Myanmar'da yoksullar hayatta kalmak için organlarını satıyor

Organ ticareti sosyal medya üzerinden gerçekleştiriliyor

Myanmar'da ordunun 2021'de yönetime el koymasının ardından aynı yıl geniş çaplı protestolar düzenlenmişti (Reuters)
Myanmar'da ordunun 2021'de yönetime el koymasının ardından aynı yıl geniş çaplı protestolar düzenlenmişti (Reuters)
TT

Myanmar'da yoksullar hayatta kalmak için organlarını satıyor

Myanmar'da ordunun 2021'de yönetime el koymasının ardından aynı yıl geniş çaplı protestolar düzenlenmişti (Reuters)
Myanmar'da ordunun 2021'de yönetime el koymasının ardından aynı yıl geniş çaplı protestolar düzenlenmişti (Reuters)

Amerikan medya kuruluşu CNN, Myanmar'da yoksulların para bulabilmek için sosyal medya üzerinden organlarını sattığını yazıyor. 

CNN'in bir yıl süren araştırması, Myanmar'da yoksulların organlarını Facebook üzerinden varlıklı kişilere sattığını ortaya çıkardı. 

Organlarını satacak zengin kişiler bulan Myanmarlıların, bazı aracılarla iletişime geçerek işlemi gerçekleştirmek için Hindistan'a gittiği ifade ediliyor. 

Araştırmada, Myanmarca ilan yayımlayan en az üç Facebook grubunda kullanıcıların organ tekliflerini paylaştığı tespit edildi. 

Eşi ve çocuğunun günlerce aç kaldığını gördükten sonra böbreğini satmaya karar veren Maung Maung, yüklü borç içinde olduğunu belirterek şunları söylüyor: 

O anda hayatın çok acımasız olduğunu hissettim. Para için insanları soymaktan ya da öldürmekten başka hayatta kalmamın bir yolu yoktu. Eşim de aynı durumdaydı. O da bu dünyada daha fazla yaşamak istemiyordu. Kızımızın iyiliği için intihar etmedik.

Maung, Temmuz 2023'te böbreğini satacak bir kişi bulduktan sonra Hindistan'a gittiğini belirtiyor. Çin asıllı Myanmarlı bir iş insanının, böbrek için kendisine 10 milyon Myanmar Kyatı (yaklaşık 100 bin TL) ödeme yaptığını anlatıyor.

Organ satışı hem Hindistan'da hem de Myanmar'da yasak. Hindistan'da organ bağışına birkaç istisna dışında sadece akrabalar arasında izin veriliyor. Ancak organ satışı yapan çetelerin sahte belgeler hazırlayarak yasadışı şekilde bu işlemleri gerçekleştirebildiği belirtiliyor. 

Şubatta böbreğini satmak için Facebook gruplarında ilan veren 26 yaşındaki Myanmarlı genç de şunları söylüyor: 

Vücudunuzun bir parçasını satmak herkes için zor bir karar. Kimse bunu yapmak istemez. Böylesine zor bir durumda hayatta kalmak için elimden geleni yapıyorum.

CNN, kimliğini paylaşmadığı bir organ alıcısıyla da iletişime geçti. Bu kişi, organını satın aldığı Myanmar yurttaşıyla evlenerek yasağa takılmadan işlemi tamamlayabildiğini söylüyor. 

Meta, söz konusu gruplardan birinin Facebook'tan kaldırıldığını bildirirken, organ ticareti faaliyetine dair yorum yapmayı reddetti. CNN, cunta yönetiminin de yorum taleplerine yanıt vermediğini aktarıyor. 

Birleşmiş Milletler'e göre, Myanmar'da askeri darbenin yapıldığı Şubat 2021'den 18 Haziran 2024'e kadar ordu tarafından yaklaşık 5 bin 280 sivil öldürüldü.

Independent Türkçe, CNN, Jerusalem Post



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times