Arjantin lideri Milei hakkında yakalama kararı çıkarıldı

Milei, nüfusun yüzde 40'ının yoksulluk sınırı altında yaşadığı Arjantin'de enflasyonu bitirme vaadiyle seçilmişti (Reuters)
Milei, nüfusun yüzde 40'ının yoksulluk sınırı altında yaşadığı Arjantin'de enflasyonu bitirme vaadiyle seçilmişti (Reuters)
TT

Arjantin lideri Milei hakkında yakalama kararı çıkarıldı

Milei, nüfusun yüzde 40'ının yoksulluk sınırı altında yaşadığı Arjantin'de enflasyonu bitirme vaadiyle seçilmişti (Reuters)
Milei, nüfusun yüzde 40'ının yoksulluk sınırı altında yaşadığı Arjantin'de enflasyonu bitirme vaadiyle seçilmişti (Reuters)

Venezuela, ülkeye ait bir kargo uçağına el koyduğu gerekçesiyle Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei hakkında yakalama kararı çıkardı.

Venezuela Başsavcısı Tarek Saab, dün yaptığı açıklamada Milei hakkında yakalama kararı çıkarılması için iki özel savcıyı görevlendirdiğini duyurdu. 

Milei'nin kız kardeşi ve başdanışmanı Karina Milei ve Arjantin Güvenlik Bakanı Patricia Bullrich hakkında da yakalama kararı çıkarıldığı bildirildi. 

Karar, Arjantin'in Ağustos 2022'de Venezuela'ya ait Emtrasur firmasının kargo uçağına el koymasıyla ilgili. 

7 Haziran 2022'de Venezuela'nın başkenti Karakas'a dönmesi planlanan uçak, yakıt yetersizliği nedeniyle bu uçuşu gerçekleştirememiş, 8 Haziran'da yakıt almak üzere Arjantin'den Uruguay'a hareket etmişti. Fakat Uruguay'ın hava sahasını kapatması üzerine yakıt alamadan Arjantin'e geri dönmüştü.

ABD, Venezuelalı kargo şirketi Emtrasur'un, İran'ın Mahan Hava Yolları firmasından satın aldığı uçağa, "İran'la ilgili ihracat kısıtlamaları" kapsamında el konduğunu duyurmuştu. ABD Hazine Bakanlığı, İranlı havayolu firmasını Devrim Muhafızları Ordusu'yla bağlantılı olduğu gerekçesiyle 2019'da yaptırım listesine almıştı.

Washington yönetiminin talebiyle bu yıl şubatta ABD'ye gönderilen uçak, daha sonra sökülmüştü. 

Olay, Buenos Aires ve Karakas arasında krize yol açmıştı. Venezuela lideri Nicolas Maduro, kargo uçağının Arjantin ve ABD işbirliğiyle "çalındığını" öne sürmüştü. 

Venezuela Başsavcısı Saab, Milei yönetiminin yaptıklarının suç teşkil ettiğini ileri sürerken, Arjantin Dışişleri Bakanlığı ise ABD'yle ikili anlaşma gereğince hareket edildiğini ve uçağa el konmasının yasadışı olmadığını savunuyor.

Venezuela'da 28 Temmuz'da yapılan tartışmalı seçimlerde Milei, "diktatör" diye nitelediği Maduro'nun galibiyetini tanımadığını söyleyerek ülkede darbe çağrısı yapmıştı. Maduro ise Milei için "neo-Nazi ve faşist" demişti. 

Independent Türkçe, RT, Colombia One



El Salvador lideri Bukele, ülkede güvenliği ne pahasına sağladı?

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
TT

El Salvador lideri Bukele, ülkede güvenliği ne pahasına sağladı?

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)

El Salvador'da yönetimi eleştirenler, Devlet Başkanı Nayib Bukele'nin "diktatörlük" kurduğunu savunurken, güvenliğin sağlanmasından mutlu olanlar ülkenin özgürleştiğini öne sürüyor.

"Dünyanın cinayet başkenti" diye adlandırılan 6 milyon nüfuslu El Salvador'da 2016'da saatte ortalama bir cinayet işleniyordu. Çete savaşları da Salvadorluların çoğunlukla kuzeye, ABD'ye göç etmesine neden oluyordu.

Ancak Amerikan medya kuruluşu CNN'in haberinde, Bukele'nin sert önlemleriyle cinayet oranlarının ciddi şekilde azaldığına, hatta "ABD'de iyi hayatlar kuran kişilerin bile ülkeye geri döndüğüne" dikkat çekiliyor. 

Diğer yandan Bukele'nin çetelere yönelik savaşta, olağanüstü hal (OHAL) kapsamında yargı süreçlerini askıya aldığına, hapsedilme oranlarında büyük artış yaşandığına ve insan hakları örgütlerinden tepkiler geldiğine işaret ediliyor.

ABD'ye iltica başvuruları olumsuz yanıtlandıktan sonra 6 yıl önce başkent San Salvador'a döndüklerini belirten Victor Bolanos ve eşi Blanca, o dönem "hiçbir yerde güvenlik olmadığını" söylüyor. 

Bukele'nin yönetimiyle durumun değiştiğini savunan Blanca şunları şu ifadeleri kullanıyor: 

Artık güvende hissediyoruz. Ülkemize özgürlük geldi.

ABD Gümrük ve Sınır Koruması'nın verilerine göre 2022'de El Salvador'dan ABD'nin güney sınırına gelen kişi sayısı 97 bindi. Bu rakam, 2023'te 61 bine indi. 

Ancak göçün tek sebebi şiddet ve çete savaşları değil. CNN, pek çok Salvadorlunun ekonomik sıkıntılar ve istihdam sorunları nedeniyle ülkeyi terk ettiğini belirtiyor. Dünya Bankası'na göre Bukele'nin göreve gelmesinden bu yana El Salvador ekonomisi yavaş ve istikrarlı bir büyüme göstermiş olsa da ülke hâlâ vatandaşlarına yeterli fırsat sunmakta zorlanıyor.

48 yaşındaki emlak yatırımcısı Diego Morales, 27 yıldır ABD'de yaşadıktan sonra ülkesi El Salvador'a döndüğünü ve büyük bir değişimle karşılaştığını söylüyor: 

Küçükken uyanıp okula giderken sokakta ölü insanlar görürdüm. Artık burası güvenli ve pek çok kişi geri dönüyor.

Diğer yandan insan hakları grupları, Bukele'nin suç örgütlerine karşı açtığı savaşta çete üyesi olmayanların da tutuklandığına dikkat çekerek, San Salvador yönetimini eleştiriyor. 

Teresa Lilian Gutierrez, ülkedeki güvenliğin arttığını belirtirken, oğlunun çete üyesi olmamasına rağmen iki yıldır hapiste tutulduğunu savunuyor. Oğlunun OHAL kapsamında içeri alındığını belirten Gutierrez, şöyle devam ediyor: 

Hükümetten onu çıkarmasını istiyorum, lütfen... Geçen yıl avukatıyla konuştum çünkü onu serbest bırakacaklardı ama daha sonra onu bana geri vermeyeceklerini anladım.

Adalet ve Güvenlik Bakanı Gustavo Villatoro, ocak ayında yaptığı açıklamada  geçen yıl 154 cinayet işlendiğini söylemişti. Bu rakam 2022'de 495'ti. Resmi rakamlara göre, Orta Amerika ülkesinde 2020 ve 2021'de en az 1000 kişi öldürülürken, bu sayı 2019'da 2 binin üzerindeydi.

Cinayet oranlarındaki sert düşüş, Bukele'nin Mart 2022'de MS 13 ve 18. Cadde (Barrio 18) çeteleri arasında yaşanan çatışmalara karşı olağanüstü hal (OHAL) ilan etmesinin ardından geldi. Halen süren OHAL kapsamında bugüne dek neredeyse 100 bin kişi söz konusu çetelere üye olduğu gerekçesiyle yakalandı. Bunlardan yaklaşık 7 biniyse serbest bırakıldı.

Birleşik Krallık merkezli Af Örgütü ise 2022'deki raporunda, cezaevindeki kişilerin kötü muamele ve işkence gördüğünü iddia etmişti. 

Bukele, Amerika kıtasının en büyük hapishanesi Terör Muhafaza Merkezi'nin (CECOT) açılışını da geçen yıl şubatta yapmıştı. San Salvador'a 74 kilometre mesafedeki Tecoluca kasabasında yer alan hapishane, 166 hektarlık alana inşa edilmişti.

Independent Türkçe, CNN, El Pais