ABD'de otizm teşhisi 10 yılda üç katına çıktı

Otizm teşhisi konan vakalar 20'li yaşların sonlarıyla 30'lu yaşların başlarındaki yetişkinler arasında daha hızlı bir artış gösterdi.

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

ABD'de otizm teşhisi 10 yılda üç katına çıktı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

ABD genelinde otizm teşhisi oranları son yıllarda önemli ölçüde arttı ve 2011'le 2022 arasında neredeyse üç katına çıktı.

Çarşamba günü yayımlanan yeni bir analize göre, gelişimsel engellilik teşhisi konan kişi sayısı 10 yıl içinde yüzde 175 arttı.

Araştırmayı yöneten Kaiser Permanente'den Luke Grosvenor yaptığı açıklamada, "Evrensel gelişimsel taramanın iyileştirilmesi ve yaygınlaştırılması, bu çalışmada bulduğumuz tanı oranlarındaki artışın muhtemelen bir kısmını açıklıyor" dedi.

Oran artışlarının büyüklüğü ve yaş, cinsiyet, ırk ve etnik kökene göre değişkenlik göstermesi, gelişmiş tarama dışındaki faktörlerin de oran artışlarına katkıda bulunduğuna işaret ediyor.

Beyindeki farklılıklardan kaynaklanan otizm bozukluğunun erkek çocuklarda kızlara kıyasla yaklaşık 4 kat daha yaygın olduğu bildiriliyor. Son federal verilere göre yaklaşık 36 çocuktan 1'ine otizm teşhisi konuyor.

Bu sonuçlara ulaşmak için Grosvenor, Kaiser Permanente ve ülke çapındaki diğer sağlık araştırma tesislerindeki doktorlar, büyük sağlık sistemlerine kayıtlı 12 milyondan fazla hastanın verilerini kullandı. Çalışmaları JAMA Network Open adlı akademik dergide yayımlandı.

Otizm tanı oranının 5 ila 8 yaşındaki çocuklar arasında en yüksek olduğunu ve 2011'de 1000 kişi başına 2,3 iken 2022'de 6,3'e yükseldiğini tespit ettiler.

Öte yandan teşhislerdeki en büyük artışın genç yetişkinler, kadınlar ve kız çocukları arasında olduğu bildirildi. Kız çocuklarında yeni teşhisler yüzde 305, erkek çocuklarında teşhisler yüzde 185 arttı.

Araştırmanın yazarlarından Lisa Croen, "Otizm teşhisi konan kadın ve erkekler arasındaki uçurumun daraldığını görüyoruz" dedi.

Bu çok ilginç ama nedenini bilmiyoruz. Bu, gelecekteki araştırmaların keşfetmesi gereken bir yön.

Yetişkin kadınlarda, erkeklerde yüzde 215'lik artışa kıyasla teşhislerde yüzde 315'lik bir artış oldu. Bu durum, gelişmiş araçlar veya sosyal medyadaki genişletilmiş temsille ilgili kadınlarda otizm farkındalığının artmasından kaynaklanıyor olabilir.

Artış özellikle 26 ila 34 yaşındaki yetişkinlerde dikkat çekiciydi ve teşhislerde yüzde 450'lik bir artış görüldü.

Yazarlar, "Burada bildirilen oranların yetişkinlerde, özellikle de yaşlı kadın yetişkinlerde [teşhisin] gerçek yaygınlığını göstermeme ihtimali var, çünkü birçoğu çocuklukta taranmamış ve teşhis edilmemiş olabilir" diye yazdı.

Bununla birlikte bulgularımız ABD'deki otistik yetişkin nüfusunun artmaya devam edeceğini gösteriyor ve genişletilmiş sağlık hizmetlerine duyulan ihtiyacın altını çiziyor.

Irklara göre de farklılıklar bildirildi; teşhis oranları yerli çocuklar ve yetişkinler arasında en yüksek seviyede. Bunun nedeni, yerli topluluklarla belirli ruh sağlığı kaynak ağı konumları arasındaki yakınlık olabilir. Her ne kadar Amerikan Yerlileri veya Alaska Yerlileri arasında daha yüksek zihinsel ve fiziksel engellilik yaygınlığı bildirilmiş olsa da.

Siyah, Asyalı, Amerikan Yerlisi veya Alaska Yerlisi ve Hispanik çocuklar arasında artışlar beyaz çocuklara kıyasla daha fazla.

Çalışma, muhtemelen Kovid-19 salgınının yol açtığı sağlık hizmeti kesintileri nedeniyle 2020'de tanılarda artış olmadığını belirtti. Oranlar 2020'den sonra sıçradı ve 2021 ve 2022'de önceki yıllara göre daha yüksek oldu.

Raporda, "Bunun teşhis hizmetlerine artan erişimi mi yoksa teşhis yaygınlığındaki gerçek bir artışı mı yansıttığına dair daha fazla araştırma yapılması gerekiyor" dendi.

Independent Türkçe



Erdoğan: İsrail'in saldırıları İran ile nükleer müzakereleri sabote etmeyi amaçlıyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin de katıldığı İstanbul'daki İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda konuşuyor (AP)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin de katıldığı İstanbul'daki İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda konuşuyor (AP)
TT

Erdoğan: İsrail'in saldırıları İran ile nükleer müzakereleri sabote etmeyi amaçlıyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin de katıldığı İstanbul'daki İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda konuşuyor (AP)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin de katıldığı İstanbul'daki İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda konuşuyor (AP)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün yaptığı açıklamada, ABD ile yapılması planlanan yeni tur nükleer görüşmeler öncesinde İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının müzakereleri sabote etmeye yönelik olduğunu söyledi.

Erdoğan, bunun İsrail'in sorunları diplomatik yollarla çözmek istemediğini gösterdiğini ifade etti.

İstanbul'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) dışişleri bakanları toplantısında konuşan Erdoğan, İsrail üzerinde etkisi olan ülkeleri İsrail'in “zehrine” kulak asmamaya, çatışmaya diyalog yoluyla çözüm aramaya ve daha büyük bir savaşı önlemeye çağırdı.

Erdoğan ayrıca Müslüman ülkelere, uluslararası hukuk ve BM kararları temelinde, İsrail'e karşı cezai tedbirler uygulanması yönündeki çabalarını yoğunlaştırmaları çağrısında bulundu.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise bugün, Yahudi devleti ile İran arasındaki savaşın dokuzuncu gününde İsrail'i bölgeyi “tam bir felakete” sürüklemekle suçladı. Fidan zirvenin ilk gününde yaptığı açıklamada “İsrail komşumuz İran'a saldırarak bölgeyi tam bir felaketin eşiğine sürüklüyor” dedi.

Fidan, “Filistin, Lübnan, Suriye, Yemen ya da İran meselesi yoktur, açıkça İsrail meselesi vardır” diyerek İran'a yönelik “sınırsız saldırganlığa” son verilmesi çağrısında bulundu. Dışişleri Bakanı İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ülkelerinden mevkidaşlarına hitaben yaptığı konuşmada, “Durumun bölgesel ve küresel güvenliği daha da tehlikeye atacak bir şiddet sarmalına dönüşmesini engellemeliyiz” ifadelerini kullandı.