Kursk saldırısı: Ukrayna'nın Rusya topraklarına ilerlemesi ne kadar önemli?

Ukrayna birliklerinin Rusya'nın Kursk kentine girmesinin ardından Sudza kasabasında yanan bir binadan duman yükseliyor. (Reuters)
Ukrayna birliklerinin Rusya'nın Kursk kentine girmesinin ardından Sudza kasabasında yanan bir binadan duman yükseliyor. (Reuters)
TT

Kursk saldırısı: Ukrayna'nın Rusya topraklarına ilerlemesi ne kadar önemli?

Ukrayna birliklerinin Rusya'nın Kursk kentine girmesinin ardından Sudza kasabasında yanan bir binadan duman yükseliyor. (Reuters)
Ukrayna birliklerinin Rusya'nın Kursk kentine girmesinin ardından Sudza kasabasında yanan bir binadan duman yükseliyor. (Reuters)

Yaklaşık bin Ukrayna askeri, Rus ordusunu hazırlıksız yakaladığı anlaşılan bir operasyonla Rusya'nın Kursk bölgesinin birkaç mil içine girdi.

Şarku’l Avsat’ın Sky News'ten aktardığına göre, Ukrayna operasyonel güvenliği sağlamaya çalıştığı için tablo büyük ölçüde belirsizliğini koruyor. Ancak uzmanlar, saldırının Kursk bölgesindeki en az iki Rus savunma hattını aşmayı başarmış gibi göründüğünü söylüyor.

xscdvf
Ukrayna güçlerinin Rusya'nın Kursk bölgesine girmesinin ardından yıkılan binalar (Reuters)

Kremlin'den gelen mesajlar ise çelişkili. Bir yandan gelişmeleri önemli olarak sunmaya çalışırken, diğer yandan durumun kontrol altında olduğunda ısrar ediyor.

Ukrayna saldırıları nereye ulaştı?

Rus güçleri, Kursk bölgesinde Rusya sınırını ihlal eden Ukrayna ordusuyla üç gündür savaşıyor.

Tahminler değişmekle birlikte yaklaşık bin Ukrayna askerinin salı sabahı erken saatlerde tanklar ve zırhlı araçlarla sınırı geçtiği, insansız hava araçları (İHA) ve topçu birlikleri tarafından desteklendiği düşünülüyor.

Savaş Çalışmaları Enstitüsü'ne (ISW) göre, coğrafi konumu tespit edilen görüntüler, Ukrayna’nın Rus topraklarına doğru 10 kilometreye (6,2 mil) kadar ilerlediğini gösteriyor.

ytjukıl
Ukrayna güçlerinin Kursk bölgesine girmesinin ardından Sudza kasabasında yanan bir bina (Reuters)

ISW yayınladığı raporda, Ukrayna güçlerinin 45 kilometrekarelik bir alanı ele geçirdiğini bildiren bir Rus kaynağına ve Ukrayna güçlerinin toplam 11 mevziyi ele geçirdiğini bildiren diğer Rus kaynaklarına atıfta bulundu.

Ancak bazı unsurları teyit etmek mümkün görünse de, diğer pek çok şey belirsizliğini koruyor.

Daha önce hiç böyle bir şey oldu mu?

Şubat 2022'den bu yana iki yılı aşkın süredir devam eden savaş sırasında Rus topraklarına sınırlı saldırıların yaşandığı başka örnekler de oldu.

Ancak bu saldırılar genellikle Ukrayna güçlerinden ziyade, Kremlin karşıtı Ruslar gibi güçlerdi.

xcdvfg
Kursk bölgesindeki Sudza kasabası dışında Ukrayna zırhlı araçlarına Rus insansız hava aracı saldırısı (AFP)

Geçen yıl mayıs ayında Rusya'nın Belgorod bölgesinde düzenlenen silahlı bir operasyonun arkasında Rus Gönüllü Kolordusu olarak bilinen bir grup olduğu iddia edilmişti.

Bu kez Ukrayna güçlerinin Rusya'da organize ve planlı bir operasyona dahil olduğu anlaşılıyor.

Rusya ve Ukrayna ne dedi?

Kremlin ve diğer Rus yetkililer duruma verdikleri tepkilerde çelişkili davrandılar. Olayı ‘geniş çaplı bir provokasyon’ olarak nitelendirirken, durumun ‘kontrol altında’ olduğunda da ısrar ettiler.

Rusya Savunma Bakanlığı dün (perşembe), kuvvetlerinin Kursk bölgesinde Ukrayna'nın ilerlemesini engellediğini duyurdu.

Buna karşılık Ukraynalı yetkililer ve yorumcular, muhtemelen operasyonel güvenliği korumak için, mevcut saldırı konusunda büyük ölçüde sessiz kaldılar.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy çarşamba gecesi yaptığı video konuşmasında saldırıya doğrudan atıfta bulunmazken, Kiev askerlerini ilerlemeye ve Rus güçlerini zayıflatmaya çağırdı.

Zelenskiy dün yaptığı açıklamada, Rusya'nın ülkesine ‘savaş getirdiğini’ ve bunun sonuçlarına katlanması gerektiğini söyledi.

xsdfveg
Ukrayna sınırındaki Kursk bölgesinde yer alan Sudza kasabasında Ukrayna bombardımanı sonrasında hasar gören bir ev (AP)

Ukrayna Devlet Başkanlığı Danışmanı Mihaylo Podolyak dün X hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda söz konusu duruma atıfta bulunarak şu ifadeyi kullandı: “Kursk ve Belgorod bölgeleri gibi Rus toprakları dahil olmak üzere, her türlü gerilimin, bombardımanın, askeri eylemlerin, zorunlu tahliyelerin, doğal yaşam formlarının tahrip edilmesinin temel nedeni yalnızca Rusya'nın açık saldırganlığıdır.”

Ukrayna'nın Kursk operasyonu ne kadar önemli?

Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü (RUSI) Askeri Bilimler Direktörü Matthew Saville Sky News'e yaptığı açıklamada, “Her zaman olduğu gibi durum gelişiyor. Bu nedenle büyük tahminlere karşı dikkatli olmalıyız” dedi.

İhlalin 10 ila 20 kilometrelik bir alanı kapsadığını ve birkaç bin asker içeriyor olabileceğini açıklayan Saville, durumun çok karışık olduğunu ve dikkatli olunması gerektiğini belirtti.

Saville, “Planın Kursk'u ciddi bir şekilde ele geçirmek ya da Rus topraklarının geniş bir bölümünü ele geçirmeye çalışmak olması pek olası değil... Ukraynalıların çok fazla rezervi yok. Rusların var ve şu anda Rusya'da orta büyüklükte bir kuvvet bulundurmak Ukraynalılar için zor olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

Saville, saldırının arkasındaki olası nedenleri şöyle sıraladı:

- Rusya'nın prestijine ve moraline darbe vurmak,

- Uluslararası destekçilere Ukrayna'nın halen savaşta olduğu ve hamle yapabileceği mesajını vermek,

- Gelecekteki esir değişimleri için daha fazla Rus savaş esiri ele geçirmeye çalışmak,

- Zayıf bir noktayı vurmak ve diğer ilan edilmemiş operasyonlarla bağlantılı olmak için bir fırsat sağlamak,

- Rusya'nın geri hatlarını ve kuvvetlerini tehdit ederek Harkov çevresinde bir ‘tampon bölge’ oluşturmaya çalışan Rus kuvvetlerinin geri çekilmesine yol açmak.



Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.