Tayvan Savunma Bakanı: Lübnan'daki kablosuz cihazların patlamasını 'yakından takip ediyoruz'

Hizbullah'ın kullandığı cihazları üreten Tayvanlı Gold Apollo şirketinin genel merkezi (EPA)
Hizbullah'ın kullandığı cihazları üreten Tayvanlı Gold Apollo şirketinin genel merkezi (EPA)
TT

Tayvan Savunma Bakanı: Lübnan'daki kablosuz cihazların patlamasını 'yakından takip ediyoruz'

Hizbullah'ın kullandığı cihazları üreten Tayvanlı Gold Apollo şirketinin genel merkezi (EPA)
Hizbullah'ın kullandığı cihazları üreten Tayvanlı Gold Apollo şirketinin genel merkezi (EPA)

Tayvan Savunma Bakanı, Lübnan'da Hizbullah'ı hedef alan binlerce çağrı cihazının patlamasının ardından Tayvanlı bir şirketin cihazların üretimiyle ilişkilendirilmesi üzerine, ülkenin ulusal güvenlik ekibinin olaya “yakın ilgi gösterdiğini” söyledi.

Tayvan merkezli Gold Apollo, saldırıda kullanılan cihazları kendisinin üretmediğini, ticari markasını kullanma lisansına sahip Budapeşte merkezli bir şirketin ürettiğini açıkladı.

Tayvan Savunma Bakanı Wellington Ko, Taipei'de gazetecilere yaptığı açıklamada, hükümetin gelişmeleri yakından takip ettiğini söyledi. Ko, “Haberi aldıktan sonra, ilgili ulusal güvenlik kurumlarının şu anda konuyla yakından ilgilendiğini öğrendim,” dedi ve ayrıntı vermedi. Ko, dün (Çarşamba) yaptığı ve bugünden önce yayınlanmasına izin verilmeyen açıklamalarda bulundu.

İran destekli Hizbullah grubu, salı günü 12 kişinin ölümüne ve yaklaşık 3,000 kişinin yaralanmasına neden olan bombalı saldırıların sorumluluğunu üstlenmeyen İsrail'e karşı misilleme sözü verdi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre çoğu ülke gibi İsrail'in de Çin'in bir eyaleti olarak gördüğü Tayvan ile resmi diplomatik ilişkileri bulunmuyor. Ancak iki taraf arasında fiili büyükelçilikler var ve gayri resmi de olsa yakın ilişkilere sahipler. İsrail'in Taipei'deki elçisi geçen yıl, Tayvan'ın İsrail'in desteğine değer verdiği “iyi bir dost” olduğunu, ancak Çin'in 7 Ekim saldırısına verdiği tepkinin “rahatsız edici” olduğunu söyledi.

İsrail'in patlamalar konusunda Tayvan'ı önceden bilgilendirip bilgilendirmediği ya da iki taraf arasında bir güvenlik ya da istihbarat alışverişi olup olmadığı sorulduğunda Ko, Taipei'nin İsrail ile bu tür bir ilişkisi olmadığını belirtti. Ko'nun yanında oturan Savunma Bakanlığı sözcüsü Sun Li Fang, şirket tarafından açıklanan bilginin iletişim cihazlarını üretmediği yönünde olduğunu söyledi.

Sözcü, uluslararası iş birliği söz konusu olduğunda Taipei'nin, Tayvan Boğazı'nda istikrarın korunmasına yardımcı olacak türden bir işbirliği istediğini, bunun “bölge dışında herhangi bir potansiyel provokatif eylem içeren türden olmadığını” ifade etti.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24