Kursk harekatı: "Birleşik Krallık'tan Ukrayna'ya füze izni çıkmadı"

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın Kursk harekatını "büyük provokasyon" diye niteleyerek gerekli yanıtın verileceğini söylemişti (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın Kursk harekatını "büyük provokasyon" diye niteleyerek gerekli yanıtın verileceğini söylemişti (Reuters)
TT

Kursk harekatı: "Birleşik Krallık'tan Ukrayna'ya füze izni çıkmadı"

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın Kursk harekatını "büyük provokasyon" diye niteleyerek gerekli yanıtın verileceğini söylemişti (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın Kursk harekatını "büyük provokasyon" diye niteleyerek gerekli yanıtın verileceğini söylemişti (Reuters)

Rusya, Ukrayna birliklerinin Kursk'taki ilerleyişini durdurmaya çalışırken, Kiev güçlerinin Birleşik Krallık (BK) ve Fransa ortak yapımı füzeleri kullanılmasına müsaade edilmediği aktarılıyor.

Kimliklerinin gizli tutulmasını isteyen Britanyalı yetkililer, ülkenin tanınmış gazetelerinden Telegraph'a yaptıkları açıklamada, Londra yönetiminin Storm Shadow füzelerinin Rus topraklarına saldırıda kullanılmasına izni vermediğini öne sürdü.

Ukrayna, yaklaşık 250 kilometre menzile sahip füzeleri, Rusya'nın 2014'te ilhak ettiği Kırım'a saldırılarda kullanmıştı. Ancak BK yönetiminin, silahın doğrudan Rus toprağına saldırıda kullanılmasına izin vermediği belirtiliyor. 

Ayrıca Fransa'nın uzun menzilli füzelerin kullanım alanına dair Kiev'e henüz resmi bir bilgilendirme yapmadığı ifade ediliyor. 

Diğer yandan BK'nin kamu yayıncısı BBC'nin hazirandaki haberinde, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Rus topraklarına doğrudan saldırıları desteklediği iddia edilmişti. 

Ukrayna, 6 Ağustos'ta Rusya sınırını geçerek Kursk'a girmişti. Ukrayna Genelkurmay Başkanı Oleksandr Sırski, ordunun yaklaşık bin kilometrekarelik Rus toprağını ele geçirdiğini ileri sürmüştü.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, dünkü açıklamasında Kursk'taki 74 yerleşim biriminin kontrolünü ele geçirdiklerini savunmuştu. 

Rusya Savunma Bakanlığı'ndan dün yapılan açıklamadaysa, 6 Ağustos'tan bu yana Ukrayna'nın toplamda 2030 askerini, 35 tankını ve 179 zırhlı aracını kaybettiği öne sürülmüştü. Kiev ise kayıplarla ilgili bilgi paylaşmıyor. 

Ukrayna, Şubat 2022'de başlayan savaşta Kursk hamlesiyle en büyük sınır ötesi operasyonunu düzenliyor. 

Kursk harekatına katılan Ukraynalı askerler, operasyon günü sınıra gitmeleri için kendilerine emir verildiğini fakat Rus toprağına gireceklerini bilmediklerini belirtiyor.

BBC'ye konuşan ve adı Tomaş olarak paylaşılan asker, "Saldırıyı başlatmadan önce düşmanın iletişim ve gözetleme araçlarını etkisiz hale getirdik” diyor.

Adı gizli tutulan başka bir Ukraynalı askerse Rusların böyle bir saldırıyı hiç beklemediğini savunarak şunları söylüyor: 

Şaşırtma taktiklerimiz işe yaradı. Çok az direnişle karşılaştık, kolayca sınırdan geçtik.

Amerikan gazetesi New York Times (NYT), Kiev yönetiminin Kursk harekatını "büyük bir gizlilikle planladığını ve ABD dahil Batılı müttefikleri şaşkına çevirdiğini" yazıyor. 

Adlarının açıklanmasını istemeyen Amerikalı yetkililer, Ukrayna'nın harekat öncesinde resmi bir bilgilendirme yapmadığını söylüyor. 

NYT, Kiev yönetiminin "ABD'nin operasyonu durdurmak amacıyla harekete geçeceğinden endişelendiği için böyle bir adım atmış olabileceğine" dikkat çekiyor. 

ABD Başkanı Joe Biden, mayıstaki açıklamasında Ukrayna'nın sadece kendini savunmak amacıyla Amerikan yapımı silahları Rusya'ya karşı kullanabileceğini bildirmişti. Pentagon, Kursk harekatında Kiev'in bu politikayı ihlal etmediğini savunuyor. 

Öte yandan NYT, temmuz ortasından itibaren Ukrayna'nın Rusya sınırındaki Sumi bölgesine askeri birlik transfer etmeye başladığına işaret ediyor.

Rus Parlamentosu Savunma Komitesi Üyesi General Andrey Gurulyov, 9 Ağustos'ta Rus devlet kanalında katıldığı programda, Kursk harekatından yaklaşık bir ay önce ordunun uyarı mesajları aldığını söylemişti. 

Gurulyov, Rus ordusundaki üst kademelerin "Paniğe gerek yok" diyerek harekete geçmediğini de öne sürmüştü.

Independent Türkçe, BBC, Telegraph, Kyiv Independent, New York Times



Trump ya da şanslı Lazarus

Güçlü bir şahin rolü oynamasına rağmen, aslında en yakın danışmanları tarafından kendisine verilen Obama'nın reçetelerini uygulamaya yaklaşıyor (AFP)
Güçlü bir şahin rolü oynamasına rağmen, aslında en yakın danışmanları tarafından kendisine verilen Obama'nın reçetelerini uygulamaya yaklaşıyor (AFP)
TT

Trump ya da şanslı Lazarus

Güçlü bir şahin rolü oynamasına rağmen, aslında en yakın danışmanları tarafından kendisine verilen Obama'nın reçetelerini uygulamaya yaklaşıyor (AFP)
Güçlü bir şahin rolü oynamasına rağmen, aslında en yakın danışmanları tarafından kendisine verilen Obama'nın reçetelerini uygulamaya yaklaşıyor (AFP)

Refik Huri

ABD'de başlangıçtan beri süregelen bir gelenek vardır, görev süresinin son gününe kadar tek bir başkan vardır. Seçilen başkan geleneğe saygı duyar ve Kasım 2024'teki zaferinden 20 Ocak'ta göreve gelmesine kadarki süreyi, yönetimini, önceliklerini ve görev süresinin ilk 100 gününde neler yapacağını düzenleyerek geçirir.

Ancak Başkan Donald Trump acele ediyor, iktidarı ele geçirmeden önce onu kullanmak istiyor. ABD ve dünyada onun görevine başlamasını bekleyenler de, kendilerini neyin beklediğini bilmek için acele ediyorlar. Trump şanslı bir adam, 2016'da başkan Barack Obama ve politikalarına karşı beyazların başlattığı protesto dalgasıyla ilk başkanlığını kazandı. Başkan Joe Biden'ın politikalarına karşı başlatılan protesto kampanyasının ardından da 2024'te ikinci kez seçildi. Şansı katıldığı iki seçimde de bir kadına karşı yarışmasıyla zirveye çıktı. İlk seferinde Hillary Clinton, ikinci seferinde ise Kamala Harris’e karşı yarıştı. Kesin olan bir şey var ki, o da Amerikan toplumunun henüz Beyaz Saray'da bir kadının başkanlık mührüne sahip olmasına hazır olmadığı. Nitekim Obama'nın iki dönemlik başarısının arkasındaki Demokrat stratejist David Axelrod, Time dergisine verdiği demeçte, “Trump’a karşı siyah bir kadının yarışması, yutulması zor güçlü bir ilaçtır” demişti.

Trump'ın tercihlerine gelince bir sürpriz yok. Birinci dönemden birikmiş politikalarının yanı sıra Heritage Kuruluşu’nun 2025 Projesi ve ABD’yi Yenileme Merkezi projesi var. Trump’ın öncelikleri çatışma için bir davet niteliğinde. Sadece Çin değil, aynı zamanda Avrupalı müttefikleri için de gümrük vergilerinin artırılması, Çin'in geniş çaplı bir tepkisine yol açacaktır. The Economist'ten Patrick Foulis'a göre Trump'ın “izolasyonist ve korumacı eğilimi ABD’nin ittifaklarını tahrip edecek.” Edward Carr'ın görüşüne göre ise Avrupa, “Rusya'ya Ukrayna'da üstünlük sağlayabilecek değişken bir başkanın yönetimi altında 1930'lardan beri görülmemiş zorluklarla, NATO’nun ABD'nin korumasına olan güveni sarsacak şekilde daha agresif bir şekilde test edilmesiyle karşı karşıya kalacak.” Her ne kadar Obama bir yılda 400 bin göçmeni, Eisenhower da 1954'te 1 milyon kişiyi sınır dışı etmiş olsa bile, milyonlarca göçmenin hızla sınır dışı edilmesinin de sonuçları olacaktır. Ek olarak Trump her yerde savaşları sona erdireceğinde ısrar ediyor.

Güçlü bir şahin rolü oynamasına rağmen, aslında Obama'nın en yakın danışmanı Ben Rhodes'un kendisine verdiği reçeteleri uygulamaya yaklaşıyor. ABD'nin “Uzak Doğu, Avrupa ve Ortadoğu'daki üç alanda güç oluşturması” çağrısında bulunan 2024 tarihli bir RAND Corporation raporuna yanıt olarak, Ben Rhodes, maksimalist hedefler peşinde koşmaktan ve “Rusya'nın Ukrayna ile savaşına karışmaktan, İran ile çatışmaktan ve Çin-Tayvan çatışmasına” bulaşmaktan kaçınılması gerektiği konusunda uyarmış ve “Bunlar ABD'nin doğrudan askeri müdahalesi için uygun alanlar değil, çünkü Rusya'nın tamamen yenilmesi, İran rejiminin değişmesi ve Tayvan'ın bağımsızlığına bahis oynamanın riskleri arasında bir halk desteği veya yasal yükümlülükler yoktur” demişti.

Ortadoğu'ya gelince, Trump'ın fikirlerinin koşullara, olgulara, bölgedeki çatışmaların karmaşıklığına ve savaşları sona erdirmenin zorluğuna göre değişebileceği görülüyor. İlk dönemde damadı Jared Kushner'in Ortadoğu'da serbestçe çalışmasını sağlamıştı. Kushner, bölgede Netanyahu'nun ve ABD’nin yararına hareket etti. Bunun için öncelikle Arap ülkelerini Filistin devleti için müzakerelere yönelik hiçbir adım atmadan İsrail ile İbrahim Anlaşmaları imzalamaya teşvik etti. İkincisi, Trump'ın açıkladığı ve Filistinlilere birkaç kırıntı sunan, İsrail’e ise toprağın büyük bir kısmını veren ve tanıyan, ekonomik bir anlaşmadan ibaret olduğu için ölü doğan “Yüzyılın Anlaşması”nı sundu.

İkinci dönemde Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı ise Trump'ın Lübnan asıllı damadının babası Massad Boulos olacak. Kendisi hâlâ istişarelerde bulunuyor ve Arap-İsrail ihtilafını çözmek için nasıl bir plan önerdiği bilinmiyor. Ama Trump'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz'un İran'a daha fazla baskı yapılmasından, İran'ın bölgesel oyundan çıkarılmasından ve böylece onu, Esed rejiminin devrilmesi, Tahran'ın Suriye coğrafyasından çekilmesi, Gazze ve Lübnan'ın bazı kesimlerinin harap olması, Hamas ve Hizbullah'ın zayıflamasıyla ciddi yara alan bölgesel projesinden soyutlamaktan bahsettiğini herkes biliyor. Esasen İsrail ile yaşanan ihtilafta her türlü çözümü reddeden ve Filistin'i özgürleştirme sloganını öne süren İran, yokluğunun veya nüfuzunun zayıflamasının bir uzlaşıya varılmasını kolaylaştırmasına olanak tanımayacaktır.

Trump'ın Körfez ülkeleriyle ilişkilerinin iyi olduğu bir sır değil ancak The Economist, ikinci dönemde ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının Körfez'e de yansıyacağını tahmin ediyor. Körfez ülkelerinin Çin ile teknolojik alanda ilişkilerini genişlettiğini bilen Trump, Körfez ülkelerinin istemediği ve çıkarına olmayan bir şey yapabilir. Körfez'i zor bir tercihle karşı karşıya bırakabilir; teknolojik iş birliğinde ABD ya da Çin’i seçmek.

Ama Trump’ın şanslı olduğunu tekrarlayalım, çünkü bütün güç onun elinde; Beyaz Saray, Senato ve Temsilciler Meclisi. Cleveland (1822) ve şimdi Trump (2024) dışında hiçbir başkan seçim kaybettikten sonra ikinci dönem yeniden seçilerek Beyaz Saray'a dönmedi. Tarihçiler buna “Lazarus Mucizesi” adını veriyorlar; Lazarus mezarından mucizevi bir şekilde dirilen ölü bir adamdır. Avrupa'da başkanların ve başbakanların birkaç kez göreve gelmesi sıkça görülen bir durumken, ABD'de bu enderdir. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva’ya göre ise küresel ekonomi gelecekteki şoklara hazır değil.

*Bu makale Şarku’l Avsat  tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.