Lübnan sınırında ‘kara’ çatışmaları… İsrail bir ordu komutanı ve bir askerin öldüğünü duyurdu

TT

Lübnan sınırında ‘kara’ çatışmaları… İsrail bir ordu komutanı ve bir askerin öldüğünü duyurdu

Lübnan sınırında ‘kara’ çatışmaları… İsrail bir ordu komutanı ve bir askerin öldüğünü duyurdu

Hizbullah'ın bu sabah (Çarşamba) sınır kasabası el-Adise'ye sızmaya çalışan bir İsrail gücüne ‘karşı koyduğunu’ ve ‘geri çekilmeye zorladığını’ açıklamasından dakikalar sonra İsrail ordu sözcüsü Lübnan'ın güneyinde ‘ağır çatışmalar’ yaşandığını duyurdu.

Söz konusu açıklama, İsrail ordusunun sınırda tampon bölge oluşturmayı amaçlayan bir kara operasyonu başlattığına dair çelişkili haberlerden bir gün sonra geldi.

Hizbullah yaptığı açıklamada, savaşçılarının ‘düşmana kayıp verdirdiğini’ ancak bunun doğrulanamadığını belirtirken, bir başka açıklamada Hizbullah savaşçılarının sınırın üç farklı noktasındaki İsrail güçlerini roket ve toplarla hedef aldığı kaydedildi.

Hizbullah, savaşçılarının bu sabah Kiryat Shmona'nın güneyindeki İsrail güçlerini roketlerle hedef aldığını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığına göre Hizbullah unsurları Şomera Kışlası ile Ştula ve Misgav Am yerleşimlerindeki İsrail güçlerini de roketlerle hedef aldı.

Reuters haber ajansına göre Hizbullah daha sonra yaptığı açıklamada, İsrail'in Hayfa kentinin kuzeyindeki bölgeleri ‘büyük bir roket salvosuyla’ hedef aldığını duyurdu.

Hizbullah, üyelerinin ‘Marun er-Ras kasabasına doğu tarafından sızan İsrail düşman askerleriyle çatışmaya girdiğini ve çatışmaların halen devam ettiğini’ bildirdi.

Hizbullah medya yetkilisi Muhammed Afif bugün yaptığı açıklamada, ‘bugünkü çatışmalarda İsrail ordusu saflarında ölenlerin sayısının çok fazla olduğunu ve düşman tarafından bir karartma uygulandığını’ doğruladı. Lübnan'ın el-Cedid televizyonu, Afif'in bugün güney banliyölerinde düzenlediği basın toplantısında, “Bugün Misgav Am, Marun er-Ras ve el-Adise'de yaşananlar sadece bir başlangıç” dediğini aktarırken, direnişin el-Adise ve Marun er-Ras'ta düşman güçleriyle çatıştığını kaydetti.

Lübnan ordusu

Lübnan ordusu bugün, Hizbullah'ın bir kasabaya sızan İsrail güçleriyle çatışmaya girdiğini açıklamasından kısa bir süre sonra, İsrail güçlerinin geri çekilmeden önce güneydeki Lübnan sınırına kısa bir süre girdiğini doğruladı. Ordudan yapılan açıklamada, “Bir İsrail düşman kuvveti, Lübnan toprakları içinde yaklaşık 400 metre boyunca Mavi Hattı ihlal etti ve kısa bir süre sonra geri çekildi” denildi.

Ordu, İsrail'e ait bir insansız hava aracının (İHA) Lübnan'ın güneyindeki bir yolu açmaya çalışan birliklerinden birini hedef aldığını ve bir askerin yaralandığını açıkladı.

Ordudan yapılan açıklamada, “Bir ordu birliği Kavkaba kasabasının girişindeki Mercuyun-Hasbaya yolunu açarak vatandaşların geçişini sağlamak için çalışırken İsrail'e ait bir İHA’nın saldırısı sonucu bir asker yaralandı” ifadesi yer aldı.

Öte yandan İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee bu sabah Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, Güney Lübnan'da ağır çatışmalar yaşandığını belirterek, Hizbullah'ı ‘sivil çevreyi ve sivilleri saldırılarında kalkan olarak kullanmakla’ suçladı.

Güney Lübnan sakinlerini ‘Litani Nehri'nin kuzeyinden güneyine araçlarla seyahat etmemeleri’ konusunda uyaran Adraee, ‘Hizbullah unsurlarının hareketlerini bozmak ve saldırılarını gerçekleştirmelerini engellemek için ordunun çalışacağı’ sözünü verdi ve uyarının ‘ikinci bir emre kadar geçerli’ sayılmasını istedi.

İsrail ordusu bugün 36. Tümen ve takviye kuvvetlerin Lübnan'daki kara operasyonuna katıldığını duyurdu.

İsrail medyası çatışmalarda bir İsrailli subay ve bir askerin öldüğünü bildirdi. Şarku’l Avsat’ın 0404 adlı İsrail internet sitesinden aktardığına göre, Kiryat Ata Belediyesi, Nazer Itkin'in Lübnan savaşında öldüğünü duyurdu. Kiryat Ata Belediye Başkanı Yaakov Peretz, “Yeni yıl arifesinde gelen bu acı haber, savaşın varlığımız için İsrail halkına ödettiği korkunç bedeli gözler önüne seriyor” dedi. İsrail'in Modi’in Maccabim Reut Belediyesi ise komando birliğinden Yüzbaşı Eitan Oster'in Lübnan'daki bir çatışmada öldüğünü duyurdu.

Lübnan Ulusal Haber Ajansı (NNA), İsrail'in bugün Beyrut'un güney banliyölerini hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve bu saldırının bölgeye yönelik bir dizi benzer saldırıdan saatler sonra gerçekleştiğini bildirdi. NNA, “İsrail savaş uçakları bir saldırıyla güney banliyölerini hedef aldı” derken, AFP fotoğrafçısı bölgeden dumanların yükseldiğini aktardı.

İsrail gazetesi Yediot Aharonot'a göre, Hizbullah sabahın erken saatlerinden bu yana Lübnan'dan İsrail'in kuzeyine 20 ayrı patlamayla 100'e yakın roket fırlattı. Bu saldırılardan birinde İran destekli terörist grup Hayfa Körfezi bölgesine yaklaşık 20 roket fırlattı ve bu roketler nüfusun olmadığı bölgelere düştü. Daha önce de Celile'ye yaklaşık 30 roket fırlatılmış ve bunların çoğu engellenmişti.

Güney Lübnan'daki sınır bölgelerinin, İsrail'in Gazze Şeridi'ne savaş ilan ettiği ve Hizbullah'ın da Gazze'ye destek verdiğini açıkladığı 8 Ekim'den bu yana İsrail ordusu ile Hizbullah arasında karşılıklı bombardımana sahne olması dikkat çekici.



Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
TT

Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

AP, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilime dikkat çekerek, iki ülkenin 1947'de İngiltere'den bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana üç büyük çaplı savaşa sahne olduğunu belirtti. İki komşu ayrıca, dünyanın en soğuk ve en yüksek rakımlı savaş alanı olarak tanımlanan bir buzulun tepesindeki çatışma da dahil olmak üzere onlarca çatışmaya tanık oldular.

Son gerginlik, Hindistan'ın Pakistan'ı suçladığı, İslamabad'ın ise herhangi bir dahli olduğunu reddettiği, turistlere yönelik ölümcül bir silahlı saldırının ardından yaşandı.

Hindistan ve Pakistan diğer ülkeler gibi savaşmıyor. Buradaki başat faktör, büyük saldırıları caydırmanın ayırt edici bir aracı ve durum kötüleşse bile çatışmanın kontrolden çıkmayacağının garantisi olan nükleer cephanelikleri.

Ncjxj
 Keşmir'in Pakistan tarafından yönetilen kısmının başkenti Muzafferabad'da Hindistan saldırıları sonucu yıkılan bir caminin yakınında nöbet tutan askerler (AFP)

Hindistan ve Pakistan neden bu şekilde savaşıyor? Çünkü nükleer cephanelikleri birbirlerini yok edebilecek kapasitede.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Pakistanlı güvenlik analisti Seyyid Muhammed Ali şu ifadeleri kullandı: “Pakistan ve Hindistan diğer tarafı defalarca yok etmeye yetecek kadar nükleer silaha sahip. Nükleer silahları, Karşılıklı Garantili İmha (MAD) senaryosu yaratıyor. Her iki ülke de stoklarının boyutunu ve kapsamını diğerine MAD garantisini hatırlatacak şekilde bilinçli olarak geliştirdi.”

Her iki ülke de nükleer kapasitelerini açıklamıyor, ancak her birinin 170 ila 180 arasında kısa, uzun ve orta menzilli savaş başlığına sahip olduğuna inanılıyor. Her iki ülke de bu silahları hedeflerine ulaştırmak için farklı sistemlere sahip.

Ali, cephaneliklerin daha fazla çatışmayı önlemek ve caydırmak için savunma amaçlı bir hamle olduğunu, çünkü ‘iki tarafın da böyle bir savaşı başlatmayı göze alamayacağını ya da bundan bir şey elde etmeyi umamayacağını’ söylüyor.

İlk bakışta öyle gelmeyebilir ama nükleer silahlar karşı tarafa aşırı tepki veremeyeceğini hatırlatır. Ancak cephaneliklerini çevreleyen gizlilik, Pakistan ya da Hindistan'ın nükleer bir ilk saldırıda hayatta kalıp kalamayacağının ve ‘ikinci saldırı kabiliyeti’ olarak adlandırılan misilleme yapıp yapamayacağının belirsiz olduğu anlamına geliyor.

Jfjfj
Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarında Hindistan saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma görevlileri (Reuters)

Bu kabiliyet, nükleer gerilime yol açabilecek saldırganlığı önleyerek bir düşmanın ilk saldırı yoluyla nükleer bir savaşı kazanmaya çalışmasını engeller. Bu kabiliyet olmadan, teoride, bir tarafın diğerine savaş başlığı fırlatmasını engelleyecek hiçbir şey yoktur.

Keşmir anlaşmazlığın merkezinde

Hindistan ve Pakistan, her birinin bağımsızlığını kazandığı 1947'den bu yana Keşmir üzerinde hak iddia ediyor ve sınır çatışmaları on yıllardır bölgeyi istikrarsızlaştırıyor.

Keşmir, Hindistan yönetimine karşı direnen silahlı isyancıların bulunduğu, iki ülke arasında bölünmüş tartışmalı bir Himalaya bölgesidir.

Her iki ülke de Keşmir'in bir bölümünü kontrol ediyor. Bölge yoğun bir şekilde askerileştirilmiş bir sınırla bölünmüş durumda.

Ezeli rakipler üç savaşlarından ikisini de Keşmir için yapmışlardır.

Birçok Keşmirli Müslüman, isyancıların bölgeyi Pakistan yönetimi altında ya da bağımsız bir devlet olarak birleştirme hedefini destekliyor.

Hindistan kontrolündeki Keşmir'de yaşanan sınır çatışmaları ve militan saldırıları Yeni Delhi'nin İslamabad'a karşı giderek daha sert bir tutum takınmasına ve onu ‘terörizmle’ suçlamasına neden oldu.

Son çatışmada Hindistan, geçen ay gerçekleşen silahlı katliamla bağlantılı olarak Pakistan destekli militanlar tarafından kullanılan yerleri vurarak Pakistan'ı cezalandırdı.

Geleneksel askeri dengesizlik

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün (IISS) Askeri Denge Raporu'na göre Hindistan 2025 yılında 74,4 milyar dolar harcamayla dünyanın en büyük savunma harcaması yapan ülkesi ve dünyanın en büyük silah ithalatçılarından biri.

Pakistan ise geçen yıl 10 milyar dolar harcadı. Pakistan, komşusuna kıyasla iki kat daha fazla aktif silahlı kuvvete sahip olan zengin Hindistan'la asla boy ölçüşemez.

Hindistan'ın silahlı kuvvetleri geleneksel olarak Pakistan'a odaklanmış olsa da, mücadele etmesi gereken bir başka nükleer komşusu da Çin. Hindistan, Hint Okyanusu'ndaki deniz güvenliği konusunda giderek daha fazla endişe duyuyor.

Bunlar Pakistan'ın güvenlik modelinde dikkate almak zorunda olmadığı iki faktör.

Pakistan'ın uzun ve dar yapısı, ordunun dış politikadaki büyük rolü ile birleşince silahlı kuvvetlerin hareketli olmasını ve savunmaya öncelik vermesini kolaylaştırıyor.

Tırmanma ve gerilimi azaltma modeli

Ne Pakistan ne de Hindistan diğerine karşı askeri hamlelerini duyurmak için acele etmiyor. Mevcut düşmanlıkların alevlenmesinden de anlaşılacağı üzere, saldırıların ve misillemelerin teyit edilmesi biraz zaman alabilir.

Ancak her ikisi de diğerinin kontrolündeki topraklarda ve hava sahasında operasyonlar yürütüyor.

Bu operasyonlar bazen kontrol noktalarına, tesislere ya da militanlar tarafından kullanıldığı iddia edilen yerlere zarar vermeyi amaçlıyor. Aynı zamanda liderleri kamuoyunun baskısına boyun eğmeye ve yanlış hesaplama potansiyeline sahip bir şekilde karşılık vermeye zorlamak, onları utandırmak veya kışkırtmak da amaçlanıyor.

Bu faaliyetlerin çoğu Keşmir'i Hindistan ve Pakistan arasında bölen Kontrol Hattı boyunca gerçekleşiyor.

Jfjdj
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

Bu hattın medya ve kamuoyundan büyük ölçüde izole edilmiş olması, saldırı veya misilleme iddialarının bağımsız olarak doğrulanmasını zorlaştırıyor.

Bu tür olaylar, iki ülkenin nükleer kapasiteleri göz önüne alındığında uluslararası endişeleri arttırmakta, dikkatleri Hindistan ve Pakistan'a ve nihayetinde Keşmir üzerindeki rekabet eden iddialarına geri çekmektedir.

Her iki ülkenin de kaynaklar için rekabet etmesini gerektirecek bir durum söz konusu değil

Pakistan'ın muazzam bir maden zenginliği var, ancak Hindistan'ın bundan faydalanmak gibi bir arzusu yok. Hinduların çoğunlukta olduğu Hindistan ile Müslümanların çoğunlukta olduğu Pakistan arasında temel ideolojik farklılıklar olsa da birbirlerine hükmetmek ya da birbirlerini etkilemek gibi bir amaçları yok.

Keşmir dışında birbirlerinin topraklarında hak iddia etmek ya da hegemonya kurmak gibi bir niyetleri de yok.