Reuters: HTŞ'nin Şam'daki yeni yönetimi ne kadar kapsayıcı olacak?https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5091134-reuters-ht%C5%9Fnin-%C5%9Famdaki-yeni-y%C3%B6netimi-ne-kadar-kapsay%C4%B1c%C4%B1-olacak
Reuters: HTŞ'nin Şam'daki yeni yönetimi ne kadar kapsayıcı olacak?
Suriyeli muhaliflerin lideri Ahmed el-Sharaa önderliğindeki Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ), Suriye'yi ele geçirdiği yıldırım taarruza benzer bir hızla devlet kurumlarının yetkilerini kullanmaya başladı
Reuters: HTŞ'nin Şam'daki yeni yönetimi ne kadar kapsayıcı olacak?
Fotoğraf: Reuters
HTŞ önderliğindeki yönetimin kentlere polis gücü yerleştirmesi, geçici hükümeti kurması ve yabancı temsilcilerle görüşmesi Şam'daki yeni yönetimin ne kadar kapsayıcı olacağına dair endişe yarattı.
Beşar Esad geçen hafta devrilene kadar ülkenin ücra kuzeybatısındaki İdlib vilayetindeki islami yönetimin başında bulunan HTŞ'nin yöneticileri, bu hafta başkent Şam'daki hükümet binalarına yerleşti.
HTŞ'nin İdlib'deki yönetiminin başında bulunan Muhammed el Beşir'in Pazartesi günü geçici başbakan olarak atanması ise HTŞ'nin Esad'ın sıkı yönetimine son vermek için 13 yılı aşkın süredir mücadele eden silahlı grupların en güçlüsü olduğunun altını çizdi.
Şam valisi olarak atanan Muhammed Ghazal, Suriye'nin islami yönetime doğru ilerlediği endişelerini reddetti.
Ghazal, "İslami yönetim diye bir şey yok. Sonuçta biz müslümanız ve sivil kurumlar ya da bakanlıklar var. Bizim herhangi bir etnik kökenle ya da din ile sorunumuz yok. Sorunu yaratan (Esad) rejimiydi" dedi.
Ancak HTŞ'nin İdlib'den üst düzey yöneticiler getirerek yeni geçici hükümeti şekillendirmesi, endişelere yol açtı. Reuters'a konuşan dört muhalif kaynak ve üç diplomat sürecin kapsayıcılığı konusunda endişe duyduklarını belirttiler.
Muhammed el Beşir, yalnızca Mart ayına kadar iktidarda kalacağını söylese de ABD, Türkiye ve diğer ülkeler tarafından terör örgütü olarak görülen HTŞ, yeni anayasanın nasıl hazırlanacağı hakkındaki görüşleri de dahil olmak üzere geçiş sürecinin nasıl gerçekleşeceğine dair düşüncelerini henüz açıklamış değil.
Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildihttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5165609-antik-maya-kentinin-ilk-h%C3%BCk%C3%BCmdar%C4%B1n%C4%B1n-mezar%C4%B1-ke%C5%9Ffedildi
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.
Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.
Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı.
Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi.
İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.
Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.
Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor:
Bu büyük bir bulgu.
Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.
Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.
Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.
Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor.
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)
Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.
Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti.
Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.
Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı.
Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor.
Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.
İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi
