Tüm dünya Lübnan'daki savaş ve taşıdığı tehlikelerle meşgul iken Gazze konusu rafa kaldırılmış durumda. Oysa Gazze Şeridi'nin çektiği acılar devam ediyor, hatta kötüleşiyor ve kış yağmurlarının başladığı şu günlerde sıkıntıları daha da artıyor ve yoğunlaşıyor.
İsrail işgal güçleri Gazze Şeridi’ndeki askeri operasyonlarına devam ediyor. Bu operasyonlar biraz yavaşlamış olsa da durmuş değil. Filistin Sağlık Bakanlığı dün (Salı), İsrail ordusunun son 24 saat içinde 23 şehit ve 101 yaralı ile sonuçlanan dört katliam gerçekleştirdiğini, bunlardan en sonuncusunun dün sabah el-Fettah mahallesinde yerinden edilmiş insanlara karşı gerçekleştirildiğini bildirdi. Gazze Şeridi'ne yönelik savaş 361’inci gününe girerken, kötüleşen insani duruma ilave olarak 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden savaşın bilançosu 41 bin 638 şehit ve 96 bin 460 yaralıya yükseldi.
İsrail ordusu, Hamas'ın savaş kabiliyetinin yüzde 90'ını ortadan kaldırdığını, tünellerinin yarısını yok ettiğini ve liderlerin çoğuna suikast düzenlediğini iddia etse de Hamas'ın kontrolü yeniden ele aldığını kabul ediyor ve Hamas’ın ‘kendisine yönelik her türlü eleştiriyi kanlı bir şekilde bastırdığını’ söylüyor. İsrail ordusu, Hamas'ın birkaç haftadır Gazze Şeridi'ne giren insani yardımların çoğunu kontrol ettiğini, bir kısmına kadroları ve liderleri için el koyduğunu ve geri kalanını ticari olarak halka sattığını, bu nedenle fiyatların fırladığını ve Batı Şeria'daki ajanları aracılığıyla mal kaçakçılığını kontrol etmeye devam ettiğini iddia ediyor.
İsrail-Gazze sınırı yakınlarında görev yapan bir İsrail tankı (Reuters)
İsrail ordusu, Hamas'ın Batı Şeria ve Türkiye ile bir ticaret sistemi kurduğunu ve bu sayede kendi adamlarının maaşlarını ödeyebildiğini iddia ediyor. Bu sisteme göre Gazze'deki bir tüccar Batı Şeria'dan mal satın alıyor, bu malların parası Gazze'deki Hamas aygıtı tarafından ödeniyor ve birileri de El Halil ya da Nablus'taki tüccara ve Batı Şeria'daki diğer toptancılara Türkiye'den gelen parayla, yani Hamas'ın parasıyla ödeme yapıyor.
Hamas Telegram'da yayınladığı duyurularla sağlık çalışanlarını maaşlarını almak için örneğin, Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne ya da eğitim çalışanlarını maaşlarını almak için belirli bir okula gitmeye davet ediyor.
Hamas'ın saha komutanları karargâhlarını pek çok yerleşim biriminde kuruyor ve halk karargâhın nerede olduğunu biliyor. Oraya yardım istemek için gitmeyenler, hırsızlık ya da başka bir suçtan dolayı sorgulanmak, cezalandırılmak ve hatta öldürülmek üzere tutuklu olarak geliyorlar.
İsrail askerleri Gazze Şeridi'nin güneyinde Hamas militanları tarafından kullanılan bir tünelin girişinde mevzileniyor. (Arşiv - AP)
İsrailli generaller, Gazze Şeridi'nde idari işleri devralacak yerel liderlerin bulunamamasının nedenlerinden birinin de Hamas’ın baskısından duyulan korku olduğunu söylüyor. Filistin Yönetimi, Gazze Şeridi'ne kademeli olarak geri dönerek kısmi sorumlulukları üstlenmeyi reddettiği için geriye kalan tek seçenek, sadece güney Gazze'de değil kuzeyde de pazarları, dükkanları, restoranları yeniden açmak, künefe, baklava ve diğer tatlıları satmak, sokakları temizlemek, molozları kaldırmak, kanalizasyon hatlarını açmak ve yağmur suyunu tahliye etmek için elinden gelen her şeyi yapan Hamas.
Bu durum karşısında İsrail ordusu ‘geçici bir askeri vali’ atayarak, Gazze Şeridi'ndeki idari sorumlulukları üstlenmeye hazırlanıyor. Askeri yönetimin halkla ve Hamas militanlarıyla günlük temas, işgal ve çok uzun süre direniş anlamına geldiğini biliyor.
Afrika'nın nüfus patlamasının bedelini Kuzey Afrika ülkeleri ödüyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5133585-afrikan%C4%B1n-n%C3%BCfus-patlamas%C4%B1n%C4%B1n-bedelini-kuzey-afrika-%C3%BClkeleri-%C3%B6d%C3%BCyor
Afrika'nın nüfus patlamasının bedelini Kuzey Afrika ülkeleri ödüyor
Araştırmalara göre Afrika kıtası 2050 yılına kadar demografik patlamasının zirvesini görecek (Independent Arabia)
Hamadi Mameri
Araştırmalar, Afrika kıtasının bir nüfus patlaması yaşayacağını ve kıtanın 2050 yılına kadar demografik patlamasının zirvesine ulaşacağını gösteriyor. Kıta bu tarihte dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birini oluşturacak ve sadece üç ülkenin; Nijerya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Etiyopya'nın 755 milyonluk bir nüfusa ulaşacağı öngörülüyor.
Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde kadın başına 6 çocuk düşerken Mali, Burkina Faso ve Nijer'de kadın başına 7,6 çocuk düşecek ve bu oran dünya genelinde kaydedilen en yüksek oran olacak.
Şu an 80 milyonu aşan G5 Sahel Ortak Gücü ülkelerinin (Burkina Faso, Çad, Mali, Moritanya, Nijer ve Çad) nüfusunun 2050 yılına kadar 200 milyona ulaşması bekleniyor.
Refahın eşitsiz dağılımını ortadan kaldırmak ve geçim kaynağı arayışındaki göç akımlarını en aza indirmek için nüfus patlamasına ekonomik büyüme, bol miktarda tarımsal ürün ve iyi yönetim eşlik etmeli. Gerçek şu ki, Sahel ve Sahra Altı Afrika bölgeleri sürekli artan nüfusa yetecek kadar gıda üretemiyor ve küresel ısınma bu bölgedeki gıda krizini daha da kötüleştirebilir.
Bölge doğal kaynaklar açısından zengin olmasına ve yaklaşık 10 milyon metrekarelik bir alanı kapsamasına rağmen, sakinleri son derece fakir. Aynı zamanda büyük bir güvenlik tehdidinin yanı sıra, Kuzey Afrika ile Sahra altı Afrika arasında insan kaçakçılığı, gizli göç ve uyuşturucu kaçakçılığı ağlarının aktif olduğu bir kavşak noktası.
Bölge şu an büyük bir nüfus artışının yanı sıra terör, çatışmalar, istikrarsızlık, darbeler ve iklim değişikliğinin etkileri gibi sorunlarla boğuşuyor. Bu da zorunlu yerinden edilmeye ve başta Tunus ve Libya olmak üzere Akdeniz'e kıyısı olan Afrika ülkeleri üzerinden göç yolları aranmasına yol açıyor.
Doğal kaynaklar açısından zengin bir bölge olmasına rağmen Afrika'nın nüfusu aşırı yoksulluktan mustarip (Independent Arabia)
Tunus bugün topraklarında 20 binden fazla yasadışı göçmenin varlığını kabul edip bu durumu kontrol altına almakta büyük zorluklarla karşı karşıya kalırken bazı gözlemciler, Afrika kıtasındaki, özellikle de Sahra Altı Afrika ülkelerindeki kırılgan ekonomik durum nedeniyle, Tunus üzerinden Avrupa'ya yapılan gizli göçün önümüzdeki yıllarda ve on yıllarda daha da artacağını düşünüyor.
Sahra Altı Afrika ülkeleri Tunus'a işgücü sağlayacak
Tunus Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (ITES) eski başkanı ve siyasi analist Tarık Kahlavi yaptığı değerlendirmede, Asya kıtasının artık dünyanın en kalabalık kıtası olmadığını, yerine Afrika kıtasının, özellikle de Sahra Altı Afrika’nın geçtiğini söyledi. Başta Sahra Altı Afrika ülkeleri olmak üzere Afrika kıtasının, su kıtlığı ve tarım sektörünün sorunları karşısında göçe yol açan iklimsel zorlukların yanında birikmiş ekonomik zorluklarla da karşı karşıya olduğunu belirten Kahlavi, “Sahra altı Afrika'dan düzensiz göç yapısal ve nesnel nedenlerin sonucudur” dedi.
Bu konuda Tunus'u hedef alan bir plan olduğunu reddeden Kahlavi, “Savaşlar, zenginlik için rekabet ve dengesiz büyüme siyasi istikrarsızlığa ve göç eğilimine yol açıyor” ifadelerini kullandı.
Kahlavi, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kuzey Afrika ülkeleri demografik durgunluk ve azalan doğum oranı yaşarken, Sahra altı ülkeleri muazzam bir nüfus artışı yaşıyor. Tunus, beyin göçü ve genç Tunusluların zeytin hasadı ve inşaat işleri gibi sektörlerde çalışmaktan kaçınması nedeniyle işgücü sıkıntısı çekecek, bu da Sahra Altı Afrika ülkelerinden gelen işgücünün bu işleri yapmasının önünü açacak.”
Kahlavi’ye göre bu işgücü Tunuslu işgücüne kıyasla daha az maliyetli.
Sahra Altı Afrika ülkelerinden Tunus'a gelen göçmenlerin sayısının, göç olgusuyla başa çıkmaya yönelik ulusal bir strateji olmadığından artabileceğini ifade eden Kahlavi, “Bugün uygulanan göç politikalarının merkezinde güvenliğin yer aldığını” ifade etti. Tunuslu siyasi analist, dünya ülkelerine ‘bu yoksul halklar için katılmadıkları sanayi devriminden kaynaklanan iklim değişikliğinin etkilerini telafi etmeleri’ çağrısında bulundu.
İnsan kaçakçılığı ağları
Tunus Üniversitesi'nde jeopolitik bilimler profesörü olan Rafi Tabib, ABD merkezli AL-Monitor’a yaptığı açıklamada, “Sahra Altı Afrika ülkelerinden Tunus'a göçmen akını insan kaçakçılığı ağlarının faaliyetlerinin bir sonucudur” dedi. Tabib, ‘Sahra Altı Afrika ülkelerindeki yeni gerçeklikle ve bunun sonucunda ortaya çıkacak jeostratejik değişikliklerle yüzleşmek için politikalarını birleştirmeye ve farklılıklarının üstesinden gelmeye çağrılan Arap Mağrip ülkelerini (Libya-Tunus-Cezayir-Fas-Moritanya) tehdit eden bu suç döngüsünün kırılması’ çağrısında bulundu.
Bugün küresel ekonominin işgücünü en aza indirmeye ve çoğu robotlar tarafından yönetilen fabrikaları işletmek için yapay zekaya giderek daha fazla güvenmeye başladığını belirten Tabib’e göre Sahra Altı Afrika ülkelerinden gelen işgücü, hem Avrupa'ya gitmek üzere ülkeyi terk eden hem de çeşitli el işçiliği alanlarının yanı sıra tarım işlerinde de çalışmayı reddeden Tunuslu işgücünün yerini alamaz.
Tabib, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu bağlamda, ekonomiyi geliştirmemiz ve yetkin ve akıllı işgücüne daha fazla güvenmemiz gerekiyor. Tunus ekonomisinin Sahra Altı Afrika ülkelerinden ve etnik çatışmaların yaşandığı, cinayetler işleyen ve katliamlar gerçekleştiren terör örgütlerinin aktif olduğu bölgelerden gelen ucuz işgücüne ihtiyacı yoktur.”
Göçmenliğe karşı tedbir alma
Sahra Altı Afrika ülkeleri için beklenen yeni gerçekliğin zorlukları karşısında, ‘Avrupa kalesi’ başlığı altında Akdeniz üzerinden gelen göç dalgalarına karşı bu kaleyi güçlendirmek için birçok mekanizma geliştiren Avrupa Birliği (AB) gibi birçok ülkenin göç akımlarına karşı kendi tedbirlerini aldığını söyleyen Tabib, bu konuda kendini güçlendirmeyen ülkelerin ise küreselleşen bu olgu, yani göç çerçevesinde göçmen akınını durdurmak için geçiş bölgeleri, yerleşim yerleri ya da bariyerlere dönüşeceklerini belirtti.
Tunus, topraklarında 20 binden fazla yasadışı göçmen olduğunu kabul etti (AFP)
Avrupa'yı sorumluluklarını üstlenmeye ve Sahel ve Sahra Altı Afrika ülkelerinde kalkınmanın sağlanması için çalışmaya ve bu olgunun yükünü Kuzey Afrika ülkeleriyle paylaşmaya çağıran Tabib, ayrıca bu ülkelerin siyasi liderlerini ‘milli servetleri çarçur etmekle ve halklarını yoksullaştırmakla’ suçladı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre Tabib, bazı Afrika ülkelerindeki rejimlerin, göçmen akınına göz yumarak ve onları gönüllü geri dönüş çerçevesinde geri almayı reddederek, topu Arap Mağrip ülkelerinin sahasına attığına dikkat çekti.
Dünya Bankası tarafından yapılan bir araştırmaya göre iklim değişikliği ve su kıtlığı 2050 yılına kadar 86 milyonu Sahra Altı Afrika ülkelerinde olmak üzere dünyada 216 milyondan fazla insanı göçe zorlayacak. Afrika, iklim kaynaklı göçün yanı sıra, siyasi istikrarsızlığın da en çok tehdit ettiği bölgeler arasında yer alıyor.
Afrika stratejisi
Tunus Ekonomik ve Sosyal Haklar Forumu Sözcüsü Ramazan Bin Ömer ise yaptığı özel açıklamada, milyonlarca insanın göç akınının Tunus, Fas, Libya ve Cezayir gibi transit geçiş güzergâhı olacak ülkeler üzerinde etkileri olacağını söyledi.
İklim değişikliği ve kıtadaki adaptasyonla başa çıkmak için bir Afrika stratejisi geliştirilmesini öneren Bin Ömer, uluslararası toplumu, Afrika ülkelerinin potansiyel insan akışlarını kontrol etmelerine yardımcı olmak için iklim değişikliğinin etkilerini en aza indirmemekle suçladı. Tunus'u da önümüzdeki yıllarda meydana gelebilecek değişikliklerle başa çıkmak üzere koordinasyon sağlamak amacıyla Afrika ve Mağrip çerçevesi içerisinde çalışmaya çağıran Bin Ömer, aksi takdirde Tunus'un bu insan akışlarına karşı AB için bir tampon oluşturarak sadece Avrupa güvenlik yaklaşımının bir parçası olacağını ifade etti.
En çok etkilenen ülke Tunus
Tunus İçişleri Bakanı Halid Nuri 11 Nisan'da İtalya'nın Napoli kentinde düzenlenen ve düzensiz göçmenlerin gönüllü geri dönüşü konusunda alınacak tedbirlerin ve oluşturulacak mekanizmaların görüşüldüğü Düzensiz Göçmenlerin Menşe Ülkelerine Gönüllü Geri Dönüşü Liderlik Komitesi'ne üye devletlerin içişleri bakanlarının ikinci toplantısına katıldı.
Bakan Nuri, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Tunus, göçmenlerin risk almaları ve menşe ülkelerinden Avrupa'ya düzensiz göç etmeleri için en iyi varış noktası olduğundan bu olgunun büyümesinden en çok etkilenen ülke konumundadır. Tunus emniyet ve ordu güçleri, kara ve deniz sınırlarının güvenliğini sağlamak, insan tacirleri ve göçmen kaçakçılarının önünü kesmek ve tüm sızma girişimlerini engellemek için ellerinden gelenin en iyisini yaparken, bir yandan da kurtarma ve yardım sorumluluklarını yerine getirip uluslararası hukuk, standartlar ve insan haklarına saygı çerçevesinde ayrım gözetmeksizin insanlara yardım ediyor.”
Yolsuzluk ve kötü yönetim, Afrika’daki birçok ülkede büyümeyi engelleyen faktörler arasında yer alıyor ve söz konusu ülkelerin yıllık gayri safi yurtiçi hasılalarının (GSYİH) yüzde 20 ila yüzde 40'ını kaybetmelerine neden oluyor. Hükümetlerin yolsuzlukla mücadele politikalarını uygulamaya koymaları, ekonomik kapasitelerine uygun bir demografi politikası izlemeleri ve başta işgücünü oluşturan kişiler olmak üzere, nüfuslarının önce Kuzey Afrika ülkelerine oradan da Avrupa'ya göçünü kontrol altına almak için işsizlikle mücadele etmeleri gerekiyor.
*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.
