Netanyahu, Batı Şeria'daki yerleşim birimleri karşılığında savaşı bitirmeyi teklif ediyor

İsrail, Batı Şeria'daki yerleşimci sayısını bir milyona çıkarmayı ve iki devletli çözümü ortadan kaldırmayı amaçlıyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve yeni seçilen ABD Başkanı Donald Trump AFP)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve yeni seçilen ABD Başkanı Donald Trump AFP)
TT

Netanyahu, Batı Şeria'daki yerleşim birimleri karşılığında savaşı bitirmeyi teklif ediyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve yeni seçilen ABD Başkanı Donald Trump AFP)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve yeni seçilen ABD Başkanı Donald Trump AFP)

İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, İsrail hükümetinin temsilcisi olarak savaşın hedefleri ve savaşı durdurma koşulları üzerinde mutabakata varmak amacıyla hem mevcut Demokrat Partili yönetim hem de yeni seçilen Cumhuriyetçi Partili yönetimle görüşmeler yapmak üzere ABD’ye gitti. Tel Aviv'deki siyasi kaynaklar, Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki İsrail hükümetinin aşırı sağcı yetkililerinin, Batı Şeria’nın ve Gazze Şeridi'nin büyük bölümüne İsrail’in egemenliğini dayatarak ve Yahudi yerleşimcilerin sayısı bir milyona ulaşana kadar buralarda yerleşim birimleri inşa ederek iki devletli çözümü ortadan kaldırmak için stratejik bir plan hazırladıklarını ortaya koydular.

Aynı kaynaklar, Donald Trump'ın başkanlık seçimlerindeki ezici zaferinin Başbakan Netanyahu'nun çevresinde iyimserliğe yol açtığını, bunun yanında hükümeti devirme planlarının artık etkili olmadığı ve 2026 yılının ekim ayına kadar görev süresini tamamlayacağı, bu süre zarfında da hükümetin anlamlı ve özellikle dramatik adımlar atmaya hazırlanması gerektiği yönündeki özgüvenini artırdığını söylediler.

Şarku’l Avsat’ın İsrail’in sağ çizgideki günlük gazetesi Israel Hayom’dan aktardığına göre Netanyahu'nun çevresinde ‘egemenlik’ kelimesi yeniden gündeme geldi. İktidar koalisyonundaki sağcı partiler ile muhalefetteki liberal partilerin aynı fikirde olduğu, Ürdün Vadisi ve Kudüs ile Beytüllahim arasındaki yerleşim birimleri Ma'aleh Adumim ve Gush Etzion gibi belirli alanlarda İsrail’in egemenliğinin dayatılmasıyla başlayan kademeli bir program geliştirilmesi öngörülüyor. Ardından Başkan Trump ile ‘İsrail'in topraklarının çok küçük olduğu ve genişletilmesi gerektiği’ yönünde daha önce yaptığı açıklamaları temelinde bir mutabakata varılması planlanıyor.

Bahsi geçen çevrelere göre İsrail hükümeti Başkan Trump'a bir anlaşma sunmak üzere harekete geçti. Trump'ın danışmanlarından Dr. Mike Evans'ın tavsiyesine göre Filistin meselesinde İsrail'e verilecek değerli hediyeler karşılığında, Lübnan’da ve Gazze'de ateşkes sağlanması ve İsrail'in İran'ın petrol ve ticari tesislerine büyük bir saldırı düzenlemesine ilişkin anlaşmaya varılması gerekiyor. İsrailli aşırı sağcı yetkililer de Trump’ın ekibine bu hediyelerden bahsetmeye hazırlanıyor. Bununla ilgili olarak Trump’a yakın kişilerle temaslar henüz Trump başkan seçilmeden önce başladı.

cdfrgt
Tel Aviv'deki İsrailli protestocular Netanyahu hükümeti ile Hamas arasında Gazze'deki tutukluların serbest bırakılması için bir anlaşma yapılmasını talep ediyor, 9 Kasım 2024 (AFP)

Israel Hayom gazetesi, Netanyahu'nun Batı Şeria'daki Yahudi yerleşimlerinden sorumlu İsrail ordusuna bağlı Sivil İşleri İdaresi Yüksek Planlama Konseyi’nden ters etki yaratmamak için sakin ve mantıklı bir şekilde çalışmasını istediğini ortaya çıkardı. Gazetenin haberine göre Netanyahu, en son ağustos ayında toplanan Yüksek Planlama Konseyi’nin, Trump'ın başkanlığı kazanma şansını etkilememek için ABD seçimlerinden hemen önce toplanmasını önlemeyi başardı. Israel Hayom, yerleşimci liderliğinin, yerleşimlerde 7 bin ila 11 bin konut inşa etme projelerini onaylamak üzere Yüksek Planlama Konseyi’nin bir an önce toplanması için yeniden baskı yaptığını aktardı. Ancak Netanyahu, silah ve mühimmat göndermeyi durdurmakla ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) İsrail'i kınama kararlarının alınmasını engellemek için veto yetkisini kullanmaktan kaçınmakla tehdit eden görevdeki ABD Başkanı Joe Biden yönetimiyle gerginlik yaşamamak için bir kez daha erteleme istiyor

Netanyahu hükümeti bir önceki döneminde Trump yönetimiyle Yahudi yerleşim birimleri üzerinde egemenlik kurulması konusunda atılacak adımlar ve uygun zamanlama konusunda görüşmeler başlatmıştı. İsrail hükümeti tarafından onaylanmadan önce Amerikalılara sunulan materyallerin, taslak kararların ve haritaların hazırlandığı çalışmaları dönemin İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin yönetti. Levin, ABD yönetimi ve yerleşim birimlerinin yöneticileriyle sürekli temas halindeydi. Levin, planların sunumu sırasında Beyaz Saray'daki Oval Ofis’te Başbakan Netanyahu ile birlikte hazır bulundu, hatta Trump ile gizli toplantılar yaptı. Tahminlere göre yerleşim birimleri üzerinde egemenlik hakkı planı masaya yeniden yatırılır yatırılmaz Levin bu kez de ön saflarda yer alacak ve yeni ABD yönetimi ve yerleşim birimlerinin yönetimleriyle temas halinde olacak. Levin şu anda Başbakan Yardımcısı olarak görev yapıyor.

fdefv
Batı Şeria'nın Ramallah şehrinin eteklerinde İsrailli yerleşimciler tarafından çıkarılan yangının ardından, 4 Kasım 2024 (AFP)

Netanyahu'nun İsrail'in bir sonraki Washington Büyükelçisi olarak eski Genelkurmay Başkanı Yechiel Leiter’i atadığı biliniyor. Leiter’in, Paraşütçü Tugayı'nda müfreze komutanı olan oğlu Moshe, geçtiğimiz yıl Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bir çatışmada öldü. Kendisi de bir yerleşimci olan ve yerleşimcilerin ideolojik kanadını ve genel olarak sağ kanadı temsil eden Leiter, Gazze Şeridi'nde yeniden yerleşim birimleri inşa edilmesi ve bölgelerin İsrail'e ilhak edilmesi için çalışan Kohelet Politika Forumu’nda araştırmacı olarak görev yapıyor. Leiter’in ABD’ye büyükelçi olarak atanması Netanyahu'nun istediği yöne, yani ABD’nin Batı Şeria'daki yerleşim birimlerinin ilhakını tanımasının ve aynı zamanda Gazze Şeridi'nin kuzeyinin sürüncemede bırakılan işgalinin onaylanmasının işareti olarak görülüyor.



İsrail Savunma Bakanı: Gazze'ye hiçbir insani yardımın girmesine izin vermeyeceğiz

İsrail'in 11 Nisan'da verdiği tahliye kararının ardından Gazze şehrinin doğusundaki mahallelerden ayrılan Filistinliler (AFP)
İsrail'in 11 Nisan'da verdiği tahliye kararının ardından Gazze şehrinin doğusundaki mahallelerden ayrılan Filistinliler (AFP)
TT

İsrail Savunma Bakanı: Gazze'ye hiçbir insani yardımın girmesine izin vermeyeceğiz

İsrail'in 11 Nisan'da verdiği tahliye kararının ardından Gazze şehrinin doğusundaki mahallelerden ayrılan Filistinliler (AFP)
İsrail'in 11 Nisan'da verdiği tahliye kararının ardından Gazze şehrinin doğusundaki mahallelerden ayrılan Filistinliler (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz bugün yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nde ateşkes önerisi üzerine müzakereler devam ederken, İsrail'in Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla Gazze Şeridi'ne insani yardım girişine izin vermeyeceğini söyledi.

Times of Israel gazetesi, Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın İsrail'in Gazze Şeridi'ne insani yardımı yeniden başlatma niyetinde olduğunu, ancak bunun Hamas'a gıda ve teçhizat ulaşmaması için ‘sivil şirketler’ aracılığıyla yapılacağını söylediğini aktardı.

Katz yaptığı açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki politikasının ‘her şeyden önce Witkoff anlaşması çerçevesinde tüm esirlerin serbest bırakılması için her türlü çabayı göstermek ve gelecekte Hamas'ı yenmek için bir köprü kurmak’ olduğunu belirtti.

Katz, İsrail'in politikasının ‘Hamas'ın halk üzerindeki kontrolünü zayıflatan insani yardımın durdurulmasını ve gelecekte sivil şirketler aracılığıyla dağıtılması için bir altyapı oluşturulmasını’ da içerdiğini bildirdi.

İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın insani yardımın sivil şirketler aracılığıyla Gazze Şeridi'ne girişini kolaylaştırma planını sert bir dille eleştirerek, “Esirlerimiz, Hamas tünellerinden kurtarılana kadar Gazze'ye tek bir gıda tanesi bile girmemelidir” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth'tan aktardığına göre Ben-Gvir yaptığı açıklamada, önerilen yardım koridorunu, esirlerin serbest bırakılması için yürütülen müzakerelerin tıkandığı bir dönemde Hamas üzerindeki baskıyı hafifletecek ‘tarihi bir hata’ olarak nitelendirdi.

Ben-Gvir, “Hamas teslim olmadan önce yardıma devam etmek yanlıştır. Bu adımı engellemek için elimden gelen her şeyi yapacağım. Başbakan ile Savunma Bakanı’nı bunu durdurmaya çağırıyorum” ifadelerini kullandı.

Diğer yandan Katz, Gazze Şeridi'ne ilişkin ‘geçici ya da kalıcı herhangi bir anlaşmada’ askerlerin tampon bölgede kalacağını yineledi. Katz bugün yaptığı açıklamada, “İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde geçici ya da kalıcı herhangi bir durumda düşman ile İsrail toplulukları arasında bir tampon bölge olarak güvenlik bölgelerinde kalacaktır” dedi.

İsrail'in geçen ay ateşkesi sona erdirmesinin ardından Hamas'a esirleri serbest bırakması için baskı yapmak üzere başlatılan yeni bir kampanya çerçevesinde İsrail güçleri Gazze Şeridi'nin yarısından fazlasını ele geçirdi. İsrail güçleri şu anda kıyı bölgesinin kuzeyinde ‘güvenlik bölgesi’ olarak adlandırılan alanı genişletiyor. Katz, Gazze Şeridi'nin bazı bölümlerini kalıcı olarak işgal etmekle tehdit ediyor.