Goldrich Şarku’l Avsat’a konuştu: ABD askerleri Suriye'den çekilmeyecek

ABD Dışişleri Bakanlığı’nda Suriye dosyasından sorumlu yetkili Ethan A. Goldrich, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ile normalleşme için ABD'nin hangi şartları öne sürdüğünü Şarku’l Avsat’a anlattı

ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İlişkilerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ethan A. Goldrich (ABD Dışişleri Bakanlığı)
ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İlişkilerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ethan A. Goldrich (ABD Dışişleri Bakanlığı)
TT

Goldrich Şarku’l Avsat’a konuştu: ABD askerleri Suriye'den çekilmeyecek

ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İlişkilerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ethan A. Goldrich (ABD Dışişleri Bakanlığı)
ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İlişkilerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ethan A. Goldrich (ABD Dışişleri Bakanlığı)

ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İlişkilerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ethan A. Goldrich, ABD güçlerinin Suriye'den çekilmeyeceğini vurgulayarak ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin Suriye’den çekilme planları olduğu iddialarını yalanladı.

Görevinden ayrılmasına kısa bir süre kala Şarku’l Avsat’a özel bir röportaj veren Goldrich, “ABD, Suriye'deki yerel güçlerle kurduğu ortaklığa bağlı kalıyor” dedi.

Goldrich, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed rejimi ile normalleşmeye dair yorumunda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2254 sayılı kararının hedefleri konusunda gerçek ve sürekli bir ilerleme sağlanana kadar ABD'nin Suriye'deki rejimle normalleşmeyeceğinin altını çizdi. ABD’li yetkili, Esed ile ilişkilere sahip ülkelerin bu ilişkilerini söz konusu karar kapsamındaki ortak uluslararası hedefler için kullanmaları gerektiğini belirtti.

Siyasi çözüm ve DEAŞ’ın yeniden ortaya çıkmasının önlenmesi

Goldrich, ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İlişkilerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı olarak Suriye dosyasından sorumlu olduğu üç yıl boyunca elde edilen ve elde edilemeyen başarıları değerlendirirken “Bugün çok şey başardığımızı görüyorum, ama daha yapılacak çok şey var. Görevimin başında Suriye politikamızın gözden geçirilmesini henüz tamamlamıştık. Suriye halkının acılarını hafifletmeye odaklanmamız gerektiğini düşündük, şiddeti hafifletmemiz gerekiyordu. Rejimi yaptıklarından dolayı sorumlu tutmamız ve en önemlisi de ABD açısından DEAŞ’ın ülkemize ve diğer ülkelere yönelik bir tehdit olarak yeniden ortaya çıkmasını engellememiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.

ABD’li yetkili sözlerini şöyle sürdürdü:

“Aynı zamanda, 2254 sayılı karar kapsamında siyasi bir çözüm dışında krize bir çözüm bulunamayacağını öğrendik. Tüm bu dosyalarda ilerleme kaydedildiğini ve zorlukların devam ettiğini gördük, ancak elbette Suriye'nin kuzeydoğusundaki (DEAŞ) tehdidin yeniden ortaya çıkmasını engelledik. Hapishaneden çıkarılması gereken insanlarla ilgili işlemlere yardımcı olduk. El Hol Mülteci Kampı’nda kalan yerlerinden edilmiş kişilerle ilgilenerek oradaki sayıyı azalttık. Suriye’nin bu bölgelerinde istikrarın sağlanmasına yardımcı olduk.”

Suriye'den çekilme yok

Biden yönetiminin Suriye'den çekilme niyetinde olduğuna dair haberlerin ardından ABD askerlerinin Suriye'den çekilmesi için bir takvim olup olmadığı sorusuna Goldrich, şu yanıtı verdi:

“Şu an odaklandığımız hedef DEAŞ'ın yeniden ortaya çıkmaması. Bu tür haberlerin yapıldığını biliyorum, ancak Suriye'nin o bölgesinde oynadığımız role bağlı kaldığımızı açıkça belirtmek isterim. Birlikte çalıştığımız yerel güçlerle olan ortaklığımız ve bu tehdidin geri dönmesini engelleme ihtiyacımız devam ediyor.”

Goldrich, Şarku’l Avsat’ın kendisine yönelttiği ABD askerlerinin geri çekilmeyeceğini teyit edip edemeyeceğini sorusuna ise “Evet. Sürdürmemiz gereken bu göre halen bağlıyız” yanıtını verdi.

Yardım etmeye devam ediyoruz

ABD'nin Suriye halkına insani yardım sağlama konusundaki kararlılığını vurgulayan Goldrich, “Suriye'ye insani yardımların ulaştırılması ve Brüksel'de taahhüt edilen fonların sağlanması konusunda üstlendiğimiz role bağlıyız. İlkbaharda 593 milyon dolar taahhüt ettik. Çatışmanın başlangıcından bu yana Suriye içindeki Suriyelilere ve komşu ülkelerdeki mültecilere yardım etmek için 18 milyar dolar sağladık. Bu yardımı sağlama konusundaki kararlılığımızı sürdürüyoruz. Suriyelilerin yüzde 90'ının şu anda yoksulluk sınırının altında yaşadığını ve acıların devam ettiğini biliyoruz” diye konuştu.

Goldrich, şöyle devam etti:

“Bu acıyı hafifletmek için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz, ancak aynı zamanda Suriye halkının daha iyi bir konumda olabilmesi ve bu yardımlara ihtiyaç duymaması için krize daha geniş kapsamlı bir çözümün bulunduğu bir yerde olmak istediğimizi düşünüyorum.”

Esed ile normalleşme yok

Goldrich, ABD'nin bölgedeki bazı ülkelerin ve Avrupa Birliği'nin (AB) Suriye rejimine açık olması konusundaki tutumuna ilişkin şunları söyledi:

“ABD olarak politikamız çerçevesinde BMGK’nın 2254 sayılı kararının hedefleri doğrultusunda gerçek ve sürdürülebilir bir ilerleme sağlanana, Suriye halkının insan haklarına saygı duyulana ve hak ettikleri medeni hakları elde kadar Suriye'deki rejimle normalleşmeyeceğiz.”

ABD’li yetkili, şunları söyledi:

“Rejimle ilişkileri olan ülkeler olduğunu biliyoruz. Bunu desteklemiyoruz, bilakis bu ülkelere rejimle ilişkilerini BMGK’nın 2254 sayılı kararı kapsamındaki ortak uluslararası hedeflere ulaşmak için kullanmaları gerektiğini ve yaptıkları şeyin Suriye halkının durumunu iyileştirmeye yönelik olması gerektiğini hatırlatıyoruz.”

ABD'nin ilkelerine, politikalarına ve yasalarına bağlı kalmaya devam ettiğini vurgulayan Goldrich, “Bizim için Suriye rejimi ile ilişkimizi değiştirmenin yolu çok açıktır; eğer rejim burada kabul edilen yasalar ve uyguladığımız politikalar çerçevesinde davranışlarını değiştirirse ve Suriye’deki koşullar değişirse, o zaman farklı bir ilişkiye sahip olabiliriz, ancak bunun oradan başlaması gerekiyor” diye konuştu.

Zorla kaybetmelerden sorumlu olanlara hesap verdirilmesi

Goldreich, Suriye'de neyi başarmayı umduğu sorusuna ise şu yanıtı verdi:

“Her zaman devam edecek birtakım şeyler var. Bizim de yapmaya ve başarmaya çalışacağımız şeyler var. Suriye'deki insanları yaşananlardan sorumlu tutmak istiyoruz. 30 Ağustos’ta Uluslararası Zorla Kaybedilme Mağdurları Günü'nü andık. Kayıp insanlar var ve bu insanların durumundan sorumlu olanların hesap vermesi gerektiğini vurgulamaya çalışıyoruz. Bundan dolayı zorla kaybetmelerden sorumlu olanlara yaptırımlar uyguladık. Ayrıca bu kişilerin ailelerine siyasi olmayan bir şekilde onlar hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olmak için bağımsız bir Kayıp Kişiler Derneği kurduk. Bu ailelerden bazılarının huzura kavuştuğunu ve siyasi bir sürecin başladığını görmek istiyorum.”

ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İlişkilerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Goldrich, son olarak şunları söyledi:

“Rejimin iş birliği yapmaması ve siyasi sürece yönelik adımlar atmaması nedeniyle son Anayasa Komisyonu toplantısının üzerinden iki yıl geçti. Dolayısıyla durumu değiştirmek zorundayız. DEAŞ'ın yeniden ortaya çıkmasını önlemek ve insani yardımları sürdürmek gibi bahsettiğimiz konularda sürdürülebilirliğin olması önemli. Bunlardan bazıları yolunda gidiyor olsa da diğerlerinde henüz istikrar sağlanmış değil. Suriye halkı, politikamızın tüm yönlerinin uygulandığını görmeyi ve normal yaşamlarına dönebilmeyi hak ediyor.”



İranlı Lübnan kurtuluş savaşına değil, yıkım savaşına mahkûm

Beyrut'un güney banliyösünde İsrail hava saldırısının hedef aldığı bir binada çıkan yangın (AFP)
Beyrut'un güney banliyösünde İsrail hava saldırısının hedef aldığı bir binada çıkan yangın (AFP)
TT

İranlı Lübnan kurtuluş savaşına değil, yıkım savaşına mahkûm

Beyrut'un güney banliyösünde İsrail hava saldırısının hedef aldığı bir binada çıkan yangın (AFP)
Beyrut'un güney banliyösünde İsrail hava saldırısının hedef aldığı bir binada çıkan yangın (AFP)

Refik Huri

Yıllar önce tecrübeli ve önemli bir Hizbullah yetkilisiyle yaptığım görüşmede kendisi açıkça şöyle demişti: “Biz İran'ın vekili değiliz, biz İran'ız” ve İslam Cumhuriyeti'nin Lübnan'ın İslami direnişin kendisi olduğu ve “o olmasaydı ayakta kalamayacağı, bölgede ve dünyada rol oynayamayacağı” temelinde hareket etmesi doğaldır.

Beyrut'u yakın zamanda ziyaret eden iki ziyaretçi İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve İran Şura Konseyi Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf'ın diplomasiyi göz ardı ederek, Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ve geçici Başbakan Necip Mikati'ye, direnişi desteklemesi için resmi Lübnan'ın ne yapması gerektiğini bildirmeleri şaşırtıcı değil. İki İranlı yetkili, Meclis Başkanı ile Başbakan’a ayrıca alınacak herhangi bir kararda direnişin onayını şart koştu ve hatta ateşkes ve 1701 sayılı Kararın uygulanması konusunda Lübnan adına müzakereleri üstlenme isteğini duyurdu. Dahası Kalibaf, “Dini Lider, yetkililer ve İran halkı, Lübnan halkının temel direğidir” dedi. Sürpriz olan ise Başbakan Mikati'nin, otoritenin direnişe "bağlı" hale gelmesinin ardından, Lübnan'ın iç işlerine yönelik “bilinçli müdahaleye” karşı olduğunu duyurmasıydı.

 Bazıları her zamanki gibi Başbakan’ın geç de olsa bu tutumu benimsemesini övdü, bazıları da ABD, Fransa, İngiltere ve Körfez müdahalelerine de karşı olunup olunmayacağını sorguladı. Zira Beyrut’un Amerikan, Avrupalı ​​ve Arap rollerinin yanı sıra, Çin ve Rusya'nın rollerine de ihtiyacı olması bunların müdahalelerine maruz kaldığı gerçeğini değiştirmiyor. Keza İran'ın Lübnan'daki rolüne ihtiyaç duyduğu ve Lübnanlı bir grubun İran'ı dış değil “iç güç” olarak görürken, diğer bir grubun ise Lübnan'ın Batı'ya ve Araplara ihtiyacı olduğuna inandığı gerçeğini de değiştirmiyor

İran Dini Lideri Ali Hamaney'in bununla ilgili “direnin ve sağlam durun” yönünde talimat vermesi bir yana, İsrail düşmanına karşı benimsenmesi gereken tutumu ve işgale direnmenin, saldırganlığa karşı koymanın Lübnan'ın ulusal görevi olduğu konusunu tartışmaya ise gerek yok.

Gazze'deki Hamas hareketine yönelik “destek” savaşının Hizbullah ve tabii ki İran tarafından kararlaştırıldığı, açık bir savaşta büyük bir saldırının ise Netanyahu hükümeti tarafından kararlaştırıldığı doğru. Ancak, ulusal mücadele görevinin, amansız bombardıman altında bile ulusal siyasi tartışma hakkıyla eşleştiği de doğru.

Direniş, sahada dahi olsa ülkeden ve şartlardan bağımsız özel bir proje değil, çatışma sonrası siyasi projenin, Tahran merkezli jeopolitik ve stratejik bir yapı içindeki siyasi bir projenin bir parçası.

Bu proje olmasaydı İran, Irak, Suriye ve Lübnan'da ideolojik silahlı gruplar kurmaya çalışmaz, Yemen'de Husileri, Gazze'de Hamas'ı ve İslami Cihat'ı desteklemezdi. Filistin'in kurtuluşu projenin tamamı değil, ona giden yolda bir aşamadır. Abbas Arakçi'nin misyonları İsrail ve ABD'ye direnmekle sınırlı olan “İslam Cumhuriyeti'nin gücünün en önemli bileşenini temsil ettiğini” düşündüğü “direniş ekseni” de öyledir.

Ve işte Lübnan da Hizbullah aracılığıyla İsrail düşmanıyla tam teşekküllü bir savaş içinde. Ancak arenalar birliği Hizbullah'ı destekleme konusunda olması gerektiği kadar etkili değil. Direniş ekseninin lideri ve “arenalar birliği” stratejisinin sahibi İran, en güçlü kolu ve tacındaki taş olan Hizbullah’ın yanında doğrudan savaşa müdahil değil.

Sanki Hizbullah'tan zaten ideolojisinin bir parçası olan fedakarlıkları sunması, Lübnan ve Lübnanlılardan, özellikle de direnişin kuluçka merkezinden, sıkıntılara, yerinden edilmelere, yıkımlara ve ülkenin her bölgesine yönelik aralıksız hava saldırılarına katlanmaları isteniyor.

Cumhurbaşkanlığı makamındaki iki yıllık boşluğun ardından, cumhurbaşkanın artık acilen seçilmesi ihtiyacı bile gündeme getirilmiyor. Dahası direniş ekibi, sanki bu boşluk siyasi bir plan ya da sadece partiler arasındaki anlaşmazlıktan kaynaklanan bir çıkmaz değilmiş ve sanki seçim, hedeflerinden biri de İslami direnişin Lübnan'daki hakimiyetini gevşetmek olan düşmanın bir komplosuymuş gibi davranıyor.

Gerçek şu ki Lübnan, dayanma veya gölgesinde yaşama gücünün olmadığı kalıcı bir savaş projesinin rehinesi haline geldi. Kendisini savunma bahanesiyle eskiyen Lübnan’ı bir tür ortadan kaldırma, ordunun Lübnan’ı koruyamadığı bahanesiyle denklemin üçüncü tarafı olan “direniş” lehine “halk ve orduyu” bir tür kenara itme projesinin esiri oldu. Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ancak direniş silahı da önemine ve taşıyıcılarının gücüne rağmen, İsrail'in canını yaksa da Lübnan’ı koruyamadı.

Eğer sahada Filistin'in özgürleştirilmesi yönünde bir ilerleme kaydedilmiyorsa, Hizbullah ile İsrail’in karşılıklı olarak birbirlerine zarar vermesinin ne faydası var? Lübnan’ın Gazze gibi harap olmasının Filistin'e ve davasına ne faydası olacak? İlk talebi ateşkes, ardından yanmış bir toprakta 1701 sayılı BM Kararının veya başka bir kararın dayatılması olduğu bir savaş nasıl bir savaştır?

En tehlikelisi de İsrail'in projesidir. Zira eski askeri istihbarat komutanı General Amos Yadlin, “savaşın hedeflerinin yenilenmesi” çağrısında bulundu. Savaş tam anlamıyla başlamadan önce şu soruyu sordu: “İsrail, kuzeyde yaşayanları evlerine döndürme hedefine mi bağlı kalmalı, yoksa daha iddialı bir hedef olan Hizbullah'ı devirme, İran'ın etrafımızı kuşatan ateş çemberini parçalama, ardından bunu Şam'dan yöneten hücreyi vurma hedefine mi yönelmeliyiz? Esed rejimini vurmayı, onu İranlılara hizmet etmeye devam etmekle varlığını koruma arasında bir seçim yapmaya zorlamayı mı düşünmeliyiz?”

Dünya, savaşı durduramayan ve İran-İsrail çatışmasını etkileyemeyen bir seyirci ile İran'ın Lübnan başta olmak üzere zayıfların harcandığı bir savaşta İsrail veya suç ortağı olma arasında gidip geliyor.

1956'da Kemal Canbolat, Lübnan sempozyumunda bir konferans vermiş ve şöyle demişti: “Lübnan bir akıl ülkesi, rasyonalite ülkesi, Ortadoğu’nun Atina’sı olmak için var oldu. Başkaları aldanabilir veya Sparta rolünü oynama riskine girebilir ama bu bizim rolümüz değil.” Bu bilge bir görüş. Ancak korkutucu ve endişe verici olan, Lübnan'ın Atina rolünü kaybederek yıkılmış bir Sparta'ya dönüşmesidir.

*Bu analiz Şarku'l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.