Çin, 2006'dan beri alıkoyduğu Amerikalı rahibi serbest bıraktı

Kızı Alice'le 1984'te çekilen bu fotoğraf dışında, David Lin'in çok fazla görüntüsünü bulmak mümkün değil (Alice Lin)
Kızı Alice'le 1984'te çekilen bu fotoğraf dışında, David Lin'in çok fazla görüntüsünü bulmak mümkün değil (Alice Lin)
TT

Çin, 2006'dan beri alıkoyduğu Amerikalı rahibi serbest bıraktı

Kızı Alice'le 1984'te çekilen bu fotoğraf dışında, David Lin'in çok fazla görüntüsünü bulmak mümkün değil (Alice Lin)
Kızı Alice'le 1984'te çekilen bu fotoğraf dışında, David Lin'in çok fazla görüntüsünü bulmak mümkün değil (Alice Lin)

ABD Dışişleri Bakanlığı, Çin'in 2006'dan beri alıkoyduğu Amerikalı papazın serbest bırakıldığını dün ülkedeki yayın kuruluşlarına e-posta göndererek açıkladı:

David Lin, Birleşik Devletler'e döndü ve neredeyse 20 yıldır ailesini ilk kez görüyor. Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki hapishaneden salınmasını memnuniyetle karşılıyoruz.

Pek çok Amerikalı siyasetçi, David Lin'in serbest kalmasından duyduğu sevinci paylaştı. 

ABD Kongresi'nin Cumhuriyetçi üyelerinden Michael McCaul, "Onun tutuklanması, dünyadaki otoriterlerin artan bir ivmeyle uyguladığı rehine diplomasisini gözler önüne seriyordu" dedi. 

Hıristiyanlara yönelik bir dini eğitim merkezi kurmak için Pekin'de harekete geçen Lin, 2006'da Çinli yetkililer tarafından sorgulanmış ve ülkeden ayrılması yasaklanmıştı. 

Sonrasında Aralık 2009'da müebbet hapis cezası almıştı. 

Amerikan basını, hakkındaki tüm suçlamaları reddeden Lin'in sözleşmede sahtecilik gerekçesiyle bu cezayı aldığını bildiriyordu. 

Hapis yattığı dönemde cezasında indirimler gören Lin'in 2029'da serbest kalması bekleniyordu. 

Amerikalı yetkililer de haksız yere tutuklandığını savundukları 68 yaşındaki Lin'in özgürlüğüne kavuşması için çaba sarf ediyordu. 

Lin, Çin'deki Hıristiyanların gizlice toplandığı ev kiliselerinin önemli isimlerindendi. ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu, Çinli yetkililerin bu toplantılara iyi gözle bakmadığını ve sert cezalarla engel olmaya çalıştığını vurguluyor. 

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Lin'in serbest bırakılması için Çinli yetkililerle görüştüklerini Temmuz 2023'te açıklamıştı. 

Ekim 2023'te Çin'i ziyaret eden Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, Devlet Başkanı Şi Cinping ve Dışişleri Bakanı Vang Yi'yle görüşerek David Lin'in özgürlüğe kavuşmasını istemişti. 

ABD'nin Washington Post gazetesi, ne Çin Dışişleri Bakanlığı ne de devlet medyasında konuya dair herhangi bir haber yayımlandığını vurguladı. 

ABD Kongresi'nin Çin'de hapsedilen Amerikan vatandaşları hakkında oturum düzenlemesi beklenirken Lin'in serbest bırakıldığı haberi geldi. 

Casuslukla suçlanarak 2016'da tutuklanan iş insanı Kai Li gibi pek çok ismin durumu bu hafta düzenlenecek oturumda ele alınacak. 

Kaliforniya merkezli insan hakları örgütü Dui Hua Vakfı, Lin'in serbest bırakılmasıyla ilgili yaptığı açıklamada, 200'den fazla Amerikalının Çin'de "zorlayıcı tedbirler" altında tutulduğunu, bunlardan 30'unun da ülkeyi terk edemediğini bildirdi. 
Independent Türkçe, Washington Post, AFP



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times