Guterres COP29'da uyardı: İklim finansmanı konusunda dünya ödeme yapmalı, yoksa bedelini tüm insanlık ödeyecek

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Bakü'de düzenlenen COP29'da konuştu. (DPA)
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Bakü'de düzenlenen COP29'da konuştu. (DPA)
TT

Guterres COP29'da uyardı: İklim finansmanı konusunda dünya ödeme yapmalı, yoksa bedelini tüm insanlık ödeyecek

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Bakü'de düzenlenen COP29'da konuştu. (DPA)
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Bakü'de düzenlenen COP29'da konuştu. (DPA)

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres bugün (Salı) Bakü'de düzenlenen BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 29. Taraflar Konferansı’nda (COP29) dünya liderlerine iklim değişikliğinin yol açtığı insani felaketleri önlemek için ‘iklim finansmanı konusunda ödeme yapmaları’ gerektiğini söyledi ve küresel sıcaklıklardaki yıkıcı artışı durdurmak için zamanın daraldığına dikkat çekti.

COP29, daha temiz enerji kaynaklarına küresel geçişi finanse etmek ve karbon emisyonlarının yol açtığı iklim hasarını azaltmak için yüz milyarlarca dolar toplamaya odaklanıyor.

Dünya liderlerini bir araya getirmek ve müzakerelere siyasi ivme kazandırmak üzere yapılanan zirve gününde, kilit oyuncuların çoğu Guterres'in mesajını duymak için hazır bulunmadı. İklim değişikliğini reddeden Donald Trump'ın ABD başkanlık seçimlerini kazanmasının ardından Başkan Joe Biden zirveye katılmadı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping bir yardımcısını gönderdi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise Brüksel'deki siyasi gelişmeler nedeniyle katılamadı.

Guterres yaptığı konuşmada şunları söyledi: “İklim finansmanı konusunda dünya ödeme yapmalı, yoksa bedelini tüm insanlık ödeyecek... Duyduğumuz ses, işleyen bir saatin sesidir. Küresel sıcaklık artışını 1,5 santigrat derece ile sınırlandırmak için son geri sayımdayız ve zaman bizden yana değil.”

Bu yıl kayıtlara geçen en sıcak yıl olmaya aday. Bilim adamları, kanıtların küresel ısınmanın ve etkilerinin beklenenden daha hızlı geliştiğini gösterdiğini ve dünyanın sanayi öncesi ortalama sıcaklığın 1,5 santigrat derece üzerinde ısınmaya ulaşmış olabileceğini söylüyor. Bu, geri dönüşü olmayan ve şiddetli iklim değişikliği tehdidinin aşıldığı kritik bir eşik.

COP29 yetkilileri bugün düzenledikleri basın toplantısında dikkatleri zirvenin ana hedefine yeniden odaklamaya çalıştı: Gelişmekte olan ülkeler için yıllık 1 trilyon dolara kadar iklim finansmanı sağlayacak bir anlaşma üzerinde uzlaşmak.

BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Genel Sekreteri Simon Steele, “Her ülkenin güçlü bir iklim eylemi gerçekleştirmesi için güçlendirilmesi, en büyük ve en zengin ülkeler de dahil olmak üzere tüm ülkelerin yüzde 100 menfaatinedir. Neden mi? Çünkü iklim krizi hızla ekonomik bir katil haline geliyor. Tüm ülkeler emisyonlarını büyük ölçüde azaltamazsa, her ülke ve her hane şu anda olduğundan daha fazla etkilenecektir. Sürekli enflasyonist bir kâbusun içinde yaşayacağız” ifadelerini kullandı.



IŞİD tekrar gündemde: "Yalnız kurtları devşiriyorlar"

FBI, New Orleans saldırısıyla ilgili soruşturmasını sürdürüyor (AFP)
FBI, New Orleans saldırısıyla ilgili soruşturmasını sürdürüyor (AFP)
TT

IŞİD tekrar gündemde: "Yalnız kurtları devşiriyorlar"

FBI, New Orleans saldırısıyla ilgili soruşturmasını sürdürüyor (AFP)
FBI, New Orleans saldırısıyla ilgili soruşturmasını sürdürüyor (AFP)

ABD'nin New Orleans şehrinde yılbaşında gerçekleştirilen saldırının ardından IŞİD'in militan devşirme faaliyetleri tekrar gündem oldu. 

Birleşik Krallık merkezli Reuters'ın analizinde, IŞİD'in Horasan kolunun (IŞİD-H), Gazze savaşı gibi çatışmaları fırsat bilerek, bunların yarattığı öfkeyi kullanıp birçok kişiyi radikalleştirmeye çalıştığına dikkat çekiliyor. 

Analizde özellikle örgütün "yalnız kurt" profili çizen kişileri kendi safına katmaya odaklandığı yazılıyor. 

New Orleans'ta bir aracın, yılbaşı kutlaması yapan kalabalığa dalması sonucu en az 15 kişi ölmüş, 35 kişi de yaralanmıştı. Saldırganın Teksas'tan 42 yaşındaki Shamsud Din Jabbar olduğu bildirilmişti. IŞİD saldırıyı üstlenen bir açıklama yapmamıştı. 

Ancak haberde, IŞİD yanlısı sosyal medya hesaplarından saldırıyı destekleyen gönderiler paylaşıldığına işaret ediliyor.

Amerikan güvenlik yetkilileri, Jabbar'ın maliye firması Deloitte'te çalışan biriyken nasıl IŞİD sempatizanına dönüştüğünü anlamaya çalışıyor.

ABD'nin tanınmış gazetelerinden Washington Post'un analizinde, IŞİD'in özellikle internet üzerinden yürüttüğü devşirme faaliyetlerinde, "takipçilerini talimat ya da onay beklemeden her yerde terör saldırısı düzenlemeye teşvik ettiği" belirtiliyor. 

30 yıl CIA'de çalışmış olan terörle mücadele uzmanı Bruce Riedel, IŞİD propagandasından etkilenen kişiler için "Bunlar acı çeken, öfkeli insanlar" diyor.

Adının paylaşılmasını istemeyen Avrupalı bir terörle mücadele uzmanıysa radikal İslamcı örgütün, özellikle gençleri devşirmeyi hedeflediğini belirterek şunları söylüyor: 

Çocuklar internette infaz videoları izliyor ve erken yaşta aşırılık yanlısı fenomenleri takip ediyor.

New York Times'ın analizinde de IŞİD'in internetten yürüttüğü devşirme faaliyetlerine dikkat çekiliyor. New York ve Berlin'de ofisleri bulunan düşünce kuruluşu Counter Extremism Project'ten Hans-Jakob Schindler, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Terörizmin temelinde iletişim vardır. Bu bir savaş değil çünkü IŞİD'in Batı'yı askeri olarak yenemeyeceği açık, değil mi? Denediler ve sonu pek de iyi olmadı.

IŞİD'in tekrar güç kazanmasıyla ilgili endişeler, Beşar Esad rejiminin düşmesiyle daha da arttı. ABD, IŞİD'le mücadele için Suriye Demokratik Güçleri'ni (SDG) fonluyor. SDG'nin çatısınıysa Türkiye'nin terör örgütü kabul ettiği YPG oluşturuyor. Reuters, Ankara'nın desteklediği Suriye Milli Ordusu'yla (SMO) SDG arasındaki çatışmaların yarattığı kargaşanın, IŞİD'in güçlenmesine yol açabileceği değerlendirmesini paylaşıyor. 

IŞİD-H, geçen yıl birçok saldırıyla dünya gündemine oturmuştu. İran'ın Kirman şehrinde 3 Ocak'ta düzenlenen bombalı saldırıları örgüt üstlenmişti. Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani için düzenlenen anma töreninde yapılan saldırılarda en az 100 kişi yaşamını yitirmişti.

Rusya'nın başkenti Moskova'da 22 Mart'ta düzenlenen saldırıda da en az 145 kişi ölmüş, 500 kişi de yaralanmıştı. Saldırıyı yine IŞİD-H üstlenmişti. 

IŞİD'in kurucusu Ebu Bekir el-Bağdadi'nin 2019'da ABD liderliğindeki operasyonla öldürülmesinin ardından örgüt büyük kan kaybetmişti. Ancak merkezi Afganistan ve Pakistan'ın kuzeybatısında yer alan IŞİD-H, saldırılarıyla herkesi diken üstünde tutmayı sürdürüyor.

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post, Reuters