عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Washington'un Ukrayna'nın Rusya'ya karşı kullanmasına izin verdiği ATACMS füzeleri hakkında ne biliyoruz?

TT
TT

Washington'un Ukrayna'nın Rusya'ya karşı kullanmasına izin verdiği ATACMS füzeleri hakkında ne biliyoruz?

Washington'un Ukrayna'nın Rusya'ya karşı kullanmasına izin verdiği ATACMS füzeleri hakkında ne biliyoruz?

İki ABD'li yetkili ve bir kaynağın hafta başında yaptığı açıklamaya göre Joe Biden yönetimi, Washington'un Moskova ile Kiev arasındaki çatışmaya yönelik politikasında önemli bir değişiklik yaparak, Ukrayna'ya Rusya'nın derinliklerine saldırmak üzere ABD yapımı ATACMS füzelerini kullanma yetkisi verdi.

Ukrayna'nın önümüzdeki günlerde ilk uzun menzilli saldırılarını başlatmayı planladığını belirten kaynaklar, operasyonlarla ilgili güvenlik endişeleri nedeniyle ayrıntıları açıklamadı.

*ATACMS füzeleri nedir?

Genellikle değişen miktarlarda parça tesirli bomba taşıyan uzun menzilli Ordu Taktik Füze Sistemleri’nin (ATACMS) birçok türü vardır.

Ukrayna kuvvetleri ABD tarafından tedarik edilen uzun menzilli ATACMS'ları ilk kez Ekim 2023'te kullanmış, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy silahların ‘kendilerini kanıtladığını’ söylemişti.

*ABD bu silahların Rusya'yı vurmak için kullanılmasına neden izin verdi?

Ukrayna'nın Rusya'nın derinliklerini vurmak için bu silahları kullanmasına izin verilmesi kararı, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın 20 Aralık'ta göreve başlamasından iki ay önce geldi. Karar, Zelenskiy'nin Ukrayna ordusunun sınırlarından uzaktaki Rus askeri hedeflerini vurmak için ABD silahlarını kullanmasına izin verilmesi için aylarca süren çağrılarının ardından geldi.

ABD'li bir yetkili ve karar hakkında bilgi sahibi bir kaynak, değişikliğin büyük ölçüde Rusya'nın güçlerini desteklemek üzere Kuzey Kore kara birliklerini konuşlandırmasına yanıt olarak yapıldığını ve bu gelişmenin Washington ve Kiev'i alarma geçirdiğini söyledi.

*Menzili ve yetenekleri neler?

Ukrayna büyük olasılıkla kısmen GPS ile yönlendirilen ve 70-300 kilometre menzile sahip M39A1 Block IA ATACMS'lara sahip. Bu füzeler 300 bombacık taşıyabiliyor. ABD askeri belgelerine göre M39A1 Block IA füzeleri Irak'ın işgalinde kullanılmış ve 1997 yılında ABD cephaneliğine girmiş.

Ukrayna'nın M57 ATACMS füzelerine sahip olması da muhtemel. Tek bir yüksek patlayıcılı savaş başlığı taşıyan bu füzeler, 230 kilogram ağırlığında ve 70-300 kilometre menzile sahip. M57 ilk kez 2004 yılında kullanıldı ve ardından birçok çatışmada yer aldı.

*Ukrayna'nın sahip olduğu diğer füzelerle karşılaştırıldığında ATACMS’lar ne durumda?

Fransa ve İngiltere, SCALP ve Storm Shadow füzelerini temin etti. Ancak her iki hükümet de Ukrayna'nın 250 kilometre menzile sahip bu füzeleri sınırın ötesini vurmak için kullanmasına izin verme konusunda Washington'u takip edip etmeyeceklerini belirtmedi.

*Savaş üzerinde nasıl bir etkisi olacak?

ABD'nin izniyle Ukrayna artık Rusya'nın derinliklerindeki hedefleri, muhtemelen Kiev güçlerinin halen geniş toprak parçalarını kontrol ettiği ve Kuzey Kore güçlerinin yoğunlaştığı bildirilen Rusya'nın Kursk bölgesi civarını vurabilecek.

Ağustos ayında Washington merkezli Savaş Çalışmaları Enstitüsü (ISW) analistleri, bilinen yüzlerce Rus askeri hedefinin ATACMS'ların menzili içinde olduğunu, ancak ABD'nin kararı öncesinde lojistik zorluklara rağmen bazı askeri varlıkların Rusya'nın derinliklerine taşınmış olabileceğini söyledi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hochstein, İsrail'le ateşkesi görüşmek üzere gerçekleştirdiği Beyrut turuna Berri ile görüşerek başladı

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD Özel Temsilcisi Amos Hochstein'ı Ayn et-Tine'de kabul etti. (Lübnan Ulusal Haber Ajansı - NNA)
Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD Özel Temsilcisi Amos Hochstein'ı Ayn et-Tine'de kabul etti. (Lübnan Ulusal Haber Ajansı - NNA)
TT
TT

Hochstein, İsrail'le ateşkesi görüşmek üzere gerçekleştirdiği Beyrut turuna Berri ile görüşerek başladı

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD Özel Temsilcisi Amos Hochstein'ı Ayn et-Tine'de kabul etti. (Lübnan Ulusal Haber Ajansı - NNA)
Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD Özel Temsilcisi Amos Hochstein'ı Ayn et-Tine'de kabul etti. (Lübnan Ulusal Haber Ajansı - NNA)

ABD Özel Temsilcisi Amos Hochstein, Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki temaslarına bugün (Salı) Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri ile Ayn et-Tine'de görüşerek başladı.

Hochstein bu sabah Refik Hariri Uluslararası Havaalanı'na inerek Beyrut ziyaretine ilişkin belirsizliği ortadan kaldırdı.

Yarın Tel Aviv'de olacak

Hochstein, İsrail ile Hizbullah arasında ateşkes anlaşmasına varılması konusunda Lübnan ve Hizbullah'ın tutumunu aktarmak üzere yarın (Çarşamba) İsrail'e hareket edecek. Söz konusu anlaşmanın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun çıkardığı engellere takılmadan başarıya ulaşabileceği beklentisi hâkim.

Hochstein aramadan geçirildi

Şarku’l Avsat’ın el-Merkeziyye haber ajansından aktardığına göre, Hochstein ve beraberindeki heyet aramadan geçirildi. Sonrasında Hochstein kendi inisiyatifiyle, yasalara uygun olarak, çantasını X-Ray cihazına koydu.

İsrail ordusu bazı bölgelere yönelik bombardımanını yoğunlaştırdı

Hochstein'ın bölgeye yaptığı son ziyaret, İsrail ordusunun Lübnan'ın birçok bölgesine yönelik bombardımanını yoğunlaştırdığı ve ABD'nin Beyrut Büyükelçisi Lisa Johnson'ın geçen hafta Berri'ye teslim ettiği, onun da Hizbullah'a ilettiği anlaşma taslağını kabul etmesi için Hizbullah üzerindeki baskıyı arttırmak amacıyla birçok Hizbullah liderini ortadan kaldırdığı bir döneme denk geldi.

Lübnan basınında dün (Pazartesi) yer alan haberlere göre Hochstein, ABD'nin Beyrut Büyükelçiliği'nin önerilen ateşkes anlaşmasına Lübnan'ın yanıtını almasının ardından Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Necib Mikati ile görüşecek. Hizbullah'ın ateşkes önerisine yazılı bir yanıt vermediğine dikkat çeken yerel medya, ‘Hizbullah’ın Meclis Başkanı ile birlikte hazırladığı bazı düzenli notlar’ olduğunu açıkladı.

Pazar günü yerel medya Lübnan'ın İsrail tarafıyla ateşkes önerisini onayladığını ABD'ye bildirdiğini ve ABD Özel Temsilcisi’nin Beyrut ziyareti sırasında anlaşmanın son bir incelemesini yapacağını duyurdu.

CNN'in ismini vermediği Lübnanlı bir yetkiliye dayandırdığı haberinde, Hizbullah'ın cevabını pazar akşamı Lübnanlı yetkililere sunduğu ve bazı çekinceler içermesine rağmen büyük ölçüde ‘olumlu’ olarak nitelendirdiği belirtildi.

Bir ateşkes anlaşmasına varılması olasılığı konusunda iyimser olduklarını belirten kaynaklar, anlaşmanın ihlal edilmesi halinde İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı hareket özgürlüğü ve askeri müdahale talebinin temsil ettiği büyük engelin akıbetine değinmedi.

Öte yandan CNN'in haberine göre, görüşmeler hakkında bilgi sahibi İsrailli bir kaynak, yakın zamanda bir anlaşmaya varılması olasılığını sorgulayarak, kaydedilen ilerlemeye rağmen Hizbullah'ın İsrail'in askeri müdahale özgürlüğü talebini kabul etmemesinin tüm müzakere sürecini tehlikeye atabileceğini belirtti.

Kaynağa göre, ‘bu madde olmadan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun anlaşmayı kabineye onaylatıp onaylatamayacağı belirsiz’.

Bu sonuç, aşırı sağcı İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in dün yaptığı ve İsrail ordusunun Güney Lübnan'da tam hareket özgürlüğünü ‘müzakere edilemez bir koşul’ olarak tanımladığı açıklamalarla yan yana konulduğunda mantıklı görünebilir.

Smotrich, “Savaşın sonunda Gazze Şeridi'nde operasyonel özgürlüğe sahip olacağız ve dolayısıyla Lübnan'da da operasyonel özgürlüğe sahip olacağız. Üzerine yazıldığı kâğıda değmeyecek hiçbir anlaşmayı kabul etmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

Bilgi sahibi kaynaklara göre bir başka anlaşmazlık noktası da Lübnan'ın Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 1701 sayılı kararının uygulanmasını izlemekle görevli komitenin diğer ülkelerin de katılımıyla genişletilmesini reddetmesi ve ABD, Fransa, Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü (UNIFIL) ve Lübnan'dan oluşan mevcut yapısında ısrar etmesinde yatıyor olabilir.

Lübnan'ın 13 maddelik anlaşmanın bazı maddelerinin 1701 sayılı kararın hükümleriyle daha uyumlu hale getirilmesi için revize edilmesi çağrısında bulunan önceki pozisyonu konusunda da belirsizlik var.

Gözlemciler Hizbullah'ın açıklanmayan esnekliğini, İran Dini Lideri Ali Hamaney'in danışmanı Ali Laricani'nin iki gün önce Beyrut'a yaptığı ve İranlı yetkililerin Hizbullah'a savaşı durdurma çabalarına karşılık vermesi için yeşil ışık yakmadığı şeklinde yorumlanan açıklamalarının ardından düzeltici olarak nitelendirilen ziyarete bağlıyor.

Laricani ilk kez, Tahran'ın Lübnan hükümeti ve Hizbullah tarafından 1701 sayılı BM kararının uygulanması yönünde alınacak her türlü kararı desteklediğini ve Lübnanlıların üzerinde anlaştığı herhangi bir cumhurbaşkanının seçilmesini desteklediğini açıkça ifade etti.

Laricani güney cephesinin Gazze'ye bağlanması konusuna değinmediği gibi ‘arenaların birliği’ konusundan da bahsetmedi.

Başbakan Necib Mikati ise İran'ın 1701 sayılı BM kararının uygulanması konusunda ülkesinin tutumunu desteklemesi, ulusal birliği desteklemesi ve ‘Lübnanlı gruplar arasında hassasiyet yaratacak ya da bir grubu diğerine tercih edecek’ pozisyonlar almaktan kaçınması gerektiğini vurgulayarak, Lübnan hükümetinin önceliğinin ‘İsrail'in Lübnan'a yönelik saldırganlığını’ durdurmak olduğunu söyledi.

Gözlemciler, İsrail'in ister Gazze Şeridi'nde ister Lübnan'da olsun ilan ettiği hedeflerin çoğuna ulaştığına ve kendisine insan ve maddi kayıplara mal olan ve ekonomik olarak yıpratan çok cepheli bir savaşın son sözünü yazıp galip olarak çıkmaya çalışabileceğine inanıyor. Diğerleri ise İsrail’in niyetlerine şüpheyle yaklaşıyor ve savaşı uzatmak için savaşı sona erdirmeye yönelik her türlü müzakereyi oyaladığını ve sabote ettiğini düşünüyor.

İkinci grup, İsrail'in anlaşmanın ihlal edilmesi halinde askeri müdahalede bulunma özgürlüğünde ısrarcı olduğunu savunuyor ve İsrail'in yaklaşık bir buçuk ay önce Lübnan'ın egemenliğini ihlal etmek ve ülkenin tüm bölgelerine saldırılar düzenlemek için kendisine yetki veren anlaşmaları ya da kararları beklemediğine dikkat çekiyor.

Farklı yorumlar ve beklentiler arasında Hochstein'ın ziyaretinin ABD girişiminin akıbeti ve bu konuda ortak bir tutum belirlemek üzere planlandığı gibi İsrail'e gidip gitmeyeceği konusunda çok şey ortaya koyması bekleniyor.