Arjantin'de kırmızı et krizi: Halk yoksulluktan domuza yöneliyor

Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)
Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)
TT

Arjantin'de kırmızı et krizi: Halk yoksulluktan domuza yöneliyor

Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)
Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)

Tüm dünyada sığır etinin kalitesiyle tanınan ve küresel üretimin yüzde 5'ini yaparak bu ürünün ithalatında dünyanın ilk 5 ülkesi arasında yer alan Arjantin'de halk şikayetçi. 

Zira ülkeyi vuran ekonomik kriz ve Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'nin uyguladığı reçete, bifteği mutfaklarından uzaklaştırdı. 

2024'te kişi başına düşen sığır eti tüketimi, ülke tarihinin en düşük seviyesine indi.

Halkın önemli bir kısmı domuz ve tavuk etiyle yetinmeye çalışırken daha fakir olanlarsa onları dahi alamıyor. 

Başkent Buenos Aires'in adını mezbahalardan alan semti Mataderos'ta kasap olan Gonzalo Hernández, hafta sonunda domuz eti satışlarının çok arttığını söylüyor:

Eskiden ekstradan sattığımız, mangal kömürü gibi bir üründü. Artık işimizin ana parçalarından biri oldu.

Arjantin'in kendisini "anarko-kapitalist" diye niteleyen lideri Milei'nin Nisan 2024'te yüzde 300'ü bulan yıllık enflasyonu düşürmek için aldığı önlemler halkı vurdu. 

Enflasyon yüzde 166'ya gerilese de fiyatlar yükselmeyi sürdürüyor. 

Son 110 yıldır tutulan sığır eti tüketimi kayıtlarında en düşük seviyeye ulaşıldı.

Rosario Ticaret Odası'ndan ekonomist Franco Ramseyer, uzmanı olduğu hayvancılığı yorumlarken toplumdaki et tüketiminin azalmadığını ancak etin cinsinin değiştiğini vurguluyor.

Geçen yıl kişi başı sığır eti tüketimi ABD'de 38, Brezilya'da 34, Şili'deyse 26 kilo civarındaydı. 

Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Müdürlüğü'nün raporuna göre 2022'de Türkiye'de büyükbaş ette kişi başına tüketim miktarı 18,44 kiloydu.

Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (ETBİR) verilerine göreyse 2019'da ortalama 12 kilo olan kırmızı et tüketimi, 2020'den itibaren 10 kilonun da altına geriledi. 

2024'te kişi başı 47 kilogram sığır eti tüketen Güney Amerika ülkesi hâlâ bu konuda dünya birincisi. 

Ancak ülkenin geçmişinde 71 kiloyu aşan bir ortalama var. Bu, sağlam bir düşüş anlamına geliyor. 

Ramseyer daha ucuz ve sağlıklı bir alternatif arayışındaki ülkelerin tavuğa döndüğünü hatırlatıyor. 

Arjantin'deyse sucuğa benzeyen "chorizo" gibi işlenmiş domuz ürünleri ve tavuğa yönelik ilgide önemli bir artış yok. Talep, taze domuz etine kaymış.

Kişi başı domuz eti tüketiminde 10 yıl önce senede 8,5 kilo ortalamaya sahip olan Arjantinliler, 2024'te talebi neredeyse iki katına çıkardı. 

Ülkedeki yemek programları da domuz etini içeren tariflere döndü. Pazarlama kampanyaları, taze kesilmiş domuz etinin sığırdan daha sağlıklı olduğunu öne sürüyor. 

53 yaşındaki Milei, Kasım 2023'teki seçimleri kazanarak Arjantin'in yeni lideri olmuştu. 

Tüm grevler ve diğer toplumsal eylemlere rağmen kamu harcamalarını büyük ölçüde kısıyor.

Geçen yıl verdiği bir röportajda "serbest piyasa devrimi" gerçekleştirdiğini savunan Milei, "B planı mevcut değil. Duygulara yer yok. 47 milyon kişi bazı yanıtlar bekliyor" ifadelerini kullanmıştı.

Özelleştirme planlarına ilişkin konuşan Arjantin lideri, "İlk neyi satabiliyorsam onu satacağım. Devlet, özel sektörün kaynaklarını zor kullanarak çalan bir makine. Bu nedenle devleti hiçbir şeyin çözümü olarak görmüyorum. Aksine problemin temel kaynaklarından biri" demişti. 

Bu politikalar bütçe açığı, enflasyon ve kamu harcamalarını düşürürken işsizlik ve fakirliğin artışı tepki topluyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Telegraph, Reuters



Panama Dışişleri Bakanı’ndan Trump'a Panama Kanalı yanıtı: Egemenliği müzakere edilemez

Kargo gemileri Gatun Gölü'nde Panama Kanalı'ndan geçmek için sıralarını bekliyor. (Arşiv - AP)
Kargo gemileri Gatun Gölü'nde Panama Kanalı'ndan geçmek için sıralarını bekliyor. (Arşiv - AP)
TT

Panama Dışişleri Bakanı’ndan Trump'a Panama Kanalı yanıtı: Egemenliği müzakere edilemez

Kargo gemileri Gatun Gölü'nde Panama Kanalı'ndan geçmek için sıralarını bekliyor. (Arşiv - AP)
Kargo gemileri Gatun Gölü'nde Panama Kanalı'ndan geçmek için sıralarını bekliyor. (Arşiv - AP)

Panama Dışişleri Bakanı Javier Martinez-Acha dün (salı) yaptığı açıklamada, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın Panama Kanalı üzerindeki egemenliği ABD'ye iade etme tehditlerine cevaben, ülkesinin egemenliğinin ‘müzakere edilemez’ olduğunu vurguladı.

“Devlet Başkanı Jose Raul Mulino, kanalımız üzerindeki egemenliğin müzakere edilemez olduğunu ve mücadele tarihimizin bir parçası olduğunu zaten ilan etti” diyen Bakan, kanalın ‘geri dönülmez bir şekilde kendilerine verildiğini’ vurguladı. Beyaz Saray'a 20 Ocak'ta dönecek olan ABD'nin seçilmiş başkanı, geçtiğimiz günlerde ABD gemileri için transit geçiş ücretlerini düşürmemesi halinde 80 kilometre uzunluğundaki okyanuslar arası kanalı geri almak için askeri güç kullanma tehdidinde bulunarak Panamalı yetkilileri kızdırmıştı.

ABD tarafından inşa edilen ve 1914 yılında açılışı yapılan Panama Kanalı, 1977 yılında dönemin ABD Başkanı Jimmy Carter ve Panamalı mevkidaşı milliyetçi Başkan Omar Torrijos arasında imzalanan anlaşmalar uyarınca 31 Aralık 1999 tarihinde Panama yönetimine devredilmişti. Trump dün yaptığı açıklamada, geçen ay ölen eski Başkan Jimmy Carter tarafından alınan ‘su yolunun kontrolünün Panama'ya verilmesi kararına’ yönelik eleştirilerini yineledi.

Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde düzenlediği basın toplantısında Trump, Panama Kanalı ve Grönland'a karşı askerî harekâtı göz ardı edip etmeyeceğine ilişkin bir soruya cevaben, “Şunu söyleyebilirim: Ekonomik güvenlik için onlara (Panama Kanalı ve Grönland'a) ihtiyacımız var. Askerî harekât olup olmayacağını taahhüt etmeyeceğim. Bir şeyler yapmamız gerekebilir” dedi.