Washington Post: Suriye'de rejim karşıtları intikam saldırıları düzenliyor, HTŞ olayları kontrol altında tutmaya çalışıyor

Binlerce Suriyeli, Esad rejimine ait işkence merkezi Sednaya Hapishanesi'nde yakınlarını arıyor (AP)
Binlerce Suriyeli, Esad rejimine ait işkence merkezi Sednaya Hapishanesi'nde yakınlarını arıyor (AP)
TT

Washington Post: Suriye'de rejim karşıtları intikam saldırıları düzenliyor, HTŞ olayları kontrol altında tutmaya çalışıyor

Binlerce Suriyeli, Esad rejimine ait işkence merkezi Sednaya Hapishanesi'nde yakınlarını arıyor (AP)
Binlerce Suriyeli, Esad rejimine ait işkence merkezi Sednaya Hapishanesi'nde yakınlarını arıyor (AP)

Suriye'de Beşar Esad yönetiminin devrilmesinin ardından bazı isyancı grupların köylere baskın düzenlediği bildiriliyor. Rejim karşıtlarının lideri Heyetu Tahriru'ş Şam'ın (HTŞ) şiddet olaylarını bastırmaya çalıştığı aktarılıyor.

Amerikan gazetesi Washington Post (WP), Suriye'nin Lazkiye şehrinde yer alan El-Hakim köyü sakinleriyle görüştü. 

Haberde, bazı köylülerin isyancıların kullandığı araçlara saldırdığı ve rejim karşıtı üç savaşçıyı öldürdüğü belirtiliyor. Bunun üzerine isyancıların pazar günü köyü basarak evleri kundakladığı aktarılıyor. 

WP, yaklaşık 70 ailenin yaşadığı köyde artık çok az kişinin kaldığını yazıyor. Adının paylaşılmamasını isteyen bir köy sakini şunları söylüyor: 

Korkudan ödümüz patlıyor. Burada çok yanlış işler oluyor.

Mevzubahis köy, Esad'ın en sadık destekçileri olan Alevi topluluğunun kalbi niteliğinde. WP, buradaki insanların rejimin suçları nedeniyle cezalandırılmaktan endişelendiğini yazıyor. 

Haberde Şam, İdlib ve Hama'da da bazı isyancı grupların intikam saldırıları düzenlediği aktarılıyor. HTŞ'nin şiddet olaylarının büyümesini engellemek için devreye girdiği ve düzeni sağlamaya çalıştığı belirtiliyor.

El-Hakim köyünün Alevi lideri Şeyh Ahmed Benevi, ülkenin yönetimini ele geçiren HTŞ'nin "şimdilik iyi yüzünü gösterdiğini" söylerken, onlara güvenmediğini ifade ediyor. 

Diğer yandan rejim karşıtı savaşçılara saldıran ailenin başka suçlara bulaştığını da söyleyen Benevi, böyle olaylar nedeniyle tüm köyün cezalandırılmaması gerektiğini vurguluyor.

Suriye Milli Ordusu (SMO) bünyesinde savaşan Şam Lejyonu örgütünden Seyf Muhammed, bir yağma olayı nedeniyle köye gönderildiklerini belirtiyor. Bu sırada araçlarına saldırı düzenlendiğini, savaşçılardan birinin de evleri yakmaya başladığını anlatıyor. 

40 yaşındaki militan, saldırganın hangi örgüte üye olduğunu söylemezken, hakkında inceleme başlatıldığını ifade ediyor. 

Ebu Muhammed Colani kod adını kullanan HTŞ lideri Ahmed Şara, din ve mezhep ayrımı yapmayan bir yönetim kurulacağını vaat etmişti. 

Şara, Esad rejimindeki işkencecilerin affedilmeyeceğini belirtirken, silah bırakan eski ordu ve polis mensuplarına zarar verilmeyeceğini duyurmuştu. WP, rejim karşıtlarının "şebbiha" diye de bilinen ve Esad'a bağlı çalışan paralı askerlerin peşinde olduğunu da aktarıyor.

HTŞ öncülüğündeki rejim karşıtlarının 27 Kasım’da başlattığı saldırılar, 8 Aralık’ta Esad rejiminin devrilmesiyle sonuçlanmıştı. Esad ailesi Rusya'ya kaçarken, HTŞ kurduğu geçici hükümetin başına Muhammed Beşir'i getirmişti.

Independent Türkçe, Washington Post, AFP



Taliban, ABD'nin 20 yılda başaramadığını iki yılda yaptı: Afyon üretimi yüzde 95 azaldı

Afganistan'da Taliban'ın getirdiği yasaktan önce 2018-2022'de 6 bin 420 ton afyon üretildi (Reuters)
Afganistan'da Taliban'ın getirdiği yasaktan önce 2018-2022'de 6 bin 420 ton afyon üretildi (Reuters)
TT

Taliban, ABD'nin 20 yılda başaramadığını iki yılda yaptı: Afyon üretimi yüzde 95 azaldı

Afganistan'da Taliban'ın getirdiği yasaktan önce 2018-2022'de 6 bin 420 ton afyon üretildi (Reuters)
Afganistan'da Taliban'ın getirdiği yasaktan önce 2018-2022'de 6 bin 420 ton afyon üretildi (Reuters)

Amerikan gazetesi New York Times, ABD ve Taliban'ın Afganistan'daki afyon üretimine yönelik politikalarını değerlendirdi. 

ABD'nin Afganistan işgali, Amerikan askerlerinin Ağustos 2021'de ülkeden çekilmesiyle sona ermişti. 

Haberde, 20 yıl süren savaşta Afganistan'ın Ferah Vilayeti'ndeki Bakva ilçesinde yer alan Şagay bölgesinin afyon, metamfetamin ve eroin laboratuvarına dönüştüğü yazılıyor. 

100 binlerce Afganistanlının sıcak çatışmalardan kaçarak İran sınırındaki çöl bölgesine sığındığı ve uyuşturucu üretiminin patladığı belirtiliyor. Taliban'ın bölgede tartışmalı bir 'sosyal deney' yürüttüğü ve uyuşturucu satışlarından her ay milyonlarca dolar kazandığı ifade ediliyor.

ABD'nin 20 yıl boyunca uyuşturucu ticaretini bitirmek için 9 milyar dolara yakın harcama yaptığı fakat başarıya ulaşamadığı belirtiliyor. Taliban ise 2021'de ülkenin kontrolünü geri aldığında bu durumu iki yılda tersine çevirdi. 

Taliban yönetimi Nisan 2022'de, ülkede uyuşturucu üretiminde kullanılan ürünlerin ekilmesini yasaklamış ve tüm hasatın imha edileceğini duyurmuştu. Bunun arından 2023'te afyon üretimi yüzde 95 azalmıştı. 

NYT, Taliban'ın bölgedeki yüzlerce uyuşturucu laboratuvarını ve imalathanesini yok ettiğini aktarıyor. Böylelikle örgütün savaş finansmanını sağladığı bu kaynağı, Amerikan işgali bittikten sonra ortadan kaldırdığı yazılıyor. 

Afyon üretiminin özellikle 2017'de tavan yaptığına dikkat çekiliyor. ABD'nin o dönemki Afganistan Kuvvetleri Komutanı Orgeneral John Nicholson'ın şu sözleri hatırlatılıyor: 

Bu afyon endüstrisinin en az 200 milyon doları Taliban'ın banka hesaplarına gidiyor. Bu da isyanın finanse edilmesini sağlıyor.

Taliban'ın Bakva Valisi Hacı Mevlevi Asıf, gümrük noktalarında afyon dahil birçok ürüne vergi uygulandığını ve bundan ayda 10 milyon dolara yakın gelir elde edildiğini belirtiyor. Asıf, NYT'ye şunları söylüyor: 

Afyon dahil olmak üzere tarımdan kazanılan gelir savaşı finanse etti. Ancak gümrük operasyonlarından gelen para tüm hareketin finansmanını sağladı.

Ancak Taliban'ın afyon ekimi yasağıyla birçok kişinin bölgeyi terk ettiği, örgütün de bu gelirler olmadan ülkeyi yönetmeye çalıştığı aktarılıyor. Asıf şöyle devam ediyor:

Afyonu yasaklama kararı ekonomik açıdan çok maliyetli fakat siyasi olarak mantıklı. Afyon yetiştirdiğimizi ve küresel uyuşturucu ticaretine katıldığımızı söyleyen dünya ülkelerini susturuyoruz.

Independent Türkçe, New York Times, Reuters