Focaccia, İtalya'dan değil Türkiye'den mi çıktı?

Meşhur ekmek cinsinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabilir.

Bilim insanları focaccia ekmeğinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabileceğini düşünüyor (Unsplash)
Bilim insanları focaccia ekmeğinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabileceğini düşünüyor (Unsplash)
TT

Focaccia, İtalya'dan değil Türkiye'den mi çıktı?

Bilim insanları focaccia ekmeğinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabileceğini düşünüyor (Unsplash)
Bilim insanları focaccia ekmeğinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabileceğini düşünüyor (Unsplash)

İtalya'nın meşhur focaccia ekmeği, Mezopotamya'da ortaya çıkmış olabilir. 

İspanya'daki Barselona Özerk Üniversitesi, Türkiye'den Koç ve Roma'daki La Sapienza üniversiteleriyle işbirliği yaparak Cilalı Taş Devri'nden kalan seramik parçalarını inceledi. 

Şanlıurfa'daki Mezraa-Teleilat ve Akarçay Tepe höyüklerinin yanı sıra Suriye'deki arkeolojik kazı alanı Tell Sabi Abyad'da bulunan parçalar, MÖ 7 bin ila 5 bin yıl önceye tarihlendi.

Arkeologlar parçaların, Cilali Taş Devri'nde kullanılan kilden yapılmış bir tür oval tepsi kalıntısı olduğunu düşünüyor.

Çalışmalarını hakemli dergi Scientific Reports'ta detaylandıran ekip, tarih öncesi insanların yemek kültürüne ışık tuttu.

Analizler sonucu tepsi kalıntılarının, buğday ve arpa gibi tahılların izlerini taşıdığı tespit edildi. 

Ayrıca hayvansal yağ ve bitkisel çeşnilerin de kalıntılarına rastlayan ekip, Mezopotamya halkının farklı tarifler denediğini düşünüyor.
 

xuj7k
Araştırmacılar oval tepside ekmek pişirerek teorilerini test etti (Sergio Taranto)

Kullanım sonucu aşınma belirtilerinin yanı sıra organik kalıntıların 420 derecede bozunmaya uğradığı da bulundu. Araştırmacılar bütün bunların, tepsilerin foccacia gibi yassı emekler yapmada kullanıldığını "açıkça" gösterdiğini söylüyor.

Bilim insanları, tabanında oyuklar olan bu oval tepsilerde 3 kilogramlık ekmekler pişirilebileceğini ifade ediyor.

Bu da ekmeklerin muhtemelen bütün topluluk tarafından paylaşıldığna işaret ediyor. 

Araştırmacılar oval tepsinin replikasını ve Cilali Taş Devri'de kullanılanlar gibi bir ocak yaparak ekmek pişirmeyi denedi.

Deneyleri, tahminlerini destekleyerek tepsilerde büyük ekmekler yapılabildiğini gösterdi. Tepsinin tabanındaki oyuklar, pişen ekmeğin kolayca çıkarılmasını sağladı. 

Makalenin başyazarı Sergio Taranto bulguları şöyle değerlendiriyor:

Çalışmamız, yetiştirdikleri tahılları kullanarak çeşitli malzemelerle zenginleştirilmiş ve gruplar halinde tüketilen ekmekler ve 'focaccia' hazırlayan toplulukların canlı bir resmini sunuyor.

Araştırmacılar, Geç Cilalı Taş Devri'ne ait bu pişirme tekniğinin 600 yıl boyunca gelişim gösterdiğini ve Yakın Doğu'da geniş bir alana yayıldığını düşünüyor. 

Daha sonra başka bölgelere de geçen tekniğin, İtalya'ya bu şekilde ulaşmış olabilceğini söylüyorlar. 

Independent Türkçe, Popular Science, Greek Reporter, Scientific Reports



Musk ve Trump arasındaki tuhaf etkileşim kameralara takıldı

Elon Musk, Starship roketinin 19 Kasım'daki fırlatılışı sırasında Donald Trump'la konuşuyor (Kai Trump/YouTube)
Elon Musk, Starship roketinin 19 Kasım'daki fırlatılışı sırasında Donald Trump'la konuşuyor (Kai Trump/YouTube)
TT

Musk ve Trump arasındaki tuhaf etkileşim kameralara takıldı

Elon Musk, Starship roketinin 19 Kasım'daki fırlatılışı sırasında Donald Trump'la konuşuyor (Kai Trump/YouTube)
Elon Musk, Starship roketinin 19 Kasım'daki fırlatılışı sırasında Donald Trump'la konuşuyor (Kai Trump/YouTube)

Kai Trump, bu ayki SpaceX roket fırlatılışı sırasında dedesi Donald Trump ve SpaceX'in patronu Elon Musk'ın yaşadığı garip bir anı yakaladı.

Siyasetçinin 17 yaşındaki torunu, 19 Kasım'da Teksas'ın Brownsville kentindeki Starship roket fırlatışını izlemek üzere müstakbel başkan ve Musk'a katılmıştı.

Starship'in 6. test uçuşunda, SpaceX bir kez daha şirketin Starbase tesisindeki fırlatma kulesinde "çubuk" kollar kullanarak roketin Super Heavy güçlendiricisini yakalamaya çalışmıştı.

Ancak yakalama girişimi başarısız olmuş ve Musk'ın şirketi, roketi Hint Okyanusu'na düşürmek zorunda kalmıştı.

X (Twitter) ve YouTube için sahne arkası vlog'u çeken Kai, Musk'ın Trump'a, fırlatmaya 4 dakika kala görev direktörünün yakalamayı iptal etmesinin ardından güçlendiricinin fırlatma alanına geri dönemeyeceğini bildirdiği anı yakaladı.

Trump'ın müstakbel Kamu Verimliliği Bakanlığı Başkanı, videoda "Kuleyle ilgili bazı endişelerimiz vardı, bu yüzden roketin denize inmesi emredildi" dedi.

Trump, başarısızlık anına "Harika, harika" diyerek tepki verdi.

Müstakbel başkan daha sonra okyanusa düşen roket güçlendiricinin yeniden kullanılıp kullanılamayacağını sorarak Musk'tan ters bir bakış aldı.

Teksas Senatörü Ted Cruz'un yanında duran Trump "Bunu tekrar kullanabilirler mi? Denizden alabilirler mi?" diye sordu.

Musk duraksadı ve Trump'a bilgi verirken alaycı bir şekilde gülümsüyor gibiydi:

Bu... Muhtemelen patlayacak, muhtemelen patlayacak, benim tahminim bu. Oradaki fabrikalarda üretimde olan daha iyi versiyonlarımız var.

Ancak daha sonra Musk, güçlendiricinin patlamaması durumunda SpaceX'in bir yedek planı da olduğunu söyledi.

Musk "Patlamazsa onu geri getirebilecek gemilerimiz var ve sonrasında daha fazla bilgi edinmek için onu inceleyebiliriz" dedi.

Independent Türkçe