Slovakya'dan Rusya mesajı: Savaş sonrasında ilişkileri yeniden kuralım

Fico, mayısta silahlı saldırıya uğradıktan sonra temmuzda görevine dönmüştü (Reuters)
Fico, mayısta silahlı saldırıya uğradıktan sonra temmuzda görevine dönmüştü (Reuters)
TT

Slovakya'dan Rusya mesajı: Savaş sonrasında ilişkileri yeniden kuralım

Fico, mayısta silahlı saldırıya uğradıktan sonra temmuzda görevine dönmüştü (Reuters)
Fico, mayısta silahlı saldırıya uğradıktan sonra temmuzda görevine dönmüştü (Reuters)

Slovakya Başbakanı Robert Fico, Ukrayna savaşı bittiğinde Rusya'yla ilişkileri yeniden tesis etmek istediğini söyledi. 

Fico, perşembe günü düzenlediği basın toplantısında Ukrayna savaşında çözümün yalnızca diplomasi yoluyla sağlanabileceğini belirterek şunları söyledi: 

Savaş bu hükümetin görev süresi içinde sona ererse, Rusya'yla hem gündelik hem de ekonomik ilişkilerin yenilenmesi için mümkün mertebe her şeyi yapacağım.

2023'te iktidara gelen ve 2027'de görev süresi dolacak olan 60 yaşındaki lider, Kiev yönetimiyle iyi ilişkiler kurmak istediklerini de söyleyerek şöyle devam etti: 

Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'ya, Rusya'nın da AB'ye ihtiyacı var. Ukrayna'yla dostane ilişkiler de bizim için çok önemli olacaktır.

Fico'nun açıklamaları, Ukrayna ve Slovakya hükümetlerinin pazartesi düzenleyeceği toplantı öncesinde geldi. Amerikan gazetecilik kuruluşu Politico'nun aktardığına göre Bratislava yönetimi, bu görüşmede Kiev'den Rus gazının tedarikine izin vermesini talep edecek. 

Slovakya ve Macaristan'ın Rusya'dan aldığı doğalgaz ve petrol, Ukrayna üzerinden boru hattıyla taşınıyor. Fakat Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in emriyle Şubat 2022'de başlayan savaşın ardından Ukrayna, Rus enerji şirketi Lukoil'in gönderdiği gaz ve petrolun bu ülkelere ulaşmasını engellemişti.

Macaristan ve Slovakya, AB'nin Kremlin'e yönelik enerji yaptırımlarına katılmadığı için Rusya'dan gaz ve petrol almayı sürdürüyordu.

Fico, bu transit geçiş yollarının korunmasının Slovakya için "hayati önem taşıdığına" dikkat çekerken, Rusya'yla enerji ticaretini sonlandırmak için Avrupa Komisyonu'ndan "yoğun baskı" gördüklerini de belirtti.

Kremlin'e yakın duruşuyla AB'den tepki çeken Fico, Ukrayna'ya Slovakya ordusunun cephaneliğinden tek mermi bile satılmayacağını ama özel şirketlerin yapacağı satışları engellemeyeceğini ifade etmişti. 

Slovakya merkezli İngilizce yayın yapan Slovak Spectator gazetesi, Fico'nun göreve geldiği Ekim 2023'ten bu yana Ukrayna'ya en az 112 milyon euro değerinde silah ve mühimmat satıldığını öne sürmüştü.

Independent Türkçe, Politico, Kyiv Independent, Slovak Spectator



DEAŞ tehdidi, Batı'yla Taliban'ı yan yana getirdi

Taliban, özellikle kadınlara yönelik yasaklarıyla Batılı devletlerden sık sık eleştiri alıyor (Reuters)
Taliban, özellikle kadınlara yönelik yasaklarıyla Batılı devletlerden sık sık eleştiri alıyor (Reuters)
TT

DEAŞ tehdidi, Batı'yla Taliban'ı yan yana getirdi

Taliban, özellikle kadınlara yönelik yasaklarıyla Batılı devletlerden sık sık eleştiri alıyor (Reuters)
Taliban, özellikle kadınlara yönelik yasaklarıyla Batılı devletlerden sık sık eleştiri alıyor (Reuters)

DEAŞ'ın  son dönemki saldırıları, Batılı ülkelere bunları durdurmak için Taliban'la işbirliği yapma olanağı sağladı. 

Fransız haber ajansı AFP, DEAŞ'ın Horasan kolunun (DEAŞ-H) yarattığı tehdidin, Batılı ülkelerle Taliban yönetimi arasında "nadir ve karmaşık bir işbirliği" oluşturduğunu yazıyor. 

Brüksel merkezli sivil toplum kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu'ndan Graeme Smith, Batılı ülkelerin Taliban'la istihbarat paylaştığına dikkat çekerek şunları söylüyor: 

Batılı istihbarat yetkililerinden edindiğim bilgilere göre, Taliban'ın teröristlere karşı ölümcül saldırılar düzenlemesini sağlayan hedef bilgilerinin paylaşılması da dahil, DEAŞ-H'ye karşı Taliban'la işbirliği sürüyor.

Smith, Batılı ülkelerin, Afganistan'ın başındaki Taliban yönetimine karşı kamuoyu önündeki eleştirel tutumuyla örgütün düzeni sağlamasına yönelik destekleri arasında fark olduğuna işaret ediyor. 

2015'te kurulan DEAŞ-H, bu yıl Türkiye, Rusya ve İran'a düzenlediği saldırılarla sık sık gündem oldu. 

İran'ın Kirman şehrinde 3 Ocak'ta düzenlenen bombalı saldırıları DEAŞ-H üstlenmişti.  Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani için düzenlenen anma töreninde yapılan saldırılarda en az 100 kişi yaşamını yitirmişti.

DEAŞ, 28 Ocak'ta Sarıyer'deki Santa Maria Kilisesi'nde de saldırı gerçekleştirmiş, olayda bir kişi hayatını kaybetmişti. Bunun ardından DEAŞ'e yönelik peş peşe operasyonlar düzenlenmiş, çok sayıda kişi gözaltına alınmıştı. 

Rusya'nın başkenti Moskova'da 22 Mart'ta düzenlenen saldırıda en az 145 kişi ölmüş, 500 kişi de yaralanmıştı. Saldırıyı DEAŞ-H üstlenirken, Rusya'nın iç güvenlik teşkilatı FSB, olayla ilgili aralarında 4 Tacikistan yurttaşının da yer aldığı 12 kişinin yakalandığını duyurmuştu. 

ABD merkezli düşünce kuruluşu Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü'nden Aaron Zelin, DEAŞ-H'nin Mart 2023-Mart 2024'te 9 ülkede 21 saldırı planladığına, bu sayının bir önceki yıl sadece 8 olduğuna işaret ediyor.

Taliban, ABD'nin 2021'de ülkeden çekilmesiyle Afganistan'da kontrolü ele geçirmişti. Örgüt, Amerikan ordusunun bıraktığı askeri araç, silah ve mühimmata da el koymuştu. Ancak uzmanlar, istihbarat ve teknoloji açısından zayıf olan Taliban'ın tek başına DEAŞ-H'yle bir noktaya kadar mücadele edebileceğini belirtiyor.

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, ajansa yaptığı açıklamada Batılı ülkelerle ortak çalıştıklarını doğrulayarak şunları söylüyor: 

DEAŞ-H'nin faaliyetlerinden etkilenen ülkelerle bazı alanlarda işbirliği yapılıyor. Zaman zaman onlarla bilgi paylaşımında da bulunuyoruz.

DEAŞ, son dönemde Afganistan'daki saldırılarını da artırdı. Örgütün mayıstaki saldırısında, aralarında üç İspanyol turistin de yer aldığı 6 kişi öldürülmüştü. Geçen ay düzenlenen iki saldırıda da toplamda 20 kişi yaşamını yitirmişti.

Rusya'dan Taliban hamlesi

Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan bugün yapılan açıklamada, Taliban'ın terör örgütü listesinden çıkarıldığı duyuruldu. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, talibanla "pragmatik bir diyalog oluşturmak istediklerini" belirtti.

Rusya lideri Vladimir Putin, haziranda yaptığı açıklamada, Moskova'daki saldırının ardından DEAŞ'e karşı mücadele kapsamında Taliban yönetimini bir müttefik olarak gördüklerini söylemişti. 

Kremlin, Taliban'ı terör örgütü listesine 2003'te eklemişti. Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Taliban'ın listeden çıkarılmasının Rusya-Afganistan ilişkilerinin normalleştirilmesine yönelik önemli bir adım olduğuna dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, AFP, Reuters, TASS