Üç soruda İsrail'in "Demir Işın" lazer silahı

Bir yıla tamamlanacağı söylenen lazer sistemi ne kadar etkili?

Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)
Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)
TT

Üç soruda İsrail'in "Demir Işın" lazer silahı

Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)
Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)

İsrail, "Demir Işın" savunma sistemini bir yıl içinde devreye sokmayı planlıyor. 

İsrail Savunma Bakanlığı'ndan pazartesi günü yapılan açıklamada, Rafael ve Elbit firmalarıyla ortak geliştirilen lazer silahıyla ilgili sürecin hızlandırıldığı belirtildi. Rafael, İsrail'in ünlü savunma sistemi Demir Kubbe'yi de tasarlamıştı.

Bakanlık, lazer silahlarının tasarımı ve seri üretimi için şirketlerle 2 milyar Yeni İsrail Şekeli (yaklaşık 18,2 milyar TL) değerinde anlaşma yapıldığını duyurdu.

Nasıl çalışıyor?

Bir kalkan görevi gören lazer silahı, İsrail toprağına gönderilen füzeleri, insansız hava araçlarını ve roketleri hedef alarak havada etkisiz hale getiriyor. 

Demir Kubbe, İsrail'e ateşlenen roket ve drone'ların yerleri önce radarla tespit ediliyor, daha sonra bunlar füzelerle vuruluyor. 

Amerikan medya kuruluşu CNN'in aktardığına göre Demir Işın, aynı işi lazerle çok daha az maliyetle yapabiliyor. Uzmanlara göre, Demir Kubbe'de koruma amaçlı ateşlenen her füze yaklaşık 50 bin dolara mal oluyor. Tel Aviv'deki Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nden (INNS) araştırmacı Yaşua Kaliski, her roket ve drone başına iki füzenin ateşlendiğini belirtiyor. 

Demir Işın ise bu açıdan neredeyse maliyetsiz. Eski İsrail Başbakanı Naftali Bennett, bu silahla savunmanın "lazer başına 2 dolara" mal olacağını söylemişti. 

Ne kadar etkili olacak?

İsrail Savunma Bakanlığı, Demir Işın'ın "savaş teknolojisinde yeni bir çağ başlatacağını" savunuyor.

Ancak CNN'in analizinde, lazer sisteminin bulutlu, yağmurlu ya da puslu havalarda iyi çalışmayabileceğine işaret ediliyor. Ayrıca silahın çalışır halde tutulması için ciddi bir elektrik gücüne de ihtiyaç var.

INSS'den Kaliski de lazer silahının Demir Kubbe'yi güçlendireceğini, drone'lara ve kısa menzilli roketlere karşı koruma sağlayacağını söylerken, sistemin balistik füzelere karşı o kadar etkili olmayabileceğini belirtiyor. Savunma teknolojileriyle ilgili haberler yayımlayan Defense News'ün analizinde, Demir Kubbe'ye kıyasla lazer silahının yoğun roket atışlarına karşı etkili performans gösteremeyebileceğine dikkat çekiliyor.

Başka hangi ülkelerde lazer silahı var?

ABD Donanması, uçakları havada imha edebilen bir lazer silahını 2020'de denemişti. Birleşik Krallık da DragonFire adlı lazer silahının testlerini bu yıl martta yapmıştı. 

Pentagon'a göre Rusya ve Çin de benzer güçte lazer silahları geliştiriyor. Moskova'nın, Ukrayna cephesinde uydu ve radar sistemlerini kör eden Peresvet adlı bir lazer kullandığı bildirilmişti. Çin ordusunun elinde de drone'lara karşı kullanılan Silent Hunter adlı bir lazer silahı mevcut.

İran'ın cephaneliğinde lazer silahı olup olmadığı bilinmiyor. Ülkenin resmi haber ajansı IRNA'nın 2022'deki haberinde, İran ordusunun lazer hava savunma sistemi geliştirdiği belirtilmişti. Diğer yandan İran'ın koruma için Çin'den satın aldığı Silent Hunter'ları kullandığı da öne sürülmüştü.

Independent Türkçe, CNN, Defense News, Eurasian Times



Londra'da binlerce kişi temiz su talebiyle gösteri yaptı

Londra'da Parlamento önünde temiz su talep eden mavi giysili İngiliz protestocular (AFP)
Londra'da Parlamento önünde temiz su talep eden mavi giysili İngiliz protestocular (AFP)
TT

Londra'da binlerce kişi temiz su talebiyle gösteri yaptı

Londra'da Parlamento önünde temiz su talep eden mavi giysili İngiliz protestocular (AFP)
Londra'da Parlamento önünde temiz su talep eden mavi giysili İngiliz protestocular (AFP)

Binlerce kişi dün Londra'nın merkezinde bir gösteri düzenleyerek, Britanya'nın nehir ve denizlerinin kirleticilerden temizlenmesi için hükümetin harekete geçmesini talep etti.

Temiz Su Gösterisi Greenpeace, Wild Life Trusts ve British Rowing gibi çevreci örgütlerin desteğiyle düzenlendi.

Protestocular, su düzenleyicisi Ofwat ve Çevre Ajansı'nın çalışmalarının gözden geçirilmesi ve mevcut kirlilik kurallarını ihlal eden şirketlere yönelik daha sert tedbirler alınması çağrısında bulundu.

River Action, yaklaşık 15,000 protestocunun mavi giyme ve yakındaki bir su kütlesinden örnek getirme talebine yanıt verdiğini duyurdu.

sdvf
Parlamento önünde temiz su talep eden kostüm giymiş İngiliz protestocular (EPA)

Birçok protestocu etkinlik için süslü kıyafetler giyerken, diğerleri ise "Gelgitler, pislik değil", "Bu saçmalığa son verin" ve "Yaşam için su" yazılı dövizler taşıdı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre 61 yaşındaki yemek yazarı Jenny Linford, “Su şirketlerinin özelleştirilmesinden beri suyumuzun başına gelenler iğrenç” dedi. Linford, “İngiltere'nin nehirlerine, göllerine ve denizlerine lağım suyu pompalanması korkunç bir şey” diyerek, “Buradayız çünkü su hakkında konuşmak (...) ve politikacılara lütfen harekete geçmelerini söylemek istiyoruz” ifadelerini kullandı. Linford, konunun Muhafazakâr Parti'nin temmuz seçimlerindeki yenilgisinde etken olduğunu belirtti.

Yeni İşçi Partisi hükümeti, geçtiğimiz ay, düzenleyici kurumlara kirli su şirketleri ve yöneticilerine hapis cezaları da dahil olmak üzere daha sert cezalar verme yetkisi veren bir yasa çıkardı.

Dayanıklılık yüzücüsü ve okyanus savunucusu Louis Pugh, AFP’ye yürüyüşün "nehirlerimizde olup bitenlerle ilgili sorunu çözme konusunda hükümete buna gerçekten ihtiyacımız olduğunu söylemek için bir fırsat" olduğunu belirtti.

scdvfrbth
İngiliz göstericiler Londra'daki Parlamento dışında temiz su talep ediyor (EPA)

Pugh, "Tarımsal kanal suyunun veya endüstriyel atıkların ve plastik kirliliğin nehirlere pompalanmasına izin verdiğinizde, yalnızca nehri ve içindeki her şeyi öldürmekle kalmaz, aynı zamanda bu kirleticiler okyanuslarımıza karışarak aynı şeyi yapar" şeklinde konuştu.

Water UK firması mevcut sistemin “çalışmadığını” kabul etti. Bir sözcü şunları söyledi: “Çok karmaşık, çok yavaş ve insanlara ya da çevreye hiçbir fayda sağlamıyor.” Sözcü, “Kritik altyapının geliştirilmesini ve daha da genişletilmesini geciktiremeyiz ve Ofwat'ın yaklaşımını yeniden gözden geçirmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.