İsrail güçlerinin ayrılmasının ardından Cenin'de hayat eskiye döndü

 Filistinliler, Batı Şeria'nın Cenin kentinde İsrail askeri operasyonunun ardından sokakta meydana gelen hasarı inceliyor, 6 Eylül 2024. (Reuters)
Filistinliler, Batı Şeria'nın Cenin kentinde İsrail askeri operasyonunun ardından sokakta meydana gelen hasarı inceliyor, 6 Eylül 2024. (Reuters)
TT

İsrail güçlerinin ayrılmasının ardından Cenin'de hayat eskiye döndü

 Filistinliler, Batı Şeria'nın Cenin kentinde İsrail askeri operasyonunun ardından sokakta meydana gelen hasarı inceliyor, 6 Eylül 2024. (Reuters)
Filistinliler, Batı Şeria'nın Cenin kentinde İsrail askeri operasyonunun ardından sokakta meydana gelen hasarı inceliyor, 6 Eylül 2024. (Reuters)

İsrail askerlerinin perşembeyi cumaya bağlayan gece işgal altındaki Batı Şeria'nın kuzeyinde bulunan Filistin kentinden çekilmesinin ardından bu sabah Cenin'e moloz yığınları arasında hareketlilik geri döndü.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre bölge sakinleri, İsrail askerlerinin, İsrail'e karşı savaşan silahlı Filistinli grupların kalesi olan şehir ve kampından, askeri operasyon başlattıktan 10 gün sonra bir gecede çekildiğini söyledi.

İsrail 28 Ağustos'ta Cenin de dahil olmak üzere Batı Şeria'nın kuzeyindeki birçok Filistin kentinde ‘terörle mücadele’ amaçlı bir askeri operasyon başlatmıştı.

z cvdfb
Batı Şeria'nın Cenin kentinde İsrail askeri operasyonunun ardından evinin önündeki molozları temizleyen Filistinli bir adam, 6 Eylül 2024. (Reuters)

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, “Ordu, Şin-Bet ve sınır polisi bir buçuk haftadır Cenin bölgesinde terörle mücadele operasyonları yürütüyor” denildi.

Açıklamanın devamında, ‘bugün itibariyle Cenin'de 14 teröristin etkisiz hale getirildiği ve 30'dan fazla şüphelinin gözaltına alındığı’ belirtildi. Ayrıca ‘bölgede dört hava saldırısı’ düzenlendiği de ifade edildi.

“İsrail güvenlik güçleri terörizme karşı söz konusu operasyonun hedeflerini yerine getirmek için çalışmaya devam ediyor” denilen açıklamada daha fazla ayrıntı verilmedi.

Filistin Sağlık Bakanlığı'na göre 28 Ağustos'tan bu yana Batı Şeria'nın kuzeyinde yaşları 13 ile 82 arasında değişen 36 Filistinli İsrail ordusu tarafından vurularak öldürüldü. İsrail ordusu 31 Ağustos'ta Cenin'deki çatışmalar sırasında bir askerinin öldürüldüğünü açıkladı.

zxcvdf
Batı Şeria'nın Cenin kentinde İsrail askeri operasyonunun ardından hasar görmüş caddede ilerleyen bir motosiklet, 6 Eylül 2024. (Reuters)

AFP muhabirlerinin aktardığına göre, bölgedeki askeri araçlar sokakların asfaltını buldozerlerle ezdi ve binaların cephelerini söktü.

Bazı bölge sakinlerinin hasar gören evlerinin önünde plastik sandalyelerde sessizce oturduğu ve çocukların sokaklarda oynadığı görüldü.

Evi zarar gören yedi çocuk babası 48 yaşındaki Aziz Talib, evinin içindeki hasarı inceledi ve şöyle dedi: “Allah’a şükürler olsun çocuklar bir gün önce (askerlerin işgal ettiği gün) komşularda kalmak için evden ayrılmışlardı.”



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24