Focaccia, İtalya'dan değil Türkiye'den mi çıktı?

Meşhur ekmek cinsinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabilir.

Bilim insanları focaccia ekmeğinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabileceğini düşünüyor (Unsplash)
Bilim insanları focaccia ekmeğinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabileceğini düşünüyor (Unsplash)
TT

Focaccia, İtalya'dan değil Türkiye'den mi çıktı?

Bilim insanları focaccia ekmeğinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabileceğini düşünüyor (Unsplash)
Bilim insanları focaccia ekmeğinin 9 bin yıllık bir geçmişi olabileceğini düşünüyor (Unsplash)

İtalya'nın meşhur focaccia ekmeği, Mezopotamya'da ortaya çıkmış olabilir. 

İspanya'daki Barselona Özerk Üniversitesi, Türkiye'den Koç ve Roma'daki La Sapienza üniversiteleriyle işbirliği yaparak Cilalı Taş Devri'nden kalan seramik parçalarını inceledi. 

Şanlıurfa'daki Mezraa-Teleilat ve Akarçay Tepe höyüklerinin yanı sıra Suriye'deki arkeolojik kazı alanı Tell Sabi Abyad'da bulunan parçalar, MÖ 7 bin ila 5 bin yıl önceye tarihlendi.

Arkeologlar parçaların, Cilali Taş Devri'nde kullanılan kilden yapılmış bir tür oval tepsi kalıntısı olduğunu düşünüyor.

Çalışmalarını hakemli dergi Scientific Reports'ta detaylandıran ekip, tarih öncesi insanların yemek kültürüne ışık tuttu.

Analizler sonucu tepsi kalıntılarının, buğday ve arpa gibi tahılların izlerini taşıdığı tespit edildi. 

Ayrıca hayvansal yağ ve bitkisel çeşnilerin de kalıntılarına rastlayan ekip, Mezopotamya halkının farklı tarifler denediğini düşünüyor.
 

xuj7k
Araştırmacılar oval tepside ekmek pişirerek teorilerini test etti (Sergio Taranto)

Kullanım sonucu aşınma belirtilerinin yanı sıra organik kalıntıların 420 derecede bozunmaya uğradığı da bulundu. Araştırmacılar bütün bunların, tepsilerin foccacia gibi yassı emekler yapmada kullanıldığını "açıkça" gösterdiğini söylüyor.

Bilim insanları, tabanında oyuklar olan bu oval tepsilerde 3 kilogramlık ekmekler pişirilebileceğini ifade ediyor.

Bu da ekmeklerin muhtemelen bütün topluluk tarafından paylaşıldığna işaret ediyor. 

Araştırmacılar oval tepsinin replikasını ve Cilali Taş Devri'de kullanılanlar gibi bir ocak yaparak ekmek pişirmeyi denedi.

Deneyleri, tahminlerini destekleyerek tepsilerde büyük ekmekler yapılabildiğini gösterdi. Tepsinin tabanındaki oyuklar, pişen ekmeğin kolayca çıkarılmasını sağladı. 

Makalenin başyazarı Sergio Taranto bulguları şöyle değerlendiriyor:

Çalışmamız, yetiştirdikleri tahılları kullanarak çeşitli malzemelerle zenginleştirilmiş ve gruplar halinde tüketilen ekmekler ve 'focaccia' hazırlayan toplulukların canlı bir resmini sunuyor.

Araştırmacılar, Geç Cilalı Taş Devri'ne ait bu pişirme tekniğinin 600 yıl boyunca gelişim gösterdiğini ve Yakın Doğu'da geniş bir alana yayıldığını düşünüyor. 

Daha sonra başka bölgelere de geçen tekniğin, İtalya'ya bu şekilde ulaşmış olabilceğini söylüyorlar. 

Independent Türkçe, Popular Science, Greek Reporter, Scientific Reports



Uluslararası Ceza Mahkemesi, Moğolistan'ın Putin'i tutuklamadaki başarısızlığını kınayan karara yaptığı itirazı reddetti

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Moğolistan ziyareti (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Moğolistan ziyareti (Reuters)
TT

Uluslararası Ceza Mahkemesi, Moğolistan'ın Putin'i tutuklamadaki başarısızlığını kınayan karara yaptığı itirazı reddetti

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Moğolistan ziyareti (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Moğolistan ziyareti (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi dün, Moğolistan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i ülkeye ziyareti sırasında tutuklamayarak yükümlülüklerini ihlal ettiğini vurgulayan karara karşı yaptığı itirazı reddetti.

Rusya Devlet Başkanı, 2022'de Ukrayna'nın işgalinden sonra Ukraynalı çocukların yasa dışı sınır dışı edildiği şüphesiyle Lahey merkezli mahkeme tarafından hakkında tutuklama kararı çıkarılmasına rağmen, eylül ayı başında Moğolistan'ı ziyaret etmişti.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre mahkeme kararında, "Moğolistan'ın temyiz izni talebini reddetti" deildi.

Ekim ayı sonlarında Uluslararası Ceza Mahkemesi, üye devletlerden biri olan Moğolistan'ı Putin'i tutuklamamakla suçladı ve konuyu daha ileri adımlar atılması için Taraf Devletler Meclisi'ne havale etti.

Tüm üye devletler tarafından imzalanan mahkemenin kurucu antlaşması olan Roma Statüsü, devletlerin aranan kişileri tutuklama yükümlülüğünü öngörmekte.

“Savaş suçu'ndan sorumlu

Kararın yayınlanmasından günler sonra Moğolistan, karara itiraz etme izninin yanı sıra iki hâkimin ihraç edilmesi için başvuruda bulundu, ancak mahkeme dün Moğolistan'ın taleplerini reddetti.

Yargıçlar, mahkemenin kararının ve konunun Taraf Devletler Kuruluna havale edilmesinin temyiz edilemeyeceğini, çünkü bunların "davanın esasına veya usule ilişkin bir meseleye ilişkin mahkemenin resmi bir kararını teşkil etmediğini" belirtti.

Yargıçlar kararın “Mahkeme ile iş birliği yapma yükümlülüğüne ilişkin bir uyum değerlendirmesi” olduğunu da ifade etti.

UCM Mart 2023'te Putin için bir tutuklama emri çıkardı. O dönemde Putin'in Ukraynalı çocukların Rusya'ya “yasadışı sınır dışı edilmesi savaş suçundan sorumlu olduğuna” inanmak için “makul gerekçeler” olduğunu belirtti.

Geçtiğimiz yıl Rusya Devlet Başkanı, Pretoria'ya tutuklaması yönünde yapılan iç ve dış baskılar üzerine, UCM üyesi Güney Afrika'daki BRICS zirvesine yapacağı ziyareti iptal etti.

Moskova tutuklama emrini geçersiz olduğu gerekçesiyle reddetti ancak Putin'in Moğolistan ziyareti, tutuklama emrinin çıkarılmasından bu yana geçen 18 ay içinde UCM üyesi bir ülkeye yaptığı ilk ziyaret oldu.