THAAD'ın İsrail'de konuşlandırılması ABD'nin Ortadoğu krizine müdahalesini derinleştiriyor

ABD kuvvetleri THAAD sistemini Boeing C-17 Globemaster uçağıyla nakletmeye hazırlanıyor. (AP)
ABD kuvvetleri THAAD sistemini Boeing C-17 Globemaster uçağıyla nakletmeye hazırlanıyor. (AP)
TT

THAAD'ın İsrail'de konuşlandırılması ABD'nin Ortadoğu krizine müdahalesini derinleştiriyor

ABD kuvvetleri THAAD sistemini Boeing C-17 Globemaster uçağıyla nakletmeye hazırlanıyor. (AP)
ABD kuvvetleri THAAD sistemini Boeing C-17 Globemaster uçağıyla nakletmeye hazırlanıyor. (AP)

Pentagon dün, Washington'un müttefikini korumaya yardımcı olacak ancak ABD'nin çatışmaya katılımını artıracak bir hareketle THAAD füzesavar sisteminin konuşlandırılması sürecinin bir parçası olarak Amerikan kuvvetlerinin İsrail'e geldiğini duyurdu.

Terminal Yüksek İrtifa Saha Savunması (THAAD) sisteminin konuşlandırılması, İsrail'in bu ayın başlarında İran'ın büyük saldırısına balistik füzelerle yanıt vermeye hazırlandığı bir zamanda gerçekleşti. Tahran'ın misillemede bulunması durumunda sistem İsrail'in savunmasını güçlendirecek.

xscdf
THAAD füze savunma sistemi Beyaz Saray'ın Güney Bahçesinde düzenlenen “Made in America” sergisinde 15 Temmuz 2019 (Arşiv- AP)

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ile salı akşamı yaptığı telefon görüşmesinde, İsrail'in İran'a saldırması halinde ülkesinin "sert" bir karşılık vermeye hazır olduğunu vurguladı.

İran, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'nin Tahran'da, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın ve Beyrut'un güney banliyösünde İranlı bir generalin öldürülmesine yanıt olarak 1 Ekim'de İsrail'e yaklaşık 200 füze fırlattı.

dvfbhr
THAAD sistemine ait hava savunma füzesi (Reuters)

Amerikan gemileri ve savaş uçakları, İsrail'in İran saldırılarına karşı savunulmasına yardımcı oldu, ancak sistemin konuşlandırılması, yaklaşık yüz Amerikan askerinin İsrail topraklarında görev yapmasına yol açacak. Bu ise onların daha doğrudan risk altında olacakları anlamına geliyor. 

RAND Araştırma Merkezi'nden kıdemli siyasi Uzman Raphael Cohen, "Amerikan askerlerinin İsrail'de konuşlandırılması, Washington'un İsrail'in güvenliğine çok açık ve somut bir şekilde bağlı olduğunu ve gerekirse savaşacağını gösteriyor" değerlendirmesinde bulundu.

grtyj
THAAD hava savunma füze sistemi (AFP)

Cohen, "ABD Başkanı Joe Biden yönetimi muhtemelen bu adımın İran'a karşı caydırıcılığı artıracağını ve İsraillilere güven vereceğini umuyor” diyerek, “bu hamlenin Biden yönetimine, İsrail'in 1 Ekim İran saldırılarına vereceği tepkinin biçimini belirleme konusunda daha fazla nüfuz verebileceğine” dikkat çekti.

Cohen, İsrail'in sofistike bir hava savunma ağına sahip olduğunu ancak bölgede İran destekli gruplarla bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalar nedeniyle bu ağın baskı altında olduğunu belirtti.

“Çok değerli bir gol”

Cohen şunları söyledi: "Özellikle İran ateşini arttırırsa ve Hizbullah saldırılarını sürdürürse, daha fazla füze (savunmadan) kaçacak ve hedeflerini vuracaktır."

Pentagon sözcüsü Tümgeneral Pat Ryder dün yaptığı açıklamada, Amerikan unsurlarının yanı sıra sistemin ihtiyaç duyduğu bazı ilk bileşenlerden oluşan bir hazırlık ekibinin pazartesi günü İsrail'e gittiğini, diğerlerinin de yakında gitmesinin beklendiğini duyurdu.

xgrntmh
THAAD’dan fırlatılan önleme füzesi (Arşiv - Reuters)

Yaptığı açıklamada, “Sistem yakın gelecekte tam olarak faaliyete geçecek” diyen Ryder, sistemin konuşlandırılmasının ‘ABD'nin İsrail'i ve İsrail'deki Amerikalıları İran'dan gelebilecek herhangi bir balistik füze saldırısına karşı savunma kararlılığının altını çizdiğini’ belirtti.

1990'larda geliştirilen THAAD sistemi 95 asker tarafından işletiliyor ve ilk batarya 2008'de aktif hale getirildi. ABD Kongre Araştırma Servisi'ne göre sistem altı adet kamyona monteli fırlatıcı, sekiz adet önleme füzesi, bir radar ve bir ateş kontrol bileşeni içermektedir.

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Füze Savunma Projesi Direktörü Tom Caraco, 1 milyar dolarlık radar içeren bataryanın “çok değerli bir hedef” olduğunu ve iyi korunması gerektiğini söyledi.

ABD'nin sınırlı sayıda THAAD bataryasına sahip olduğunu ve ülkenin “şu anda çok fazla THAAD bataryası üretmediğini, bu nedenle envanter konusunda çok dikkatli olmamız gerektiğini” belirtti.

Caraco, THAAD'ın İsrail'de konuşlandırılmasının “açıkça önemli bir potansiyel ve kabiliyet kattığını, ancak “Bazı stratejik riskleri ve operasyonel maliyetleri de beraberinde getirdiğini” ifade etti.



Binlerce Amerikalı Trump karşıtı gösteri düzenledi

New York'taki protestocular, Trump'ı Hitler benzeri bir bıyıkla gösteren pankartlar taşıdı. (DPA)
New York'taki protestocular, Trump'ı Hitler benzeri bir bıyıkla gösteren pankartlar taşıdı. (DPA)
TT

Binlerce Amerikalı Trump karşıtı gösteri düzenledi

New York'taki protestocular, Trump'ı Hitler benzeri bir bıyıkla gösteren pankartlar taşıdı. (DPA)
New York'taki protestocular, Trump'ı Hitler benzeri bir bıyıkla gösteren pankartlar taşıdı. (DPA)

Binlerce Amerikalı, iki hafta içinde ikinci kez düzenlenen Trump karşıtı protestolar için dün New York ve diğer büyük ABD kentlerinde sokaklara çıktı.

New York'taki göstericiler, üzerinde ‘Zorbalığa direnelim’ gibi ifadelerin yer aldığı pankartların yanı sıra ABD Başkanı'nın yüzünde Hitler benzeri bir bıyık bulunan resimlerini taşıdılar.

Holokost'tan kurtulan bir ailenin kızı olan 73 yaşındaki Kathy Valle AFP'ye verdiği demeçte, “Demokrasi büyük bir tehlike altında” dedi. Valle, anne ve babasının 1930'larda Nazizmin yükselişi hakkında kendisine anlattıklarının ‘şu anda burada (ABD) yaşandığını’ belirtti.

“Diğer faşistlerden farkı, Trump'ın etkili olamayacak kadar aptal olması” diyen Valle, Trump’ın ekibinin bölünmüş durumda olduğunu söyledi.

dsvfgfrt
Trump karşıtı protestocular Idaho'daki Broadway Köprüsü'nde toplandı. (AFP)

Protestocular özellikle, Yüksek Mahkeme'nin Trump'ın başvurduğu ve geçmişi 1798 yılına dayanan ‘yabancı düşmanlar’ yasası yoluyla göçmenlerin sınır dışı edilmesini askıya aldığı bir dönemde Beyaz Saray'ın göçmen karşıtı politikasını kınadı.

Cumhuriyetçi milyarderin sahibi olduğu ünlü Trump Tower’ın yakınında, ABD'nin en büyük şehrinin kütüphanesinin önünde protestocular ‘Göçmenler buraya hoş geldiniz’ diye slogan attı.

Protestocular ayrıca, Washington'daki Beyaz Saray'ın önünde de toplandılar. Ancak 5 Nisan'da on binlerce kişinin katıldığı bir önceki gösteriden daha az sayıda oldukları görüldü.

juı
ABD'nin Illinois eyaletinin Chicago kentinde Trump karşıtı bir gösteri sırasında protestocular ‘Demokrasiden elinizi çekin’ yazılı bir pankart tutuyor. (AFP)

41 yaşındaki Benjamin Douglas, Trump yönetiminin ‘hukukun üstünlüğüne saldırdığını’ söyledi.

Başına kefiye takan Douglas, Gazze Şeridi'ndeki savaşa karşı protestolar düzenlediği için geçen ay New York'ta gözaltına alınan ve sınır dışı edilmekle tehdit edilen Filistinli öğrenci Mahmud Halil'e destek veren bir pankart tuttu.

cdfvgt
‘Göçmenleri Koru... Gezegeni Koru’ sloganı altında New York'ta düzenlenen yürüyüş (AFP)

Douglas, Cumhuriyetçi yönetimi ‘yabancı düşmanlığını arttırmak ve köklü yasal korumaları baltalamak için’ bireyleri hedef almakla suçladı.

Muhafazakâr Teksas eyaletinde, Meksika Körfezi kıyısındaki 50 bin nüfuslu Galveston kentinde bir gösteri düzenlendi.

63 yaşındaki yazar Patsy Oliver, “Bu benim dördüncü gösterim. Genelde bir sonraki seçime kadar beklerim ama bu artık mümkün değil. Zaten çok şey kaybettik” ifadelerini kullandı.

fgthy
Trump karşıtı protestocular Cocoa, Florida'da bir miting için toplanıyor. (AFP)

Batı Yakasında ise yüzlerce kişi San Francisco'da bir meydanda toplanarak kuma dev harflerle ‘İstifa et’ yazdı.

Trump tarafından hükümetteki sivil iş gücünü küçültmekle görevlendirilen Elon Musk'ın sahibi olduğu Tesla otomobillerini satan bayilerin önünde de gösteriler düzenlendiği bildirildi.

Protestolar, Cumhuriyetçi milyardere karşı tek bir harekete yönelik olarak ülkenin 50 eyaletindeki 50 gösteriye eşdeğer bir sayı olan ‘50501’ adlı bir grup tarafından organize edildi.

Grup internet sitesinde bunun ‘Trump yönetimi ve müttefiklerinin anti-demokratik ve yasadışı eylemlerine karşı hızlı ve merkezi olmayan bir yanıt’ olduğunu açıkladı.

sdfgth
Protestocular 50501 pankartını taşıyarak Chicago şehir merkezinde toplandılar. (AFP)

Milyonlarca insanı sokağa çıkmaya çağıran gruba göre, gün boyunca yaklaşık 400 gösteri planlanıyor.

Yin ve Yang

Çin'in ABD Büyükelçisi Xie Feng, Washington'a Pekin ile uzlaşma ve barış içinde bir arada yaşama çağrısında bulunurken, ticaret savaşının şiddetlenmesi halinde Çin'in karşılık vermeye hazır olduğunu vurguladı.

Washington'da düzenlenen ve ayrıntıları Çin Büyükelçiliği'nin internet sitesinde yayınlanan bir etkinlikte konuşan Xie, gümrük vergilerinin küresel ekonomiyi tahrip edeceğini söyledi ve Büyük Buhran ile ABD'nin 1930 yılında uyguladığı gümrük vergilerini karşılaştırdı.

Geleneksel Çin tıbbındaki yin ve yangın karşıt güçlerini dengeleme ihtiyacı gibi kavramlara atıfta bulunan Xie, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ilişkilerin uyum içinde olması gerektiğini söyledi.

cvfgh
Trump karşıtı protestocular Chicago şehir merkezinde bir araya geldi. (AFP)

Xie, “Dünya hem Çin'i hem de ABD'yi barındıracak kadar geniş. Yüz yüze çatışmak yerine barış içinde bir arada yaşamaya çalışmalı ve birbirimizin başarısına yardımcı olmalıyız” ifadelerini kullandı.

Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki devasa ticaret, ticaret savaşı nedeniyle neredeyse durma noktasına geldi. Her iki yönde de yüzde 100'ü aşan gümrük tarifeleri ve bir dizi ticaret, yatırım ve kültürel kısıtlamalar var.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Çin'in en büyük gemi inşa birliği dün ABD'nin Çin bağlantılı gemilere liman ücreti uygulama planına tepki gösterdi.

Japonya, Tayvan ve diğer ülkeler Başkan Donald Trump'ın gümrük vergileri konusunda Washington ile görüşmelerde bulunurken ya da görüşmeye hazırlanırken, Çin ile şu anda planlanan üst düzey bir diyalog yok.

Trump cuma günü yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki ticaret savaşının ortasında ABD'nin Çin ile iyi görüşmeler yaptığını söyledi.

Beyaz Saray'da gazetecilere verdiği demeçte “Bu arada Çin ile iyi görüşmelerimiz var” diyen Trump, başka herhangi bir ayrıntı vermedi.

Çin, iki taraf arasında herhangi bir görüşmenin gerçekleşebilmesi için ABD'nin saygı göstermesi gerektiğini söylüyor.

Çin Büyükelçisi ülkesinin ticaret savaşına karşı olduğunu vurguladı, ancak kendisine gümrük vergisi uygulayan her ülkeye karşılık vereceğini kaydetti.