Üç soruda İsrail'in "Demir Işın" lazer silahı

Bir yıla tamamlanacağı söylenen lazer sistemi ne kadar etkili?

Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)
Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)
TT

Üç soruda İsrail'in "Demir Işın" lazer silahı

Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)
Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)

İsrail, "Demir Işın" savunma sistemini bir yıl içinde devreye sokmayı planlıyor. 

İsrail Savunma Bakanlığı'ndan pazartesi günü yapılan açıklamada, Rafael ve Elbit firmalarıyla ortak geliştirilen lazer silahıyla ilgili sürecin hızlandırıldığı belirtildi. Rafael, İsrail'in ünlü savunma sistemi Demir Kubbe'yi de tasarlamıştı.

Bakanlık, lazer silahlarının tasarımı ve seri üretimi için şirketlerle 2 milyar Yeni İsrail Şekeli (yaklaşık 18,2 milyar TL) değerinde anlaşma yapıldığını duyurdu.

Nasıl çalışıyor?

Bir kalkan görevi gören lazer silahı, İsrail toprağına gönderilen füzeleri, insansız hava araçlarını ve roketleri hedef alarak havada etkisiz hale getiriyor. 

Demir Kubbe, İsrail'e ateşlenen roket ve drone'ların yerleri önce radarla tespit ediliyor, daha sonra bunlar füzelerle vuruluyor. 

Amerikan medya kuruluşu CNN'in aktardığına göre Demir Işın, aynı işi lazerle çok daha az maliyetle yapabiliyor. Uzmanlara göre, Demir Kubbe'de koruma amaçlı ateşlenen her füze yaklaşık 50 bin dolara mal oluyor. Tel Aviv'deki Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nden (INNS) araştırmacı Yaşua Kaliski, her roket ve drone başına iki füzenin ateşlendiğini belirtiyor. 

Demir Işın ise bu açıdan neredeyse maliyetsiz. Eski İsrail Başbakanı Naftali Bennett, bu silahla savunmanın "lazer başına 2 dolara" mal olacağını söylemişti. 

Ne kadar etkili olacak?

İsrail Savunma Bakanlığı, Demir Işın'ın "savaş teknolojisinde yeni bir çağ başlatacağını" savunuyor.

Ancak CNN'in analizinde, lazer sisteminin bulutlu, yağmurlu ya da puslu havalarda iyi çalışmayabileceğine işaret ediliyor. Ayrıca silahın çalışır halde tutulması için ciddi bir elektrik gücüne de ihtiyaç var.

INSS'den Kaliski de lazer silahının Demir Kubbe'yi güçlendireceğini, drone'lara ve kısa menzilli roketlere karşı koruma sağlayacağını söylerken, sistemin balistik füzelere karşı o kadar etkili olmayabileceğini belirtiyor. Savunma teknolojileriyle ilgili haberler yayımlayan Defense News'ün analizinde, Demir Kubbe'ye kıyasla lazer silahının yoğun roket atışlarına karşı etkili performans gösteremeyebileceğine dikkat çekiliyor.

Başka hangi ülkelerde lazer silahı var?

ABD Donanması, uçakları havada imha edebilen bir lazer silahını 2020'de denemişti. Birleşik Krallık da DragonFire adlı lazer silahının testlerini bu yıl martta yapmıştı. 

Pentagon'a göre Rusya ve Çin de benzer güçte lazer silahları geliştiriyor. Moskova'nın, Ukrayna cephesinde uydu ve radar sistemlerini kör eden Peresvet adlı bir lazer kullandığı bildirilmişti. Çin ordusunun elinde de drone'lara karşı kullanılan Silent Hunter adlı bir lazer silahı mevcut.

İran'ın cephaneliğinde lazer silahı olup olmadığı bilinmiyor. Ülkenin resmi haber ajansı IRNA'nın 2022'deki haberinde, İran ordusunun lazer hava savunma sistemi geliştirdiği belirtilmişti. Diğer yandan İran'ın koruma için Çin'den satın aldığı Silent Hunter'ları kullandığı da öne sürülmüştü.

Independent Türkçe, CNN, Defense News, Eurasian Times



Trump, ABD'nin İran'a yönelik saldırılarını Hiroşima'nın bombalanmasına benzetti

TT

Trump, ABD'nin İran'a yönelik saldırılarını Hiroşima'nın bombalanmasına benzetti

ABD Başkanı Donald Trump Lahey'de (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump Lahey'de (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırılarını İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonya'da Hiroşima ve Nagazaki'nin bombalanmasına benzeterek, etkilerinin sınırlı olduğunu gösteren istihbarat sızıntısını reddetti.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığına göre Trump bugün Lahey'de düzenlenen Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) zirvesinde şunları söyledi: “Hiroşima ve Nagazaki örneklerini kullanmak istemiyorum ama savaşı durduran şey, bu darbe oldu. Bu saldırılar, İsrail-İran savaşını sona erdirdi. Eğer nükleer tesisleri yok etmeseydik, şimdi savaşıyor olacaklardı.”

efrty
ABD uçakları tarafından bombalanan İsfahan'daki bir nükleer tesisin uydu görüntüsü (AP)

Dün sızdırılan ve ABD saldırılarının İran'ın nükleer programını sadece birkaç ay geciktirdiğini bildiren istihbaratın kesin olmadığını belirten Trump, Fordo, Natanz ve İsfahan tesislerindeki hasarın İsrail bir değerlendirme yapana kadar tam olarak tespit edilemeyeceğini söyledi.

Fordo Nükleer Tesisi’ndeki hasarın boyutunun ‘gerçekten bilinmediğini’ ifade eden Trump, “Sanırım İsrail bize çok yakında bilgi verecek” dedi.

İsrail Ordu Sözcüsü Effie Defrin bugün yaptığı açıklamada, “Burada şunu söyleyebilirim ki nükleer programa ciddi zarar verdik ve bunu yıllarca geciktirdik” ifadesini kullandı.

Trump, Savunma Bakanı Pete Hegseth ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Fordo Nükleer Tesisi'nin ‘yok edildiği’ konusunda ısrar ederken, ABD Başkanı NATO zirvesinde İran'ın nükleer programının ‘onlarca yıl’ geriye gittiğini ifade etti.

ABD Genelkurmay Başkanı Dan Caine pazar günü daha itidalli bir açıklama yaparak ilk değerlendirmelerin üç tesisin ‘önemli ölçüde hasar ve yıkıma uğradığını’ gösterdiğini, ancak nihai değerlendirmelerin ‘biraz zaman alacağını’ belirtti.

Hegseth, Pentagon'un ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ile birlikte sızıntıyı araştırdığını söyledi.

Trump'ın NATO zirvesine katılımı, 12 gün süren savaşın ardından İran ile İsrail arasında geçici bir ateşkesin yürürlüğe girmesinden bir gün sonra gerçekleşti.

Trump dün her iki tarafı da ABD'nin aracılık ettiği anlaşmayı ihlal ettikleri için azarladı.

Ancak Lahey'de, Tahran'ın ateşkes ihlaline verdiği tepkiyi sınırlandırdığı için İsrail'le ‘gurur duyduğunu’ söyledi ve “İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu kendisiyle gurur duymalı” dedi.

dfrgthyu
ABD hava saldırılarının hedefi olan İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi'ndeki yıkılmış binaları gösteren uydu görüntüsü (Reuters)

Trump, İran'ın yüzde 60 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum stokunun ABD saldırılarından etkilendiğine inandığını belirterek şunları söyledi: “Bence tesislerden hiçbir şey çıkaramadılar... Bu tür bir malzemeyi çıkarmak çok zordur.”

Tahran'ın ‘isteyeceği son şeyin’ nükleer zenginleştirme programına devam etmek olduğunu kaydeden Trump, gelecekte nükleer altyapısını yeniden geliştirmesi halinde ABD'nin İran'ı tekrar vurup vurmayacağı sorusuna “Kesinlikle” diye cevap verdi.

ABD'nin İran'ı vurmasının Gazze Şeridi'ndeki esirlerin serbest bırakılmasına yardımcı olacağını belirten Trump, “Gazze'de ilerleme kaydediliyor” dedi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff dün yaptığı açıklamada, ABD ile İran arasındaki görüşmelerin ‘umut verici’ olduğunu ve Washington'un uzun vadeli bir barış anlaşmasına varmayı umduğunu söyledi.

dfrgthy
Geçtiğimiz ay ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un fotoğrafının yer aldığı bir İran gazetesi (Reuters)

İran ve ABD, geçtiğimiz nisan ayından bu yana İran'ın nükleer programı konusunda yeni bir diplomatik çözüm bulmak amacıyla dolaylı görüşmeler yürütüyor. Tahran, programının barışçıl amaçlı olduğunu söylerken Washington, İran'ın nükleer silah yapamayacağından emin olmak istediğini belirtiyor.

Trump, ABD'nin müttefiki İsrail ile bölgesel rakibi İran arasında 13 Haziran'da İsrail'in İran'ı bombalamasıyla başlayan hava savaşını sona erdirmeyi amaçlayan bir ateşkes ilan etti. Çatışma, İsrail'in Ekim 2023'te Gazze Şeridi'nde başlattığı savaştan bu yana zaten gergin olan bölgede endişeye yol açtı.

İsrail, Ortadoğu'da nükleer silahlara sahip olduğuna inanılan tek ülke ve İran'a karşı savaşının amacının İran'ın kendi nükleer silahlarını geliştirmesini engellemek olduğunu söylüyor. İran Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'na tarafken İsrail taraf değil.