BM uzmanları: İsrail Gazze Şeridi'ndeki operasyonunun sonuçlarıyla yüzleşmeli

İsrail bombardımanında hayatını kaybeden bir çocuğun cenazesinin yanında oturan Filistinli (AFP)
İsrail bombardımanında hayatını kaybeden bir çocuğun cenazesinin yanında oturan Filistinli (AFP)
TT

BM uzmanları: İsrail Gazze Şeridi'ndeki operasyonunun sonuçlarıyla yüzleşmeli

İsrail bombardımanında hayatını kaybeden bir çocuğun cenazesinin yanında oturan Filistinli (AFP)
İsrail bombardımanında hayatını kaybeden bir çocuğun cenazesinin yanında oturan Filistinli (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) insan hakları uzmanları dün yaptıkları açıklamada, İsrail'in uluslararası hukuku çiğnediğini ve müttefikleri tarafından korunduğunu ileri sürerek, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki Filistinli sivillere ‘acı çektirmenin’ sonuçlarıyla yüzleşmesi gerektiğini belirtti.

Ortak bir açıklama yapan uzmanlar, “Uluslararası insancıl hukuk, sivil hedeflerin ve çatışmalara doğrudan katılmayan veya artık katılmayan kişilerin korunmasına yönelik bir dizi evrensel ve bağlayıcı kural içerir ve savaşta izin verilen araç ve yöntemlere sınırlar koyar” dedi.

cdvfgh
İsrail bombardımanı sırasında Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'tan yükselen duman bulutu (AFP)

BM uzmanları, “İsrail bu kurallara uymak yerine, defalarca uluslararası hukuku açıkça çiğneyerek işgal altındaki Filistin topraklarında ve ötesinde sivillere acı çektirdi” ifadesini kullandı.

Uzmanlar sözlerine şöyle devam etti: “İsrail, büyük ölçüde müttefikleri tarafından kendisine sağlanan koruma nedeniyle hiçbir gerçek sonuçla karşılaşmamaya devam ediyor.”

xcdvf
Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü mensupları, Nuseyrat’taki el-Avde Hastanesi yakınlarında İsrail bombardımanının ardından bir televizyon yayın aracında çıkan yangını söndürüyor, 26 Aralık 2024. (Reuters)

Uzmanlar, İsrail tarafından işlendiği iddia edilen ‘cinayet, işkence, cinsel şiddet ve zorla yerinden etme’ gibi insanlığa karşı suçların altını çizdi.

Ayrıca, ‘sivillere ve sivil nesnelere yönelik ayrım gözetmeyen saldırılar, açlığın bir savaş silahı olarak kullanılması ve toplu cezalandırma’ da dahil olmak üzere varsayılan savaş suçlarına atıfta bulundular.

Uzmanlar, sivillerin uluslararası hukuk kapsamında askeri hedef olarak korunduğunu ve ‘tamamen ya da kısmen yok edilmelerini amaçlayan eylemlerin soykırım eylemleri olduğunu’ hatırlattı.

BM uzmanları, iddia edilen ciddi uluslararası hukuk ihlallerine ilişkin acil, bağımsız ve kapsamlı soruşturmalar yapılması çağrısında bulundu.

Uzmanlar, “İsrail'in cezasız kalmaya devam etmesi tehlikeli bir mesaj veriyor... İsrail ve liderleri sorumlu tutulmalı” ifadelerini kullandı.

Uzmanlar, İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yürüttüğü operasyonlarla ilgili ciddi endişelerini dile getirdiler.

İsrail 6 Ekim'den bu yana Hamas'ın bölgede yeniden toparlanmasını engellemek bahanesiyle operasyonlarını Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yoğunlaştırdı.

Uzmanlar sözlerini şöyle sürdürdüler: “Bu abluka, kapsamlı tahliye emirleriyle birleştiğinde, Gazze Şeridi'nin ilhakının bir başlangıcı olarak yerel nüfusu kalıcı olarak yerinden etmeyi amaçlamaktadır.”

yjukıol
Beyt Lahiya'da İsrail bombardımanı sırasında Filistinlilere ait evler ağır hasar gördü. (Reuters)

BM insan hakları uzmanları, İnsan Hakları Konseyi (HRC) tarafından görevlendirilen ancak BM adına konuşmayan bağımsız kişilerdir.

On bir uzman şunlardan oluşmaktadır: Ülke içinde yerinden edilmiş kişiler, kültürel haklar, eğitim, fiziksel ve ruhsal sağlık, keyfi infazlar, gıda hakkı ve terörle mücadelede hakların korunması konularında çalışan Özel Raportörler.

Bu raportörler arasında işgal altındaki Filistin topraklarında insan haklarının durumuna ilişkin Özel Raportör Francesca Albanese de yer alıyor.

İsrail uzun zamandır Albanese'nin görevden alınması çağrısında bulunuyor ve onu ‘İsrail'e olan nefretini gizlemek için görevini kullanan bir siyasi aktivist’ olarak tanımlıyor.



Axios: Biden, İran'ın nükleer tesislerini vurma planlarını görüştü

 ABD Başkanı Joe Biden (Reuters)
ABD Başkanı Joe Biden (Reuters)
TT

Axios: Biden, İran'ın nükleer tesislerini vurma planlarını görüştü

 ABD Başkanı Joe Biden (Reuters)
ABD Başkanı Joe Biden (Reuters)

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Başkan Joe Biden'a Donald Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninden önce İran’ın ‘nükleer silaha sahip olma yolunda hızlanması’ halinde İran'ın nükleer tesislerine yönelik ‘potansiyel bir ABD saldırısı’ için seçenekler sundu.

Konu hakkında bilgi sahibi üç kaynağın Axios'a verdiği bilgiye göre Sullivan, Biden'a saldırının detaylarını birkaç hafta önce yapılan ve şimdiye kadar gizli tutulan bir toplantıda anlattı.

Kaynaklar, Biden'ın toplantı sırasında saldırıya ‘yeşil ışık yakmadığını’ ve ‘o zamandan (toplantı gününden) beri de bunu yapmadığını’ söyledi. Kaynaklara göre Biden ve ulusal güvenlik ekibi yaklaşık bir ay önce gerçekleşen toplantıda çeşitli seçenekleri ve senaryoları tartıştı, ancak Başkan nihai bir karar vermedi.

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir ABD'li yetkili Beyaz Saray'daki toplantının ‘yeni bir istihbarattan kaynaklanmadığını ve Biden'ın evet ya da hayır kararıyla sonuçlanmasının amaçlanmadığını’ bildirdi.

Yetkili, bunun İran'ın 20 Ocak'tan önce uranyumu yüzde 90 saflıkta zenginleştirmek gibi adımlar atması halinde ABD'nin nasıl karşılık vereceğine ilişkin ‘ihtiyatlı senaryo planlaması’ tartışmasının bir parçası olduğunu açıkladı.

Bir başka kaynak ise şu anda Beyaz Saray'da İran'ın nükleer tesislerine karşı olası bir askerî harekât konusunda aktif bir tartışma olmadığını söyledi.

Sullivan kısa bir süre önce yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin zayıflamış bir İran'ın nükleer silah edinmeye çalışabileceğinden endişe duyduğunu belirtmiş ve Trump ekibini bu risk konusunda bilgilendirdiğini ifade etmişti.

İran'ın Ortadoğu'daki etkisi, İsrail'in Hamas ve Hizbullah’a yönelik saldırıları ve ardından Suriye'de Devlet Başkanı Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından gerileme yaşadı.

CNN'e konuşan Sullivan, İsrail'in füze üretim fabrikaları ve hava savunma sistemleri de dahil olmak üzere İran tesislerine yönelik son saldırılarına atıfta bulunarak, Tahran'ın ‘konvansiyonel kabiliyetlerinin’ azaldığını söyledi. Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığına göre Sullivan şu ifadeleri kullandı: “İran'da ‘Belki de artık nükleer silah peşinde koşmalıyız… Belki de nükleer doktrinimizi yeniden gözden geçirmeliyiz’ diyen seslerin çıkması şaşırtıcı değil.”

Dün Axios'a konuşan kaynaklar, aralarında Sullivan'ın da bulunduğu bazı isimlerin İran'ın hava savunma ve füze kabiliyetlerini zayıflatmanın yanı sıra Tahran'ın bölgedeki vekil güçlerinin kabiliyetlerini azaltmanın başarılı bir saldırı ihtimalini güçlendireceğine ve İran'ın misilleme riskini azaltacağına inandıklarını söyledi.

ABD'li bir yetkili Sullivan'ın Biden'a konuyla ilgili herhangi bir tavsiyede bulunmadığını, sadece senaryo planlamasını görüştüğünü bildirdi. Beyaz Saray konu hakkında yorum yapmayı reddetti.