Elon Musk, İtalya lideri Meloni'yi övgüye boğdu

Meloni'den övgüyle söz eden Musk, son dönemde politik açıklamalarıyla sık sık gündem oluyor (AP)
Meloni'den övgüyle söz eden Musk, son dönemde politik açıklamalarıyla sık sık gündem oluyor (AP)
TT

Elon Musk, İtalya lideri Meloni'yi övgüye boğdu

Meloni'den övgüyle söz eden Musk, son dönemde politik açıklamalarıyla sık sık gündem oluyor (AP)
Meloni'den övgüyle söz eden Musk, son dönemde politik açıklamalarıyla sık sık gündem oluyor (AP)

Teknoloji milyarderi Elon Musk, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'den övgüyle söz etti.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi'nin pazartesi günü düzenlediği Küresel Yurttaşlık Ödülü törenine, Musk ve Meloni'nin yakınlaşması damga vurdu. 

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantısı kapsamında düzenlenen 600 kişilik etkinlikte ödül, "İtalya'nın ilk kadın başbakanı olarak çığır açması, Avrupa Birliği ve transatlantik ittifaka verdiği güçlü destek ve bu yıl G7'ye başkanlık yapması" nedeniyle Meloni'ye verildi. 

Amerikan gazetecilik kuruluşu Politico'nun aktardığına göre Meloni, ödülü takdim etmesi için Musk'ın sahneye çıkmasını istedi. 

Musk, sahnede yaptığı konuşmada Meloni için "içi dışından daha güzel olan biri" ifadelerini kullandı. Bunun "her siyasetçi için söylenemeyeceğini" vurgulayan Tesla CEO'su, İtalyan lideri "otantik, dürüst ve düşünceli" diye niteledi.

Meloni ise ödül kabul konuşmasında bu sözlere Musk'ın "değerli dehasını" överek karşılık verdi.

Diğer yandan kimliklerinin gizli tutulmasını isteyen Atlantik Konseyi'nden bazı yetkililer, Rus lider Vladimir Putin'e yaklaşımı, LGBT meseleleri ve göçmenliğe dair tutumları nedeniyle Meloni'nin ödül almasına itiraz ettiklerini belirtti. Yetkililer, ödülü takdim edecek kişinin Musk olduğu açıklanınca Atlantik Konseyi'ndeki bazı isimlerin buna öfkelendiğini de söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen başka bir kaynaksa, Atlantik Konseyi'nin Meloni'den ödül takdimi için eski ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'la Musk arasında seçim yapmasını istediğini aktardı. Kaynak, Meloni'nin ödülü alacağını yaklaşık bir yıl önce öğrendiğini ve kararını o zaman verdiğini belirterek şunları söyledi: 

Meloni, Musk'ı Donald Trump ya da herhangi bir siyasi sebepten dolayı değil, vizyonu ve onu bir dost ve önemli biri olarak gördüğü için seçti. Senaryo son bir ay içinde değişti ama karardan dönmek için artık çok geçti.

Cumhuriyetçi lider Trump, 5 Kasım'daki seçimleri kazanması halinde Musk'ı yeni oluşturulacak "hükümet verimlilik komisyonunun" başına getireceğini söylemişti. 

Diğer yandan Meloni de 2022'de seçilmeden önce Trump'tan sık sık övgüyle bahsetmişti. Buna rağmen İtalyan lider, ABD Başkanı Joe Biden'la da dengeli ve yakın bir politika izlemişti.

Roma'daki Luiss Üniversitesi'nden uluslararası ilişkiler uzmanı Raffaele Marchetti, Meloni'nin Musk'ı seçmesinin Trump'a bir destek sinyali olduğunu savunarak şu yorumları paylaşıyor: 

Meloni için bu ilişkinin birden fazla faydası var. Ama her şeyden önce, Trump hükümetine kolay ve sağlam bir giriş yakalayabilir. Geçmişte bazı temaslarda bulundu ama Musk, Trump yönetimine giriş için açık bir kapı anlamına gelecektir.

Independent Türkçe, New York Times, Politico, Guardian 



Dünya basınından özetler: İsrail, İran rejimini nasıl değiştirmek istiyor?

İran'ın Tel Aviv'e attığı balistik füzeler, İsrail'in Demir Kubbe savunma sistemini harekete geçirdi (AP) 
İran'ın Tel Aviv'e attığı balistik füzeler, İsrail'in Demir Kubbe savunma sistemini harekete geçirdi (AP) 
TT

Dünya basınından özetler: İsrail, İran rejimini nasıl değiştirmek istiyor?

İran'ın Tel Aviv'e attığı balistik füzeler, İsrail'in Demir Kubbe savunma sistemini harekete geçirdi (AP) 
İran'ın Tel Aviv'e attığı balistik füzeler, İsrail'in Demir Kubbe savunma sistemini harekete geçirdi (AP) 

İsrail ve İran arasındaki saldırılar sürerken, dünya basınındaki analizlerde Tel Aviv yönetiminin Tahran'da rejim değişikliğinin peşinde olduğu yazılıyor.

Reuters'ın analizinde, İsrail'in saldırılarda sadece İran'daki nükleer tesisleri değil, üst düzey askeri yetkilileri de hedef alarak Tahran yönetiminin "hem ülke içindeki hem de bölgedeki müttefikleri nezdindeki güvenilirliğini azaltmayı amaçladığı" belirtiliyor.

İran devlet medyasının aktardığına göre saldırılarda Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami ve İsrail'e yönelik saldırıları komuta eden isimlerden General Gulam Ali Reşid öldürüldü. Ayrıca operasyonda 6 nükleer bilim insanı da yaşamını yitirdi.

ABD'li düşünce kuruluşu Washington Yakın Doğu Politikası Enstitüsü'nden Michael Singh, şu değerlendirmeleri paylaşıyor:

İsrail'in bunu yapmasının nedenlerinden birinin rejimi değiştirmek olduğu düşünülüyor. İran halkının ayaklanmasını görmek istiyorlar.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da dünkü saldırıların ardından yaptığı açıklamada İranlıları rejime karşı ayaklanmaya çağırmıştı.

Diğer yandan analizde, İran halkı arasında onlarca yıldır süren İsrail düşmanlığının, Netanyahu'nun beklediği desteği almasını güçleştireceğine dikkat çekiliyor. Ayrıca ABD Başkanı Donald Trump'ın, İsrail'in yanında yer alırken Tahran'da rejim değişikliği istediğine dair hiçbir işaret vermediği vurgulanıyor.

BBC'nin analizinde de İsrail'in bu saldırılarla İran'da "zincirleme reaksiyon" oluşturarak rejimi yıkmayı hedeflediği belirtiliyor. Ancak Netanyahu yönetiminin "büyük bir kumar" oynadığı yazılıyor.

Tahran'ın çok daha çatışmacı bir pozisyon almasıyla misillemelerin uzun süreli bir savaşa evrilebileceği belirtiliyor. Öte yandan İran'da rejimin çökmesi halinde 90 milyon nüfusa sahip ülkenin kaosa sürükleneceği, bunun da tüm Ortadoğu'yu etkileyeceği ifade ediliyor.

Wall Street Journal (WSJ) da İran'ın dini lideri Ali Hamaney'in yaklaşık 40 yıllık rejiminin "varoluşsal bir tehlikeyle" karşılaştığını yazıyor. İsrail saldırıları sonucu üst düzey askeri yetkililerini kaybeden İran'ın Tel Aviv yönetimine kuvvetli misillemeler yapamayabileceği ifade ediliyor. Ayrıca Hamaney'in Kızıldeniz'deki gemilere ya da ABD'nin çıkarlarını Ortadoğu'da temsil eden birimlere saldırmaktan büyük ihtimalle kaçınacağı belirtiliyor.

Kaliforniya'daki Donanma Yüksek Lisans Okulu'ndan Afshon Ostovar, şu değerlendirmeleri yapıyor:

Hamaney kendine karşı dürüst olursa, yenilgiye uğradığını kabul edecektir. Uğruna çalıştığı her şey gözlerinin önünde dağılıp gidiyor. Yönettiği gemi karaya oturdu.

New York Times (NYT) ise Tahran'ın İsrail saldırısını öngöremediğini yazıyor. İran'ın, ABD'yle nükleer müzakerelerin başarılı olmaması durumunda İsrail'den saldırı beklediği fakat görüşmeler sürerken Tel Aviv'in böyle bir hamle yapacağını ummadığı belirtiliyor.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla konuşan İranlı yetkililer, İsrail'in saldırı ihtimaline dair istihbaratların Tahran yönetimi tarafından "propaganda" diye nitelenip göz ardı edildiğini söylüyor.

"Yükselen Aslan" operasyonu

İsrail dün sabaha karşı başlattığı "Yükselen Aslan" operasyonuyla Tahran başta olmak üzere İran'daki birçok şehre saldırı düzenlemişti. 20'si üst düzey komutan, 6'sı nükleer bilimci en az 78 kişi ölmüştü.

İran misilleme olarak İsrail'e 100 kadar drone göndermiş, Tel Aviv ise bunların hava sahasına ulaşmadan imha edildiğini bildirmişti.

Ancak İran'ın balistik füzelerle başlattığı saldırıda roketler Tel Aviv'in güneyindeki bazı binalara isabet etti. İsrail'in kamu yayımcısı KAN'ın aktardığına göre saldırılarda üç kişi öldü, 172 kişi yaralandı.

İran’ın yarı resmi Mehr Haber Ajansı’na göre İsrail, bugün Tebriz rafinerisi yakınlarına saldırı başlattı. Ayrıca önemli savunma ve askeri üslerin bulunduğu Loristan, Hamedan, Kirmanşah şehirleri de hedef alındı. Henüz ölü ve yaralı sayısı bilinmiyor.

Diğer yandan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) İsrail'in hedef aldığı İran'ın Natanz nükleer tesisinde sızıntı olduğunu bildirdi. İsrail ordusu İsfahan'daki nükleer tesisi de vurmuştu.

Independent Türkçe, BBC, Reuters, Wall Street Journal, New York Times