Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Şarku’l Avsat iki ay önce Sinvar'ın yerine geçecek en önemli potansiyel ismin suikast sonucu öldürüldüğünü bildirmişti.

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)

İsrail ordusu bugün (Perşembe) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki Hamas hükümetinin başı olarak tanımlanan Ruhi Müşteha ile Hamas güvenlik yetkilileri Samih es-Serrac ve Sami Avde'yi yaklaşık üç ay önce düzenlediği saldırılarda öldürdüğünü duyurdu.

1959 yılında Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde doğan Müşteha, Hamas lideri Yahya Sinvar'ın potansiyel siyasi halefi olarak görülüyordu. Müşteha, Halid el-Hindi ve Sinvar, Hamas'ın kurucusu Ahmed Yasin tarafından 1986 yılında görevlendirilerek, hareket için ‘ajan ve casusları’ ortaya çıkarmak ve takip etmekle görevli Cihad ve Davet Teşkilatı’nı kurdular. Yaygın olarak Mecd adıyla bilinen teşkilat bir güvenlik servisi işlevi görüyordu.

1988 yılında tutuklanan ve yaklaşık 23 yıl boyunca İsrail hapishanelerinde tutuklu kalan Müşteha, 2011 yılında İsrailli asker Gilad Şalit karşılığında Filistinli mahkûmların takas edilmesi anlaşmasında Sinvar'ın yol arkadaşıydı. Müşteha cinayet ve terörizm suçlarından dört kez müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.

ABD’nin terörist listeleri

Müşteha Eylül 2015'te, Hamas lideri Yahya Sinvar ve İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf ile birlikte ABD'nin terörist listesine alındı. ABD'nin listesine göre Müşteha, Kassam Tugayları'nın kuruluşundaki rolüyle öne çıkan bir Hamas mensubuydu.

ABD'nin suçlamalarına göre Müşteha 2015 yılında Kassam Tugayları'na ‘Hamas üyelerini serbest bırakmak için daha fazla esir takası anlaşması yapmak amacıyla daha fazla İsrailliyi kaçırma’ çağrısında bulundu.

İsrail hapishanelerinden salıverilmesinden bu yana Müşteha özellikle mahkûm dosyasında önemli bir rol oynamaya devam etti ve yıllar boyunca mahkûm takası ya da ateşkes için Kahire'yi ziyaret eden Hamas heyetlerinde her zaman kilit bir unsur oldu.

İsrail ona nasıl ulaştı?

Geçtiğimiz ağustos ayında Şarku’l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, İsrail'in Müşteha ve Serrac'ın yanı sıra hareketin ve silahlı kanadının üç askeri ve güvenlik liderine Gazze Şeridi'ndeki bir tünelde düzenlenen saldırının ardından ulaşıldığını söyledi. İsrail onlardan önce de Kassam Tugayları komutan yardımcısı Mervan İsa'nın öldürüldüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat'ın konuştuğu saha kaynaklarının ifadelerine göre, Hamas liderlerine ulaşılmasına yol açan birkaç doğrudan neden var.

yuık
Ruhi Müşteha

Kaynaklar, ‘savaşın başında Hamas'ın tünellerin içinde çeşitli kademelerdeki liderlere tam güvenlik sağlama ve onları uzun mesafeli ve farklı derinliklere sahip karmaşık bir tünel ağı aracılığıyla bir tünelden diğerine taşıma konusunda büyük beceriye sahip olduğunu’ açıkladı.

Kaynaklar, “Yerin üstünde bile, güvenli bir gizli daireden diğerine geçmek şimdikinden çok daha kolaydı. Bu yüzden İsrail liderlerin çoğuna ulaşamadı ama zaman geçtikçe ve birçok tünel yok edildikçe bu daha da zorlaştı” dediler.

Birden fazla kaynak, İsrail'in bu kadar büyük ve uzun bir kara operasyonuna girişeceğinin beklenmediğini, bu sayede birçok tünele erişebildiğini, bunun da birçok Hamas liderinin tünelleri terk edip yer üstünde daha güvenli yerler aramasına yol açtığını söyledi.

xzsfbg
Gazze Şeridi'ndeki bir tünelin içinde iki İsrail askeri (AFP)

Tünellere ve iletişim sistemine verilen zarara ek olarak, iletişim kurma ya da silah, para ve yiyecek elde etme ihtiyacı bazı liderlerin halk arasında açıkça hareket etmesine neden oldu. İsrail de sahadaki bazı işbirlikçilerini kullanarak bu hareketten faydalandı.



Rusya: Batı ile mevcut çatışmanın tarihte eşi benzeri yok

Moskova'daki Kremlin binası (Reuters)
Moskova'daki Kremlin binası (Reuters)
TT

Rusya: Batı ile mevcut çatışmanın tarihte eşi benzeri yok

Moskova'daki Kremlin binası (Reuters)
Moskova'daki Kremlin binası (Reuters)

Üst düzey bir Rus diplomat dün (Perşembe) yaptığı açıklamada, ülkesi ile Batı arasında Ukrayna konusunda yaşanan mevcut çatışmanın tarihte eşi benzeri görülmemiş bir durum olduğunu ve herhangi bir hatanın felakete yol açabileceğini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre bu, mevcut krizin 1962'deki Küba füze krizine benzetilmesine ilişkin bir soruya yanıt olarak geldi.

İki buçuk yıldır devam eden Ukrayna savaşı, Rusya ile Batı arasında büyük bir çatışmaya yol açtı ve Rus yetkililere göre şu anda en tehlikeli aşamaya girdi. Bu, Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan beri tanık olduğu en büyük kara savaşıdır.

Rus diplomatlar mevcut krizi, bazılarının Moskova'nın Küba'ya gizlice füze yerleştirmesinin ardından iki Soğuk Savaş süper gücünün nükleer savaşın eşiğinde olduğunu gördüğü 1962 krizine benzetti.

Ancak Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, dün Moskova'da gazetecilere "Olanlar eşi benzeri görülmemiş bir şey" ifadelerini kullandı.

Silah kontrol sürecini ve Kuzey Amerika ile ilişkileri denetleyen Ryabkov, iki nükleer güç arasında silahlı çatışma riskinin hafife alınmaması gerektiğini söyledi.

Ryabkov, mevcut aşamada herhangi bir hata yapmanın felakete yol açabileceğini, ancak Batılı ülkelerin "kendi gidişatlarının sonuçlarını akıllıca değerlendirip değerlendiremeyeceklerinden" şüpheli olduğunu belirtti

Rusya haftalar önce ABD ve müttefiklerini, Ukrayna'nın Batı füzeleriyle Rusya'nın iç bölgelerine saldırmasına izin vermesi halinde, bunun büyük bir gerilim olarak değerlendirileceği konusunda uyardı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy aylardır ülkesinin müttefiklerine, Moskova'nın saldırı başlatma kabiliyetini sınırlamak için Kiev'in Rusya'nın derinliklerine Batı füzeleri ateşlemesine izin vermeleri yönünde çağrıda bulunuyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 12 Eylül'de "Batı'nın böyle bir adımı onaylaması, NATO ülkelerinin, ABD'nin ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna savaşına doğrudan katılımı anlamına gelir" açıklamasında bulundu.

Putin, duruma göre bu tür silahların kullanım koşullarını azaltmak için Rusya'nın nükleer doktrinini değiştirdi.

Zelenskiy Batı'yı, Rusya'nın sözde “kırmızı çizgilerinin” ötesine geçmeye ve bunları görmezden gelmeye çağırdı. Batı'daki bazı müttefikler ABD'yi bunu yapmaya çağırdı. Rusya ise bunun aptallık olduğunu söylüyor.