Geçen yıl Kanada'yı kasıp kavuran rekoy düzeydeki orman yangınları, gezegeni neredeyse dünyadaki diğer tüm ülkelerden daha fazla ısıtan karbon salımını atmosfere gönderdi.
NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'nın çarşamba günü yayımladığı bir araştırma, North Dakota boyutlarında bir bölgeyi kül eden yangınların, yaklaşık 640 milyon ton karbondioksit saldığını bildirdi.
Akademik dergi Nature'da yayımlanan çalışma yalnızca Çin, ABD ve Hindistan'ın fosil yakıtlarla Kanada'daki yangınlardan daha fazla salım ürettiğini ortaya çıkardı. Dünya'nın atmosferdeki sera gazı konsantrasyonu, 2023'te insan tarihinin en yüksek seviyelerindeydi.
Araştırmada "2023 yangın sezonu, Kanada ormanları için en az 1980'den beri en sıcak ve en kuru sezondu, bu, büyük miktarda orman yangınları kaynaklı karbon salımına yol açtı" diye belirtildi.
Mayıs 2023'te çıkan yangınlar, rekor sıcaklıklar ve kuru hava koşullarının alevleri körüklemesiyle aylar boyunca eyaletlere yayılmıştı.
Britanya Kolumbiyası'ndan Yeni İskoçya'ya kadar uzanan orman yangınları, 180 milyondan fazla dönümü yakmıştı. Duman, dalgalar halinde yükselmiş ve sınırın güneyine ulaşarak ABD şehirlerinde gökyüzünü ürpertici sarı-turuncu bir renge boyamıştı. Kanada'da 8 itfaiyeci hayatını kaybetmiş ve on binlerce insan tahliye edilmişti.
NASA, yangınların etkisini uydu gözlemleri ve süper bilgisayarlar kullanarak tespit etti. Özellikle, Avrupa Uzay Ajansı'na ait, Sentinel 5P uydusuna bağlı olan ve 2017'den beri Dünya'nın yörüngesinde dönen TROPOspheric Monitoring Instrument isimli araç, atmosferdeki gazı ve ince partikülleri ölçüp haritasını çıkarmayı başardı.
İklim kriziyle bağlantılı olarak yükselen sıcaklıklar ve zararlı kuraklıklar sebebiyle orman yangınlarının sıklığının ve şiddetinin artması bekleniyor.
Kanada'dakiler de dahil olmak üzere dünyadaki kuzey ormanları ağır tehditlerle karşı karşıya. Bu ormanlar genellikle büyük karbon yutakları gibi işliyor ve atmosfere saldıkları karbondioksitten daha fazlasını emiyor.
Fakat Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, ormanların karbon yutağı olarak etki alanlarının zayıfladığını belirtti.
Bu sene Kanada'daki orman yangınlarıyla, dumanlar halihazırda ABD'de Ortabatı ve Doğu Kıyısı göklerine ulaştı. Kanada Kurumlararası Orman Yangınları Merkezi (CIFFC) halen 730 aktif yangın olduğunu aktardı. Bu yıl, Alberta'nın ikonik kenti Jasper da dahil olmak üzere yaklaşık 48 milyon dönüm yandı.
Ağustos'ta hareketlilik arttı ve ABD İşçi Bayramı hafta sonunda daha da sıcak ve kuru bir hava bekleniyor. Orman yangınları Kanada'da yıl boyunca yaşansa da mayısla eylül arası en aktif dönem. Kanada hükümeti, bu yazın başında tahminlerinde, orman yangını riskinin gelecek aylarda yüksek kalmasının beklendiğini ifade etmişti.
Independent Türkçe
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin kuzeyine havadan atılan yardımları taşıyan paraşütlere doğru koşuyor... 7 Ağustos 2025 (Reuters)