Blinken'dan HTŞ’ye: Taliban'ın izolasyonundan ders alın

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, New York'taki Council on Foreign Relations düşünce kuruluşunda dinleyicilerin sorularını yanıtladı, 18 Aralık 2024. (AFP)
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, New York'taki Council on Foreign Relations düşünce kuruluşunda dinleyicilerin sorularını yanıtladı, 18 Aralık 2024. (AFP)
TT

Blinken'dan HTŞ’ye: Taliban'ın izolasyonundan ders alın

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, New York'taki Council on Foreign Relations düşünce kuruluşunda dinleyicilerin sorularını yanıtladı, 18 Aralık 2024. (AFP)
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, New York'taki Council on Foreign Relations düşünce kuruluşunda dinleyicilerin sorularını yanıtladı, 18 Aralık 2024. (AFP)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken dün (Çarşamba) yaptığı açıklamada, Beşşar Esed'i devirerek Suriye'de iktidarı ele geçiren Heyetu Tahriru’ş-Şam'a (HTŞ), Taliban'a uygulanan izolasyona benzer bir durum yaşamamak istiyorsa ılımlılık vaatlerini yerine getirmesi çağrısında bulundu.

Esed'i devirmek için silahlı muhalefetin saldırılarına öncülük eden ve 2016 yılında El Kaide ile bağlarını koparan HTŞ, Washington da dahil olmak üzere birçok Batılı başkent tarafından halen ‘terörist’ örgütler listesinde yer alıyor.

Blinken, New York'taki Council on Foreign Relations adlı düşünce kuruluşunda yaptığı konuşmada, “Taliban hareketi Afganistan'ın kontrolünü ele geçirdiğinde daha ılımlı bir yüz gösterdi ya da en azından göstermeye çalıştı ve sonra gerçek yüzü ortaya çıktı. Sonuç, uluslararası alanda büyük ölçüde izole kalmaları oldu” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Blinken, “Şayet bu izolasyonu istemiyorsanız, ülkeyi ileriye taşımak için yapmanız gereken bazı şeyler var” dedi.

Taliban, ABD birliklerinin Afganistan'dan çekilmesinden kısa bir süre sonra 2021 yılında iktidara geri döndü. Taliban hükümeti Batı'ya yönelik bazı açılımların ardından kadınlara yönelik kısıtlayıcı tedbirleri yeniden uygulamaya koydu.

Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Taliban tarafından atanan iki büyükelçinin güven mektubunu kabul etmiş olsa da hiçbir ülke Taliban'ı meşru bir hükümet olarak tanımadı.

Blinken ayrıca, azınlıkları koruyan ve DEAŞ'la mücadeleyi sürdürmek ve kalan kimyasal silah stoklarını ortadan kaldırmak da dâhil olmak üzere güvenlik kaygılarını gideren ‘mezhepçi olmayan’ bir Suriye hükümeti çağrısında bulundu.

HTŞ'nin ‘Esed'in devrilmesinden’ diğer gruplarla siyasi bir çözüme varılması gerektiği konusunda dersler çıkarabileceğini belirten Blinken, “Esed'in herhangi bir siyasi sürece katılmayı kesinlikle reddetmesi, devrilmesine yol açan şeylerden biriydi” dedi.



Taliban, ABD'nin 20 yılda başaramadığını iki yılda yaptı: Afyon üretimi yüzde 95 azaldı

Afganistan'da Taliban'ın getirdiği yasaktan önce 2018-2022'de 6 bin 420 ton afyon üretildi (Reuters)
Afganistan'da Taliban'ın getirdiği yasaktan önce 2018-2022'de 6 bin 420 ton afyon üretildi (Reuters)
TT

Taliban, ABD'nin 20 yılda başaramadığını iki yılda yaptı: Afyon üretimi yüzde 95 azaldı

Afganistan'da Taliban'ın getirdiği yasaktan önce 2018-2022'de 6 bin 420 ton afyon üretildi (Reuters)
Afganistan'da Taliban'ın getirdiği yasaktan önce 2018-2022'de 6 bin 420 ton afyon üretildi (Reuters)

Amerikan gazetesi New York Times, ABD ve Taliban'ın Afganistan'daki afyon üretimine yönelik politikalarını değerlendirdi. 

ABD'nin Afganistan işgali, Amerikan askerlerinin Ağustos 2021'de ülkeden çekilmesiyle sona ermişti. 

Haberde, 20 yıl süren savaşta Afganistan'ın Ferah Vilayeti'ndeki Bakva ilçesinde yer alan Şagay bölgesinin afyon, metamfetamin ve eroin laboratuvarına dönüştüğü yazılıyor. 

100 binlerce Afganistanlının sıcak çatışmalardan kaçarak İran sınırındaki çöl bölgesine sığındığı ve uyuşturucu üretiminin patladığı belirtiliyor. Taliban'ın bölgede tartışmalı bir 'sosyal deney' yürüttüğü ve uyuşturucu satışlarından her ay milyonlarca dolar kazandığı ifade ediliyor.

ABD'nin 20 yıl boyunca uyuşturucu ticaretini bitirmek için 9 milyar dolara yakın harcama yaptığı fakat başarıya ulaşamadığı belirtiliyor. Taliban ise 2021'de ülkenin kontrolünü geri aldığında bu durumu iki yılda tersine çevirdi. 

Taliban yönetimi Nisan 2022'de, ülkede uyuşturucu üretiminde kullanılan ürünlerin ekilmesini yasaklamış ve tüm hasatın imha edileceğini duyurmuştu. Bunun arından 2023'te afyon üretimi yüzde 95 azalmıştı. 

NYT, Taliban'ın bölgedeki yüzlerce uyuşturucu laboratuvarını ve imalathanesini yok ettiğini aktarıyor. Böylelikle örgütün savaş finansmanını sağladığı bu kaynağı, Amerikan işgali bittikten sonra ortadan kaldırdığı yazılıyor. 

Afyon üretiminin özellikle 2017'de tavan yaptığına dikkat çekiliyor. ABD'nin o dönemki Afganistan Kuvvetleri Komutanı Orgeneral John Nicholson'ın şu sözleri hatırlatılıyor: 

Bu afyon endüstrisinin en az 200 milyon doları Taliban'ın banka hesaplarına gidiyor. Bu da isyanın finanse edilmesini sağlıyor.

Taliban'ın Bakva Valisi Hacı Mevlevi Asıf, gümrük noktalarında afyon dahil birçok ürüne vergi uygulandığını ve bundan ayda 10 milyon dolara yakın gelir elde edildiğini belirtiyor. Asıf, NYT'ye şunları söylüyor: 

Afyon dahil olmak üzere tarımdan kazanılan gelir savaşı finanse etti. Ancak gümrük operasyonlarından gelen para tüm hareketin finansmanını sağladı.

Ancak Taliban'ın afyon ekimi yasağıyla birçok kişinin bölgeyi terk ettiği, örgütün de bu gelirler olmadan ülkeyi yönetmeye çalıştığı aktarılıyor. Asıf şöyle devam ediyor:

Afyonu yasaklama kararı ekonomik açıdan çok maliyetli fakat siyasi olarak mantıklı. Afyon yetiştirdiğimizi ve küresel uyuşturucu ticaretine katıldığımızı söyleyen dünya ülkelerini susturuyoruz.

Independent Türkçe, New York Times, Reuters