Çin, 2006'dan beri alıkoyduğu Amerikalı rahibi serbest bıraktı

Kızı Alice'le 1984'te çekilen bu fotoğraf dışında, David Lin'in çok fazla görüntüsünü bulmak mümkün değil (Alice Lin)
Kızı Alice'le 1984'te çekilen bu fotoğraf dışında, David Lin'in çok fazla görüntüsünü bulmak mümkün değil (Alice Lin)
TT

Çin, 2006'dan beri alıkoyduğu Amerikalı rahibi serbest bıraktı

Kızı Alice'le 1984'te çekilen bu fotoğraf dışında, David Lin'in çok fazla görüntüsünü bulmak mümkün değil (Alice Lin)
Kızı Alice'le 1984'te çekilen bu fotoğraf dışında, David Lin'in çok fazla görüntüsünü bulmak mümkün değil (Alice Lin)

ABD Dışişleri Bakanlığı, Çin'in 2006'dan beri alıkoyduğu Amerikalı papazın serbest bırakıldığını dün ülkedeki yayın kuruluşlarına e-posta göndererek açıkladı:

David Lin, Birleşik Devletler'e döndü ve neredeyse 20 yıldır ailesini ilk kez görüyor. Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki hapishaneden salınmasını memnuniyetle karşılıyoruz.

Pek çok Amerikalı siyasetçi, David Lin'in serbest kalmasından duyduğu sevinci paylaştı. 

ABD Kongresi'nin Cumhuriyetçi üyelerinden Michael McCaul, "Onun tutuklanması, dünyadaki otoriterlerin artan bir ivmeyle uyguladığı rehine diplomasisini gözler önüne seriyordu" dedi. 

Hıristiyanlara yönelik bir dini eğitim merkezi kurmak için Pekin'de harekete geçen Lin, 2006'da Çinli yetkililer tarafından sorgulanmış ve ülkeden ayrılması yasaklanmıştı. 

Sonrasında Aralık 2009'da müebbet hapis cezası almıştı. 

Amerikan basını, hakkındaki tüm suçlamaları reddeden Lin'in sözleşmede sahtecilik gerekçesiyle bu cezayı aldığını bildiriyordu. 

Hapis yattığı dönemde cezasında indirimler gören Lin'in 2029'da serbest kalması bekleniyordu. 

Amerikalı yetkililer de haksız yere tutuklandığını savundukları 68 yaşındaki Lin'in özgürlüğüne kavuşması için çaba sarf ediyordu. 

Lin, Çin'deki Hıristiyanların gizlice toplandığı ev kiliselerinin önemli isimlerindendi. ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu, Çinli yetkililerin bu toplantılara iyi gözle bakmadığını ve sert cezalarla engel olmaya çalıştığını vurguluyor. 

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Lin'in serbest bırakılması için Çinli yetkililerle görüştüklerini Temmuz 2023'te açıklamıştı. 

Ekim 2023'te Çin'i ziyaret eden Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, Devlet Başkanı Şi Cinping ve Dışişleri Bakanı Vang Yi'yle görüşerek David Lin'in özgürlüğe kavuşmasını istemişti. 

ABD'nin Washington Post gazetesi, ne Çin Dışişleri Bakanlığı ne de devlet medyasında konuya dair herhangi bir haber yayımlandığını vurguladı. 

ABD Kongresi'nin Çin'de hapsedilen Amerikan vatandaşları hakkında oturum düzenlemesi beklenirken Lin'in serbest bırakıldığı haberi geldi. 

Casuslukla suçlanarak 2016'da tutuklanan iş insanı Kai Li gibi pek çok ismin durumu bu hafta düzenlenecek oturumda ele alınacak. 

Kaliforniya merkezli insan hakları örgütü Dui Hua Vakfı, Lin'in serbest bırakılmasıyla ilgili yaptığı açıklamada, 200'den fazla Amerikalının Çin'de "zorlayıcı tedbirler" altında tutulduğunu, bunlardan 30'unun da ülkeyi terk edemediğini bildirdi. 
Independent Türkçe, Washington Post, AFP



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24