Lübnan sınırında ‘kara’ çatışmaları… İsrail bir ordu komutanı ve bir askerin öldüğünü duyurdu

TT

Lübnan sınırında ‘kara’ çatışmaları… İsrail bir ordu komutanı ve bir askerin öldüğünü duyurdu

Lübnan sınırında ‘kara’ çatışmaları… İsrail bir ordu komutanı ve bir askerin öldüğünü duyurdu

Hizbullah'ın bu sabah (Çarşamba) sınır kasabası el-Adise'ye sızmaya çalışan bir İsrail gücüne ‘karşı koyduğunu’ ve ‘geri çekilmeye zorladığını’ açıklamasından dakikalar sonra İsrail ordu sözcüsü Lübnan'ın güneyinde ‘ağır çatışmalar’ yaşandığını duyurdu.

Söz konusu açıklama, İsrail ordusunun sınırda tampon bölge oluşturmayı amaçlayan bir kara operasyonu başlattığına dair çelişkili haberlerden bir gün sonra geldi.

Hizbullah yaptığı açıklamada, savaşçılarının ‘düşmana kayıp verdirdiğini’ ancak bunun doğrulanamadığını belirtirken, bir başka açıklamada Hizbullah savaşçılarının sınırın üç farklı noktasındaki İsrail güçlerini roket ve toplarla hedef aldığı kaydedildi.

Hizbullah, savaşçılarının bu sabah Kiryat Shmona'nın güneyindeki İsrail güçlerini roketlerle hedef aldığını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığına göre Hizbullah unsurları Şomera Kışlası ile Ştula ve Misgav Am yerleşimlerindeki İsrail güçlerini de roketlerle hedef aldı.

Reuters haber ajansına göre Hizbullah daha sonra yaptığı açıklamada, İsrail'in Hayfa kentinin kuzeyindeki bölgeleri ‘büyük bir roket salvosuyla’ hedef aldığını duyurdu.

Hizbullah, üyelerinin ‘Marun er-Ras kasabasına doğu tarafından sızan İsrail düşman askerleriyle çatışmaya girdiğini ve çatışmaların halen devam ettiğini’ bildirdi.

Hizbullah medya yetkilisi Muhammed Afif bugün yaptığı açıklamada, ‘bugünkü çatışmalarda İsrail ordusu saflarında ölenlerin sayısının çok fazla olduğunu ve düşman tarafından bir karartma uygulandığını’ doğruladı. Lübnan'ın el-Cedid televizyonu, Afif'in bugün güney banliyölerinde düzenlediği basın toplantısında, “Bugün Misgav Am, Marun er-Ras ve el-Adise'de yaşananlar sadece bir başlangıç” dediğini aktarırken, direnişin el-Adise ve Marun er-Ras'ta düşman güçleriyle çatıştığını kaydetti.

Lübnan ordusu

Lübnan ordusu bugün, Hizbullah'ın bir kasabaya sızan İsrail güçleriyle çatışmaya girdiğini açıklamasından kısa bir süre sonra, İsrail güçlerinin geri çekilmeden önce güneydeki Lübnan sınırına kısa bir süre girdiğini doğruladı. Ordudan yapılan açıklamada, “Bir İsrail düşman kuvveti, Lübnan toprakları içinde yaklaşık 400 metre boyunca Mavi Hattı ihlal etti ve kısa bir süre sonra geri çekildi” denildi.

Ordu, İsrail'e ait bir insansız hava aracının (İHA) Lübnan'ın güneyindeki bir yolu açmaya çalışan birliklerinden birini hedef aldığını ve bir askerin yaralandığını açıkladı.

Ordudan yapılan açıklamada, “Bir ordu birliği Kavkaba kasabasının girişindeki Mercuyun-Hasbaya yolunu açarak vatandaşların geçişini sağlamak için çalışırken İsrail'e ait bir İHA’nın saldırısı sonucu bir asker yaralandı” ifadesi yer aldı.

Öte yandan İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee bu sabah Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, Güney Lübnan'da ağır çatışmalar yaşandığını belirterek, Hizbullah'ı ‘sivil çevreyi ve sivilleri saldırılarında kalkan olarak kullanmakla’ suçladı.

Güney Lübnan sakinlerini ‘Litani Nehri'nin kuzeyinden güneyine araçlarla seyahat etmemeleri’ konusunda uyaran Adraee, ‘Hizbullah unsurlarının hareketlerini bozmak ve saldırılarını gerçekleştirmelerini engellemek için ordunun çalışacağı’ sözünü verdi ve uyarının ‘ikinci bir emre kadar geçerli’ sayılmasını istedi.

İsrail ordusu bugün 36. Tümen ve takviye kuvvetlerin Lübnan'daki kara operasyonuna katıldığını duyurdu.

İsrail medyası çatışmalarda bir İsrailli subay ve bir askerin öldüğünü bildirdi. Şarku’l Avsat’ın 0404 adlı İsrail internet sitesinden aktardığına göre, Kiryat Ata Belediyesi, Nazer Itkin'in Lübnan savaşında öldüğünü duyurdu. Kiryat Ata Belediye Başkanı Yaakov Peretz, “Yeni yıl arifesinde gelen bu acı haber, savaşın varlığımız için İsrail halkına ödettiği korkunç bedeli gözler önüne seriyor” dedi. İsrail'in Modi’in Maccabim Reut Belediyesi ise komando birliğinden Yüzbaşı Eitan Oster'in Lübnan'daki bir çatışmada öldüğünü duyurdu.

Lübnan Ulusal Haber Ajansı (NNA), İsrail'in bugün Beyrut'un güney banliyölerini hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve bu saldırının bölgeye yönelik bir dizi benzer saldırıdan saatler sonra gerçekleştiğini bildirdi. NNA, “İsrail savaş uçakları bir saldırıyla güney banliyölerini hedef aldı” derken, AFP fotoğrafçısı bölgeden dumanların yükseldiğini aktardı.

İsrail gazetesi Yediot Aharonot'a göre, Hizbullah sabahın erken saatlerinden bu yana Lübnan'dan İsrail'in kuzeyine 20 ayrı patlamayla 100'e yakın roket fırlattı. Bu saldırılardan birinde İran destekli terörist grup Hayfa Körfezi bölgesine yaklaşık 20 roket fırlattı ve bu roketler nüfusun olmadığı bölgelere düştü. Daha önce de Celile'ye yaklaşık 30 roket fırlatılmış ve bunların çoğu engellenmişti.

Güney Lübnan'daki sınır bölgelerinin, İsrail'in Gazze Şeridi'ne savaş ilan ettiği ve Hizbullah'ın da Gazze'ye destek verdiğini açıkladığı 8 Ekim'den bu yana İsrail ordusu ile Hizbullah arasında karşılıklı bombardımana sahne olması dikkat çekici.



Ayırma ve ilhakın tehlikeleri: Bölünmeden sonra birlik

Suriye'deki haritanın değişmesi Ortadoğu'daki haritalara değişimi dayatıyor (AFP)
Suriye'deki haritanın değişmesi Ortadoğu'daki haritalara değişimi dayatıyor (AFP)
TT

Ayırma ve ilhakın tehlikeleri: Bölünmeden sonra birlik

Suriye'deki haritanın değişmesi Ortadoğu'daki haritalara değişimi dayatıyor (AFP)
Suriye'deki haritanın değişmesi Ortadoğu'daki haritalara değişimi dayatıyor (AFP)

Refik Huri

Suriye'nin birliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi yönündeki resmi Arap ve uluslararası çağrıların yanında, Suriye'nin bölünmesi yönünde seslerin yükselmesi şaşırtıcı değil. İlginç olan, bölünmeyi savunanların üç temel hususu göz ardı etmeleridir. Birincisi, Suriye'nin 2011 yılından bu yana bölgesel veya uluslararası bir gücün ya da her ikisinin kontrolünde olan kısımlara bölünmüş olduğudur. İkincisi, rejimin yıkılmasından sonraki doğal eğilim, bölünmeden birleşmeye doğru gitmektir; bölünmeyi resmen veya zorla kökleştirmek değildir. Üçüncüsü, Suriye haritası bölge haritasından izole bir harita değildir, dolayısıyla aktörler ister yerel ister bölgesel veya küresel olsunlar, bu haritayla oynamak, diğer haritalarla oynamaya kapalı bir süreç değildir.

Lübnan ve ardından Irak'tan öğrendiğimiz ders Sykes-Picot haritalarının, yüz yıldan fazla bir süredir milliyetçi birleştirme çabalarının ve mezhepçi bölme çabalarının başarısına direndiğidir. Ne ülkeler arasındaki birlik girişimleri başarılı oldu ne de bölünmeler gerçekleşti. Sir Mark Sykes ve François Georges-Picot'nun bölge hakkındaki bilgisizliklerine, İngiliz ve Fransız stratejik tercihler, iki manda ülkesi arasındaki petrol ve diğer hususlarla ilgili rekabet nedeniyle heterojen grupları kapsayan sınırlar çizmekte keyfi davrandıklarına dair hikayelere rağmen, bölge ülkelerinin haritaları iç içe geçmiş ve birbiriyle bağlantılıdır.

Diğer bir deyişle Suriye'de haritanın değişmesi, Lübnan, Irak, Filistin, Türkiye ve İran'daki haritaların da değişmesi anlamına geliyor. Bu da bir tür ayırma ve bir tür ilhak demektir. Zayıf ülkelerden toprak almak ve hayallerini gerçekleştirmek isteyen güçlü ülkelere eklemektir. Burada Osmanlı İmparatorluğu'nun özellikle Halep ve Musul'u ilhak etme hayallerine, Velayeti Fakih’in “Gizli İmam'ın zuhuru ve devletinin kurulması” için her şeyi ilhak etme ve dünyayı yönetme hayalleri, Suriye'deki Golan Tepeleri, Hermon Dağı'nın zirvesi, su kaynakları, Batı Şeria ve tabii Gazze’yi kapsayan ve hatta Güney Lübnan'da Evveli Nehri'ne kadar uzanan “Büyük İsrail” hayalleri ekleniyor.

Ayırma ve ilhak denkleminin gerçekten başarılı olması durumunda bölgede nasıl bir tablonun ortaya çıkacağını bilmeyen yoktur. Topraklarını kaybeden ülkeler ile kendilerine ait olmayan toprakları ilhak eden ülkeler arasında bir barış, kalkınma ve iş birliği tablosu olmayacağı kesindir. Aksine çatışmalara ve savaşlara sahne olacaktır. Dahası sadece İsrail ile toprağı kurtarmak için bir yüz yıl daha sürecek askeri çatışma yaşanmayacak, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu ile Pers İmparatorluğu arasındaki yüzyıllar süren çatışmalara da geri dönülecektir. Bu ikisi arasındaki çatışma ise sadece nüfuz için değildir.

Bölgesel oyunun, ister şiddetli çatışma bağlamında isterse her bir bölgesel gücün kendine özgü alanlarda nüfuzunu artırma ve böylece yeni bir bölgesel güvenlik sistemi düzenleme anlayışı bağlamında olsun, Türkiye, İran ve İsrail ile sınırlı olduğu düşünülemez. Uluslararası oyun daha büyük. Fransız siyaset bilimci Bertrand Badie'nin “ittifakların giderek ortadan kalktığı ve mevcut gerçekliğe damga vuran bir aşırı akışkanlığın hâkim olduğu, böylece korunan müttefik veya vekilin asıl güç karşısında bir tür bağımsız hareket etme marjına sahip olduğu bir döneme giriş” olarak adlandırdığı bir dönemde, fırsat verilen devlet dışı güçler olgusunun rolü açıktır.

Rusya Ukrayna savaşıyla meşgulse de Suriye'deki Hmeymim Hava Üssü ve Tartus Deniz Üssü'nün korunması için de aktif olarak çalışıyor. Ukrayna savaşında bile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yürüttüğü savaş Ukrayna'dan çok daha büyük bir savaştır. Şarku'l Avsat'ın  Indepenedent Arabia'dan aktardığı analize göre Soğuk Savaş sonrasında Batı'nın Rusya'ya karşı haddini aşma durumunu “düzeltmek” ve Moskova'nın büyük bir gücün odak noktası olduğunu kanıtlamak için yapılan bir savaştır.

Mara Karlin'in “Topyekûn Savaş” ile ilgili bir makalesinde söylediği gibi, ABD “Kızıldeniz'in güvenliğini sağlamada başarısız olduysa ve Hint ile Pasifik Okyanuslarını güvence altına alma gücü ile ilgili soru karşısında durduysa” da Ortadoğu ve Uzakdoğu’da büyük oyunu oynamaya kararlı. Çin, ABD tarafından korunan Tayvan'ı geri almakla çok ilgilense ve 130 ülkenin katıldığı “Kuşak ve Yol” projesi konusunda çok rahat olsa da kendisine nüfuz alanları aramaya zorlayan devasa bir deniz ve hava kuvveti inşa ediyor. Ortadoğu ise sadece ticaretten ibaret değil.

Ayırma ve ilhak konuşmaları ile ilgili olarak George Washington Üniversitesi'nde siyaset bilimi ve uluslararası sorunlar profesörü Mark Lynch, “Ortadoğu'nun sonu”ndan bahsediyor. Neden? Çünkü ona göre “eski bir harita yeni bir gerçekliği çarpıtıyor.” Ortadoğu artık Amerikan üniversitelerinin ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nın haritalarındaki gibi Arap dünyası, İsrail, Türkiye ve İran’dan ibaret değil. ABD Merkez Komutanlığı haritasına göre artık Afganistan, Cibuti, Eritre, Etiyopya, Kenya, Pakistan ve Somali'yi de kapsıyor. Edgar Morin'in dediği gibi “Hayatın tümü belirsizlik denizinde yüzmektir.”

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.