Laos'taki mağara kazısı, 50 bin yıllık insan faaliyetlerini gün yüzüne çıkardı

Laos mağarasındaki fosillerin analizi, Homo sapiens'in bölgeye düşünülenden daha erken dağıldığını gösteriyor.

Arkeologlar, Laos'taki Tam Pà Ling mağarasında kazı çalışması yürütüyor (Vito Hernandez, Flinders Üniversitesi)
Arkeologlar, Laos'taki Tam Pà Ling mağarasında kazı çalışması yürütüyor (Vito Hernandez, Flinders Üniversitesi)
TT

Laos'taki mağara kazısı, 50 bin yıllık insan faaliyetlerini gün yüzüne çıkardı

Arkeologlar, Laos'taki Tam Pà Ling mağarasında kazı çalışması yürütüyor (Vito Hernandez, Flinders Üniversitesi)
Arkeologlar, Laos'taki Tam Pà Ling mağarasında kazı çalışması yürütüyor (Vito Hernandez, Flinders Üniversitesi)

Laos'ta ortaya çıkarılan bir mağara alanı, Güneydoğu Asya'nın en eski insan yerleşimlerinden birine dair kanıtlar sunarak, türümüzün kadim bir iklim değişikliği döneminde bölgeyi nasıl kolonileştirdiğine daha fazla ışık tuttu.

Quaternary Science Reviews akademik dergisinde ayrıntıları verilen çalışmada, Laos'taki Tam Pà Ling mağarasında 52 bin ila 10 bin yıl önceki zemin koşulları yeniden yapılandırıldı.

Daha önceki kazılarda mağarada 86 bin ila 30 bin yıl öncesine ait insan fosilleri bulunmuştu ve bu da Homo sapiens'in Güneydoğu Asya'ya düşünülenden daha erken bir tarihte dağıldığını gösteriyordu.

Ancak bu fosilleri çevreleyen çökeltilerin ayrıntılı analizi daha önce yapılmamıştı.

Avustralya'daki Flinders Üniversitesi'nden araştırmacılar, geçmiş ortamlardaki değişiklikleri anlamak için mağaradaki toprağın mikroskobik analizini yaptı.

Bulgular, "Güneydoğu Asya'da bulunan en eski modern insan fosillerinden bazılarının mağaranın derinliklerinde biriktiği kesin koşulların" belirlenmesine katkı sundu.

Analiz, daha önceki kazılarda gözden kaçan insan ve hayvan faaliyetlerinin izlerini ortaya çıkararak, tropikal koşullardaki çevresel değişikliklere adaptasyonları hakkında daha fazla bilgi sağladı.

Araştırmaya göre, mağara 50 bin ila 30 bin yıl önce uzun bir süre boyunca "ıslaktı ama su altında kalmamıştı" ve ılıman iklimden nemli iklime geçiş yapmıştı.

Araştırmacılar, insan fosillerinin zaman içinde biriken gevşek tortularla mağaranın derinliklerine sürüklenmiş olabileceğini tespit etti.

Fosiller muhtemelen yoğun yağış dönemlerinde çevredeki yamaçlardan gelen sularla taşındı.

Ayrıca mağaranın yaklaşık 24 bin yıl önce bir kuraklık dönemi yaşayıp kısa süre sonra ıslak ve ılıman koşullara geri döndüğüne dair işaretler de vardı.

Çalışmada, mağaradaki koşulların sık sık ıslak zemine sahip ılıman bir iklimden mevsimsel olarak kurak hale gelen koşullara kadar büyük ölçüde dalgalandığı belirtildi.

xcdv
Laos'taki Tam Pà Ling mağara kazısı (Vito Hernandez, Flinders Üniversitesi)

Bölge muhtemelen daha kurak dönemlerde orman yangınları da yaşadı. Araştırmacılar, alternatif olarak, mağaraya giren insanların girişte veya yakınında ateş kullanmış olabileceğini söyledi.

Araştırmacılar, "Çökellerde tespit edilen korunmuş ikincil yanma izleri, biri bölgesel kuraklık dönemlerinde küçük orman yangınlarının meydana gelmiş olabileceği ve/veya diğeri insanların mağaraya girdiği iki olası senaryoya işaret ediyor" diye yazdı.

Ancak orman yangınları muhtemelen küçüktü ve orman örtüsündeki açık alanlarla sınırlıydı.

Çalışmanın yazarlarından Fabrice Demeter, "Bu araştırma, ekibimizin Güneydoğu Asya'nın sürekli değişen orman örtüleri arasında ve değişken bölgesel iklim istikrarsızlığı dönemlerinde dağılan atalarımızın dinamikleri hakkında benzersiz bilgiler elde edilmesine olanak sağladı" dedi.

Independent Türkçe



Netanyahu, Gazze'nin kuzeyindeki sivilleri tahliye etme ve kalanlara yardımı kesme planı üzerinde çalışıyor

TT

Netanyahu, Gazze'nin kuzeyindeki sivilleri tahliye etme ve kalanlara yardımı kesme planı üzerinde çalışıyor

Netanyahu, Gazze'nin kuzeyindeki sivilleri tahliye etme ve kalanlara yardımı kesme planı üzerinde çalışıyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Filistinli Hamas militanlarını ‘aç bırakmak’ amacıyla Gazze Şeridi'nin kuzeyine insani yardımı kesme planını değerlendiriyor. Planın uygulanması halinde evlerini terk etmek istemeyen ya da edemeyen yüz binlerce Filistinli aç ve susuz kalabilir.

İsrail, Gazze Şeridi'nde bir yıldır devam eden savaş boyunca, sonuncusu geçtiğimiz pazar günü olmak üzere, kuzeye yönelik çok sayıda tahliye emri yayınladı. Bir grup emekli general tarafından Netanyahu ve İsrail parlamentosuna önerilen plan, baskıyı arttırarak Filistinlilere Gazze Şeridi'nin Gazze şehri de dahil olmak üzere kuzeydeki üçte birlik bölümünü kapalı askeri bölge ilan edilmeden önce terk etmeleri için bir hafta süre tanıyor.

Planın baş mimarı tarafından AP'ye bildirilene göre Gazze Şeridi'nde kalan ve ayrılmayanlar savaşçı olarak kabul edilecek. Bu da askeri düzenlemelerin İsrail güçlerinin onları öldürmesine izin vereceği ve yiyecek, su, ilaç ve yakıttan mahrum bırakılacakları anlamına geliyor. Söz konusu planın baş mimarı bunun ‘Gazze'nin kuzeyinde Hamas'ı çökertmenin ve kalan İsrailli esirleri serbest bırakması için Hamas’a baskı yapmanın tek yolu’ olduğunu söyledi.

İsrail'den yalanlama

İsrailli bir yetkili, Filistinlilere tam bir abluka uygulanmadan önce Gazze Şeridi'nin kuzey üçte birlik bölümünü terk etmeleri için bir hafta süre verildiği yönündeki haberleri yalanladı. Times of Israel, Netanyahu'nun üst düzey bir danışmanının haberin yanlış olduğunu söylediğini aktarırken, Netanyahu'nun sözcüsü Omer Dostri de haberi kategorik olarak yalanladı ve ‘yalan haber’ olarak nitelendirdi.

Generallerin planı

Plan, İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyini belirsiz bir süre için kontrol altında tutarak Hamas'sız yeni bir yönetim oluşturmaya çalışmasını ve Gazze Şeridi'ni ikiye bölmesini öngörüyor. İsrail hükümeti ‘generallerin planı’ olarak adlandırılan planı tam olarak uygulamak için herhangi bir karar almış değil.

Şarku’l Avsat’ın AP'den aktardığına göre, Gazze'nin kuzeyindeki tahliye emirlerinin generallerin planının ilk aşamalarını temsil edip etmediği sorusuna bir İsrail ordu sözcüsü olumsuz yanıt verdi. Sözcü, “Bize böyle bir plan ulaşmadı” dedi.

Diğer yandan konu hakkında bilgi sahibi bir yetkili, planın bazı bölümlerinin zaten uygulanmakta olduğunu söyledi, ancak hangi bölümler olduğunu belirtmedi. İkinci bir İsrailli yetkili ise ‘Netanyahu'nun savaş boyunca kendisine gelen pek çok plan gibi bu planı da okuduğunu ve incelediğini’ bildirdi, ancak bunlardan herhangi birinin kabul edilip edilmediğini söylemedi.

Yetkililer AP'ye isimlerinin gizli kalması koşuluyla konuştu. Çünkü planın kamuoyu önünde tartışılmaması gerekiyor.

Geçtiğimiz pazar günü İsrail, Gazze'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda bulunan Hamas savaşçılarına bir saldırı düzenledi. Birleşmiş Milletler'e (BM) göre kuzeye ulaşan yardım miktarı 1 Ekim'den bu yana önemli ölçüde azaldı.

‘Korkunç’

İsrailli sivil tolum kuruluşlarından oluşan bir koalisyon dün (pazartesi), ‘İsrail ordusunun planı sessizce uygulamaya başladığına dair endişe verici göstergeler olduğunu’ belirterek uluslararası toplumu harekete geçmeye çağırdı. “Devletlerin açlık ve zorla yerinden edilme suçlarını önleme yükümlülüğü vardır” diyen koalisyon, ‘bekle ve gör yaklaşımının İsrail'in kuzey Gazze'yi tasfiye etmesine olanak sağlayacağı’ uyarısında bulundu.

BM İnsan Hakları Ofisi, İsrail ordusunun ‘Gazze'nin kuzeyini Gazze Şeridi'nin geri kalanından tamamen ayırıyor gibi göründüğünü’ söyledi. Ofis, İsrail'in Gazze'nin kuzeyinde on binlerce insanın mahsur kaldığı bölgelere yönelik devam eden bombardıman ve saldırılarını ‘korkunç’ olarak nitelendirdi.

Washington ise ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü aracılığıyla yaptığı açıklamada, ‘İsrail'in Gazze Şeridi'ni doğrudan işgal etmesine yol açacak her türlü plana karşı olduğunu’ bildirdi.

Şimdiye kadar çok az sayıda Filistinli son tahliye emrine yanıt verdi. Bazıları yaşlı ya da hasta, ancak birçoğu gidecek güvenli bir yerleri olmadığından ve İsrail'in savaştan önce kaçanların geri dönmesini engellediği gibi asla geri dönmelerine izin verilmeyeceğinden korkuyor.