İnsan hakları kuruluşu: 34 İranlı kadın mahkûm açlık grevine başladı

Başörtüsü olmayan İranlı bir kadın Tahran sokaklarında yürüyor. (EPA)
Başörtüsü olmayan İranlı bir kadın Tahran sokaklarında yürüyor. (EPA)
TT

İnsan hakları kuruluşu: 34 İranlı kadın mahkûm açlık grevine başladı

Başörtüsü olmayan İranlı bir kadın Tahran sokaklarında yürüyor. (EPA)
Başörtüsü olmayan İranlı bir kadın Tahran sokaklarında yürüyor. (EPA)

2021'den bu yana Tahran'da tutuklu bulunan Nobel Barış Ödülü sahibi Nergis Muhammedi adına konuşan bir insan hakları kuruluşu, ülkeyi sarsan Mahsa Amini protestolarının ikinci yıl dönümünde, dün (Pazar) Evin Cezaevi’nde 34 kadın mahkumun açlık grevine başladığını duyurdu.

Kuruluşun X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Bir kez daha, Evin Cezaevi'ndeki siyasi ve ideolojik geçmişe sahip kadın mahkumlar, hükümetin baskıcı politikalarına karşı İran'daki protestocularla dayanışma amacıyla açlık grevine başladılar” denildi.

Açıklamanın devamında, “Bugün, 15 Eylül 2024'te, Evin Cezaevi’ndeki 34 siyasi mahkûm, Kadın, Yaşam, Özgürlük hareketinin ikinci yıldönümünü ve Tahran'da ahlak polisi tarafından başörtüsü kurallarına uymaması nedeniyle gözaltına alınıp günler sonra ölümü ülke çapında protestolara yol açan genç İranlı Kürt kadın Mahsa Amini'yi anmak için açlık grevine başladı” ifadesi yer aldı.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre açıklama şöyle devam etti: “Demokrasi, özgürlük ve eşitliği tesis etmeye ve teokratik tiranlığı yenmeye olan bağlılığımızı bir kez daha yineliyoruz. Bugün sesimizi daha yüksek çıkarıyor ve irademizi güçlendiriyoruz.”

yukı
Başörtüsüz İranlı bir kadın Tahran sokaklarında yürüyor. (EPA)

Daha önce aktivist Nergis Muhammedi'nin Instagram hesabında Evin Cezaevi’nden bir grup kadın siyasi mahkûmun protestoların yıldönümü münasebetiyle şarkılar ve sloganlar attığı bir ses kaydı yayınlanmıştı.

Kayıtta, ‘Kadın, Yaşam, Özgürlük’, ‘Reformistler, Muhafazakârlar, hikâye bitti’ sloganları ile kadın mahkumların serbest bırakılması ve infazların durdurulması çağrısında bulunan diğer sloganlar duyuluyordu.

Bu olay, yetkililerin protestoların yıldönümünde huzursuzluk çıkmasından korkarak dört batı vilayetindeki Kürt şehirlerinde sıkı güvenlik önlemleri aldığı bir zamanda meydana geldi.

Mahsa Amini'nin ölümünden sonraki birkaç ay boyunca, yetkililerin özellikle başörtüsü konusunda kadınlara uyguladığı baskıyı kınayan benzeri görülmemiş halk protestoları devam etti. Sivil toplum kuruluşları ve insan hakları örgütlerine göre bu gösteriler sırasında en az 551 kişi öldürüldü ve binlerce kişi gözaltına alındı. Kadın, Yaşam, Özgürlük hareketiyle bağlantılı davalarda on erkek idam edildi; bunlardan sonuncusu olan 34 yaşındaki Gulam Rıza Resai, yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın göreve gelmesinden birkaç gün sonra ağustos ayında asıldı.

İnsan hakları örgütleri, çeşitli suçlardan hüküm giyenlere karşı ölüm cezasının giderek daha fazla kullanılmasını kınayarak, bunun bir korku iklimi yaratmayı ve muhalifleri susturmayı amaçladığını ileri sürüyor.

Özellikle idam cezasına karşı verdiği mücadele nedeniyle 2023 Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen 52 yaşındaki Nergis Muhammedi, Kasım 2021'den bu yana tutuklu bulunuyor.

İranlı aktivist geçtiğimiz haziran ayında ‘devlete karşı propaganda’ suçundan bir yıl daha hapis cezasına çarptırıldı. Bu ceza, 12 yıl 3 ay hapis, 154 kırbaç, iki yıl sürgün ve çeşitli sosyal ve cezai yaptırımlardan oluşan uzun bir listeye eklendi.



Netanyahu'ya suikast planlamak üzere İran tarafından görevlendirilen İsrailli gözaltına alındı

Kudüs'teki İsrail polis memurları (EPA)
Kudüs'teki İsrail polis memurları (EPA)
TT

Netanyahu'ya suikast planlamak üzere İran tarafından görevlendirilen İsrailli gözaltına alındı

Kudüs'teki İsrail polis memurları (EPA)
Kudüs'teki İsrail polis memurları (EPA)

Polis ve istihbarat servisleri tarafından bugün (Perşembe) yapılan ortak açıklamaya göre İsrail polisi, aralarında Başbakan Binyamin Netanyahu'nun da bulunduğu önde gelen yetkililere suikast planlamak üzere İran istihbaratı tarafından görevlendirilen bir İsrailliyi gözaltına aldı.

Açıklamada, “Bir İsrail vatandaşı İran istihbaratı tarafından İsrailli yetkililere suikast düzenlemek üzere görevlendirildi ve görevleri yerine getirmesi karşılığında para aldı” denildi.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre, söz konusu açıklamada hedef alınanlar arasında Savunma Bakanı Yoav Gallant ve diğer önde gelen İsrailli yetkililerin de bulunduğu belirtildi.

Polis, gözaltına alınan İsrail vatandaşının ‘uzun süredir Türkiye'de yaşayan bir iş adamı’ olduğunu ve Türkler ve İranlılarla temasları olduğunu kaydetti. İsrail medyasına göre, gözaltına alınan kişi Aşkelon kentinden bir Yahudi.

Açıklamada, İsraillinin İran'da bulunduğu süre içerisinde kendisine İsrail'de İran adına güvenlik görevlerini yerine getirmesinin teklif edildiği belirtildi. Söz konusu görevler arasında ‘para veya silah taşımak, çeşitli kalabalık yerlerin fotoğraflarını çekmek ve daha önce İran tarafından görevlendirilen İsraillileri emirlere uymaları için tehdit etmek’ yer alıyordu.

Ağustos ayında İran'a yaptığı ikinci ziyarette İsrailli iş adamından 31 Temmuz'da Tahran'da öldürülen Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'ye misilleme olarak İsrail'in önde gelen isimlerine yönelik suikastlar gerçekleştirmesi istendi. Ayrıca İsrail dış istihbarat servisi Mossad için ‘çifte ajan’ olacak bir ajanı işe almak da dahil olmak üzere ek görevler yerine getirmesi istendi.

İsrail iç istihbarat servisi Şin-Bet'ten üst düzey bir yetkili, “Bu çok ciddi bir vaka ve İranlı istihbarat ajanlarının İsrail vatandaşlarını İsrail'deki terör faaliyetlerine katmak için gösterdikleri muazzam çabanın bir örneği” dedi.