe Biden Beyaz Saray Oval Ofis’te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile el sıkışırken (Arşiv - AP)
Başkan Joe Biden Beyaz Saray Oval Ofis’te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile el sıkışırken (Arşiv - AP)
TT

Biden Netanyahu'ya ‘İran'ın tehditleri’ karşısında Washington'un İsrail'in güvenliğine olan bağlılığı konusunda güvence verdi

Başkan Joe Biden Beyaz Saray Oval Ofis’te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile el sıkışırken (Arşiv - AP)
Başkan Joe Biden Beyaz Saray Oval Ofis’te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile el sıkışırken (Arşiv - AP)

Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden'ın dün (perşembe) yaptığı telefon görüşmesinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya, ABD'nin ‘İran'dan gelebilecek herhangi bir tehdit karşısında İsrail'in güvenliğine bağlı kalacağı’ konusunda güvence verdiğini açıkladı.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in de yer aldığı telefon görüşmesinde Biden'ın ‘bölgedeki gerilimi azaltmaya yönelik devam eden çabaların önemini vurguladığı’ belirtildi.

Açıklamada, “Başkan Biden, Hamas, Hizbullah ve Husiler gibi vekil terörist gruplar da dahil olmak üzere, İran'dan gelebilecek her türlü tehdit karşısında İsrail'in güvenliğine olan bağlılığını bir kez daha yineledi” denildi.

Biden ve Netanyahu görüşmede ayrıca, ‘balistik füzeler ve insansız hava araçlarından (İHA) kaynaklananlar da dahil olmak üzere İsrail'in tehditlere karşı savunmasını destekleme çabalarını’ da ele aldı.

Açıklamada, söz konusu çabaların desteklenmesinin ‘ABD savunma silahlarının bölgeye konuşlandırılmasını’ içerebileceği de belirtildi.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, daha önce ABD'nin Ortadoğu'da çatışmaların büyümesini önlemek için ‘yoğun çaba sarf ettiğini’ ifade etmişti.

Telefon görüşmesi, çarşamba günü şafak vakti Tahran'da Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'ye suikast düzenlemekle suçlanan ve Beyrut'un güney banliyölerini hedef alan bir hava saldırısında Hizbullah'ın üst düzey askeri komutanlarından Fuad Şükür'ün öldürülmesinden sorumlu tutulan İsrail'e karşı misilleme çağrılarının yapıldığı bir ortamda gerçekleşti.

İsmail Heniyye için dün sabah Tahran'da yas tutuldu ve İran Dini Lideri Ali Hamaney tarafından kıldırılan cenaze namazına katılan kalabalıklar intikam çağrısında bulundu.

Hizbullah'ın Güney Lübnan'daki operasyon komutanı Fuad Şükür, Beyrut'un güney banliyösünde öfkeli bir kalabalığın sloganları eşliğinde toprağa verildi.

Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah dün yaptığı açıklamada, İsrail'in Şükür'ün öldürülmesine ‘kaçınılmaz olarak gelecek yanıtı’ beklemesi gerektiğini söyledi.

Heniyye ve Şükür'ün öldürülmesi, Hamas ile İsrail arasında 7 Ekim'den bu yana devam eden daha geniş çaplı bir çatışma korkusunu arttırdı.

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi olan Hizbullah’a yakın bir kaynağa göre, çarşamba günü Tahran'da yapılan bir toplantıda, İranlı yetkililer ile Hizbullah ve Hamas dahil Tahran'a yakın grupların temsilcileri İsrail'e olası yanıt senaryolarını müzakere etti.

Kaynağa göre toplantıda, ‘paralel bir karşılık olasılığı, yani İran, Hizbullah ve Husilerin İsrail hedeflerini aynı anda bombalaması ya da her bir tarafın ayrı ayrı ama koordineli bir şekilde karşılık vermesi’ görüşüldü.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Irak'taki İslami Direniş'ten bir lider, ‘Irak, Yemen ve Suriye'den grupların katılımıyla askeri hedeflere yönelik ilk müdahaleye İran'ın öncülük edeceğini, bunu Hizbullah'ın ikinci müdahalesinin izleyeceğini’ söyledi.



Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.