İklim krizi, kadına yönelik şiddet riskini artırıyor

1 Eylül 2022'de, yıkıcı kuraklığın hüküm sürdüğü Afrika Boynuzu'nda, Dandu'daki bir yol kenarında bir deve leşi. İklim kaynaklı kuraklık kadınlara yönelik daha fazla şiddetle bağlantılı (AFP)
1 Eylül 2022'de, yıkıcı kuraklığın hüküm sürdüğü Afrika Boynuzu'nda, Dandu'daki bir yol kenarında bir deve leşi. İklim kaynaklı kuraklık kadınlara yönelik daha fazla şiddetle bağlantılı (AFP)
TT

İklim krizi, kadına yönelik şiddet riskini artırıyor

1 Eylül 2022'de, yıkıcı kuraklığın hüküm sürdüğü Afrika Boynuzu'nda, Dandu'daki bir yol kenarında bir deve leşi. İklim kaynaklı kuraklık kadınlara yönelik daha fazla şiddetle bağlantılı (AFP)
1 Eylül 2022'de, yıkıcı kuraklığın hüküm sürdüğü Afrika Boynuzu'nda, Dandu'daki bir yol kenarında bir deve leşi. İklim kaynaklı kuraklık kadınlara yönelik daha fazla şiddetle bağlantılı (AFP)

Kadına yönelik şiddetle iklim krizi arasındaki bağlantı, uzun süredir biliniyor ama bilim insanları artık belirli aşırı hava olaylarının daha büyük riskler teşkil ettiğini ortaya çıkardı.

Araştırmacılar çarşamba günü (2 Ekim), gezegen ısındıkça daha aşırı hale gelen fırtına, sel ve heyelanların romantik ilişkilerde kadına yönelik istismar veya şiddetle "önemli" bir bağlantısı olduğunu söyledi. Isı ve nemin de saldırgan davranışları ve şiddeti artırdığı gözlemlendi.

Ekip deprem, orman yangınları ve cinsiyet temelli şiddet arasında net bir bağlantı tespit etmedi.

Araştırmaya öncülük eden University College London Profesörü Jenevieve Mannell "Mevcut bulgular, bir kadının iklimle bağlantılı bir olay yaşadığında, bazı ülkelerde ve bazı şiddet türlerinde şiddete maruz kalma ihtimalinin daha yüksek olduğu ama diğerlerinde böyle olmadığını ortaya koydu" dedi.

Geçen sene Kenya'daki kadınlar The Washington Post'a, aileleri yoksulluğa sürükleyen aşırı kuraklık koşullarına öfkelenen erkekler tarafından evlerinden zorla çıkarıldıklarını anlatmıştı.

2018'deki bir çalışma, İspanya'da kadınlara yönelik yakın partner şiddeti ve cinayet riskinin sıcak hava dalgasından yalnızca günler sonra arttığını keşfetmişti. Birleşmiş Milletler (BM) Peru'da kadınların su bulmak üzere daha fazla yol katetmesi gerektiği için cinsel şiddete karşı savunmasız kaldıklarını bildirmişti. BM, Ağustos 2005'te Katrina Kasırgası ABD'nin Meksika Körfezi kıyılarına vurduktan sonra Mississippi'deki karavan parklarında tecavüzlerin, eyaletin ortalamasının 53 katının üzerine çıktığını söylemişti.

Mannell şöyle dedi: 

İklimle bağlantılı felaketler, sık sık ailelerde stresi ve gıda güvensizliğini şiddet seviyelerini yükseltebilecek şekilde artırıyor. Partner şiddetiyle mücadele etmeye yönelik polis ve sivil toplum kuruluşları gibi mevcut sosyal hizmet imkanları da felakete daha çok yoğunlaşıldığı için azalıyor.

Yeni araştırma, 1993 ila 2019'da 156 ülkenin verilerine baktı ve bunları 1920'den 2022'ye 190 ülkenin verileriyle karşılaştırdı.

Kadına yönelik şiddetin daha çok kabul gördüğü ülkelerde yakın partner şiddetinin daha sık yaşandığı da tespit edildi. Aynı zamanda daha zengin ülkelerde yakın partner şiddeti oranlarının daha yoksul ülkelere kıyasla düşük olduğu da görüldü.

Araştırmanın yazarları bu ekstrem olaylarla şiddet arasında bir nedensellik kuramadı fakat zamanın bir faktör olabileceğine inanıyor.
Independent Türkçe



Trump'la bozuşan Musk 20, yatırımcılarıysa 100 milyar dolar kaybetti

Musk ve Trump son haftalarda yönetimin harcama paketi konusunda tartışıyor (AP)
Musk ve Trump son haftalarda yönetimin harcama paketi konusunda tartışıyor (AP)
TT

Trump'la bozuşan Musk 20, yatırımcılarıysa 100 milyar dolar kaybetti

Musk ve Trump son haftalarda yönetimin harcama paketi konusunda tartışıyor (AP)
Musk ve Trump son haftalarda yönetimin harcama paketi konusunda tartışıyor (AP)

Axios'un analizine göre Elon Musk, geçen ay eski müttefiki ABD Başkanı Donald Trump'la kamuoyu önünde yaşadığı sert ayrılıktan bu yana 20 milyar dolar kaybetti ve Tesla milyarderinin yatırımcılarının 100 milyar dolardan fazla parası buhar oldu.

Kısa süre önce Tesla hisselerini satan yatırımcı Ivana Delevska, Musk'ın yönetimle olan karmaşık ilişkisi hakkında "Fırsat çok büyük olsa da riskler de öyle" dedi.

Düşüş, Tesla'nın pazartesi günü yaklaşık yüzde 7 hisse senedi fiyat düşüşü de dahil son günlerde hayal kırıklığı yaratan mali raporlar bildirmesi ve geçen hafta otomobil üreticisinin elektrikli araç satışlarında Çinli rakibi BYD'nin gerisinde kaldığı ikinci çeyrek teslimatlarının yüzde 14 düştüğünün açıklanmasıyla geldi. Axios analizine göre Tesla hisseleri haziran başından bu yana yaklaşık yüzde 14 düştü.

frgty
Teksas'ın Austin kentindeki bir Tesla yetkili servisi ve galerisinin önünde Tesla ve CEO'su Elon Musk'ı protesto eden bir gösterici (Reuters)

Musk'ın yönetimin "Büyük, Güzel Yasa Tasarısı" diye adlandırılan harcama paketine karşı çıkmasından kaynaklanan bu ayrılık, Musk-Trump ilişkisinin finansal hikayesinde kayda değer bir değişim.

Teknoloji girişimcisi, Trump'ın seçilmesi için 250 milyon dolardan fazla para harcamıştı ve desteği başlangıçta finansal bir usta işi gibi görünüyordu. Kendisi ve şirketlerinin yeni yönetim altındaki geleceğine dair yatırımcı coşkusu, 2024 Aralık'ta onu 400 milyar dolar değerinde olan ilk kişi haline getirmişti.

Teknoloji milyarderi ayrıca, kendi şirketleri üzerinde etkisi olanlar da dahil çok sayıda ABD devlet kurumunun mali durumunu, verilerini ve personelini inceleyen Hükümet Verimliliği Bakanlığı girişiminin fiili başkanı olarak da nüfuzlu bir konuma gelmişti.

Bu kazanımlara rağmen ocak ayında Vegas'taki bir Trump otelinin önünde bir adamın Tesla'yı havaya uçurması ve Tesla bayii ve şarj istasyonlarının bir dizi vandalizm ve kundaklama şüphesi bulunan saldırılarla karşı karşıya kalmasıyla Musk'ın Trump ilişkisine dair uyarı işaretleri erkenden ortaya çıkmıştı.

Milyarderin yeni bir siyasi parti kurup eski Cumhuriyetçi müttefiklerini bu partiye meydan okumakla tehdit etmesi, Musk'la Trump'ın kavgasını daha da büyütüyor. Bu da SpaceX patronunun şirketlerini daha fazla riskle karşı karşıya bırakabilir.

Geçen ay Tesla, Musk'ın önemli bir öncelik diye tanımladığı ve yeni federal düzenlemelerden derinden etkilenebilecek yeni iş kolunu, uzun zamandır beklenen robot taksi filosunu kamuoyuna tanıttı.

Öte yandan SpaceX, büyük ölçüde federal hükümetten gelen sözleşmelere bel bağlıyor ve gelecekteki bir Mars görevi için uzay aracı tedarik etmek üzere önemli ölçüde yatırım yaptı.

Yakın zamanda Truth Social'da yayımlanan bir gönderide Trump, Musk'ın arkadaşlarından birini NASA'nın başına getirme talebini "daha önce hiçbir Cumhuriyetçiye katkıda bulunmamış elit bir Demokrat" olduğu için reddettiğini söyledi ve Musk hakkında da benzer çekinceleri olduğunu öne sürdü.

Independent Türkçe