ABD ve İsrail'in beklentileri: İran pazartesi günü İsrail'e saldıracak

Biden, Tahran'ın misillemeden vazgeçeceğini umuyor

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)
TT

ABD ve İsrail'in beklentileri: İran pazartesi günü İsrail'e saldıracak

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)

ABD'li ve İsrailli yetkililer İran'ın yarın (pazartesi) İsrail'e saldırmasını beklediklerini belirtirken, aynı zamanda ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella'nın da durumu yatıştırmak için dün (cumartesi) bölgeye geldiğini kaydetti.

Şarku’l Avsat’ın Axios haber sitesinden aktardığına göre iki ABD'li yetkili, Ortadoğu'daki ABD güçlerinden sorumlu General Corella'nın, Tel Aviv'in Hamas ve Hizbullah'ın üst düzey liderlerine suikast düzenlemesine karşılık İran'ın İsrail'e olası bir saldırısı için hazırlıklar sürerken dün bölgeye geldiğini söyledi.

Tahran ve Hizbullah, Hizbullah'ın üst düzey askerî komutanı Fuad Şükür'ün Beyrut'ta, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'nin de Tahran'da öldürülmesine ‘güçlü bir şekilde’ karşılık verme sözü verdi.

İki ABD'li yetkili, CENTCOM Komutanı'nın ziyareti sırasında İsrail ile İran arasındaki gerilimi azaltmaya çalışacağını belirtti. Diğer taraftan üç ABD'li ve bir İsrailli yetkili, İran'ın yarın İsrail'e saldırmasını beklediklerini söyledi.

Axios, ‘General Michael Corella'nın bölgeye ziyaretinin İsrail, İran ve Hizbullah arasındaki son gerginlikten önce planlandığını’ aktardı. Ancak ABD'li bir yetkiliye göre generalin bu geziyi ‘nisan ayında İran'ın saldırısına karşı İsrail'i savunan aynı uluslararası ve bölgesel koalisyonu harekete geçirmek’ için kullanması bekleniyor.

Axios'a göre ABD'li yetkililer İran'ın misillemesinin ‘nisan ayında İsrail'e yaptığı saldırıyla aynı çapta’ olmasını, ancak muhtemelen daha geniş kapsamlı olacağını ve Hizbullah'ı da içermesini bekliyor.

ABD'li ve İsrailli yetkililer, İran ve Hizbullah'ın koordineli bir saldırı mı gerçekleştireceklerini yoksa ayrı ayrı mı hareket edeceklerini bilmediklerini ifade ettiler.

ABD Başkanı Joe Biden'a dün gazeteciler tarafından ‘İran'ın yanıt vermekten geri adım atacağını düşünüp düşünmediği’ soruldu. Biden, “Umarım öyle olur, bilmiyorum” cevabını verdi.

Biden yönetimi, Heniyye suikastının İsrail ile Hamas arasındaki savaş bağlamında gerçekleşmesi ve bölge genelinde İsrail karşıtı duyguları harekete geçirmesi nedeniyle daha önce olduğu gibi aynı uluslararası ve bölgesel koalisyonu harekete geçirmenin zor olabileceğinden endişe ediyor.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi