عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

ABD, Çin ordusuyla bağlantılı şirketler listesini genişletti

Bir kişi, Shenzhen'deki Tencent genel merkezinin önünden geçiyor (AFP)
Bir kişi, Shenzhen'deki Tencent genel merkezinin önünden geçiyor (AFP)
TT
TT

ABD, Çin ordusuyla bağlantılı şirketler listesini genişletti

Bir kişi, Shenzhen'deki Tencent genel merkezinin önünden geçiyor (AFP)
Bir kişi, Shenzhen'deki Tencent genel merkezinin önünden geçiyor (AFP)

ABD, Çin ordusuyla bağlantısı olduğunu iddia ettiği şirketlerin güncellenmiş listesine sosyal medya ve oyun devi Tencent'i ekledi.

ABD Savunma Bakanlığı, WeChat'in ana şirketini, Washington'ın Çin'in "Askeri-Sivil Füzyon stratejisine" katıldığına inandığı şirketlerin her yıl güncellenen Bölüm 1260H listesine aldı.

Bu stratejiyle, Çin ordusunun yerel şirketlerle işbirliği yaparak modernleştirilmesinin amaçlandığı bildiriliyor.

Popüler video oyunları PUBG ve Fortnite hissedarı Tencent, listeye dahil edilmesini "bir hata" diye niteleyerek "herhangi bir yanlış anlaşılmayı gidermek" için Pentagon'la çalışmaya istekli olduğunu ifade etti.

Şirket, bir "yeniden değerlendirme süreci" başlatacağını ve gerektiği takdirde hukuki işlemlere başvurabileceğini söyledi.

Firma "Biz askeri bir şirket ya da tedarikçi değiliz. Yaptırımların veya ihracat kontrollerinin aksine bu listenin işimize hiçbir etkisi yok" diye belirtti.

Donald Trump'ın başkanlık görevini devralmasından yalnızca birkaç gün önce yayımlanan güncellenmiş listede, Tesla gibi küresel elektrikli araç üreticilerine ürün tedarik eden batarya üreticisi CATL de yer alıyor.

CATL, Pentagon'un listesine "orduyla bağlantılı herhangi bir faaliyette bulunmadığını" söyleyerek yanıt verdi.

Çin Dışişleri Bakanlığı, salı günkü açıklamasında ABD'ye şirketlere karşı uyguladığı "tek taraflı yasadışı yaptırımları" kaldırması için çağrı yaptığını belirtti.

Listeye dahil edilmek, doğrudan yasaklanmak anlamına gelmese de şirketlerin itibarını etkiliyor ve bu şirketlere yaptırım uygulanması için ABD Hazine Bakanlığı'nın üzerinde bir baskı oluşturuyor. Amerikan firmalarını da sözkonusu Çinli şirketlerle işbirliği yapmaktan uzaklaştırıyor.

Tencent Holdings'in hisseleri, Pentagon listesine eklendiğinin duyulmasının ardından salı günü yaklaşık yüzde 7 düştü ve şirkete piyasa değerinde 35,4 milyar dolara mal oldu. CATL'nin hisseleriyse yaklaşık yüzde 4 azaldı.

Bu hamle, ABD'yle Çin arasındaki ticaret savaşı giderek büyürken ve geçen hafta Pekin'in elektrikli araç endüstrisi için temel minerallerin çıkarılmasında kullanılan teknolojinin ihracatını yasaklamasıyla tırmanırken gerçekleşti.

Çin de yakın zamanda 28 ABD savunma şirketine ürün ihracatını yasaklamış ve bunlardan 10'unu "güvenilmez kuruluşlar" listesine almıştı.

Bununla birlikte Pekin, Washington'ın Tayvan'a askeri satış ve yardım yapacağını açıklamasına tepki olarak 7 Amerikan şirketine yaptırım uygulamıştı.

ABD, Çin'e yapılan yarı iletken ihracatında kontrolleri, Pekin'in bu ürünleri ordusu için yeni nesil silahlar ve yapay zeka sistemleri üretmek için kullanabileceği iddiasıyla artırmıştı.

ABD, birçok Amerikalının evinde kullanılan Çin üretimi popüler bir internet yönlendiricisinin satışını yasaklamayı da düşünüyor.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
TT
TT

Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)

Hindistan'ın kuzeyindeki Akalia Kalan köyü sakinleri 7 Mayıs günü erken saatlerde art arda gelen patlama sesleri üzerine yataklarından fırladılar. Dışarı çıktıklarında bir alev topunun başlarının üzerinden geçerek yakındaki bir tarlaya düştüğünü gördüler. Enkazın bir savaş uçağı olduğu açıkça görülebiliyordu. İki Hintli pilot daha önce uçaktan fırlatılmış ve yakındaki tarlalarda yaralı olarak bulunmuşlardı.

Şarku’l Avsat’ın The Economist'ten aktardığına göre Hindistan henüz resmi olarak doğrulamadı ama bu uçak mayıs ayında Pakistan'la dört gün süren çatışmalar sırasında kaybolan savaş uçaklarından biriydi.

Hindistan hükümeti Pakistan'ın, üçü yeni Fransız Rafale jetleri olmak üzere altı savaş uçağını düşürdüğü iddiasına şüpheyle yaklaşıyor. Ancak yabancı askeri yetkililer, en az biri Rafale olmak üzere beş Hint uçağının imha edildiğine inanıyor. Hintli askeri yetkililer rakamları doğrulamayı reddederken, bazı uçakların kaybolduğunu kabul ediyorlar.

Söz konusu itiraflar, Çin'in Pakistan'ın en büyük silah tedarikçisi olması nedeniyle önemli. Bu, gelişmiş Çin savaş uçakları ve füzelerinin Batılı ve Rus muadillerine karşı kullanıldığı ilk çatışmaydı. ABD ve müttefikleri, Çin'in Tayvan'a karşı olası bir savaşta aynı silahların birçoğunu kullanabileceği için bu konuyla yakından ilgileniyor.

İlk raporlar belirleyici faktörün Pakistan-Çin yapımı J-10 savaş uçakları ve PL-15 havadan havaya füzelerinin üstünlüğü olduğunu gösteriyordu. Hindistan onları hafife almış gibi görünüyor.

Ayrıca Çin, Pakistan'a gerçek zamanlı erken uyarı ve hedefleme verileri sağlayarak dengeyi değiştirmiş olabilir.

Ancak savaşın ilerleyen safhalarında Hindistan'ın elde ettiği başarı göz önüne alındığında, belki de en büyük sorun Hindistan'ın o ilk gece savaş uçaklarını nasıl kullandığıdır. En son ve en tartışmalı değişimlerden biri haziran ayında, Hindistan medyasının Hindistan'ın Cakarta'daki Savunma Ataşesi Yüzbaşı Shiv Kumar'ın ay başında bir seminerde yaptığı konuşmanın kaydını yayınlamasıyla yaşandı.

Kumar, Hindistan'ın bazı uçaklarını kaybettiğini, çünkü siyasi liderliğinin hava kuvvetlerine Pakistan'ın hava savunma sistemlerini vurmamalarını emrettiğini söyledi. Bunun yerine ilk gün sadece militan mevzilerini hedef aldılar. Kumar, “Kayıptan sonra taktiklerimizi değiştirdik ve askeri tesislerine yöneldik” dedi.

Bu gelişme, Hindistan Genelkurmay Başkanı Anil Chauhan'ın mayıs ayı sonunda bir televizyon röportajında Hindistan'ın çatışmanın ilk gecesinde ‘taktiksel hatalar’ nedeniyle bazı uçaklarını kaybettiğini itiraf etmesinin ardından geldi.

Chauhan, Hindistan'ın iki gün sonra hatalarını düzelttiğini ve tüm savaş uçaklarının yeniden uçmasına izin vererek Pakistan'daki hedefleri uzaktan vurduğunu kaydetti. Hindistan çatışmanın ilerleyen safhalarında füzelerinin Pakistan'ın hava savunmasını aşması ve bazı askeri üslerini vurmasıyla daha büyük başarılar elde etti.

Yabancı yetkililer arasındaki bir teoriye göre Hindistan ilk gün Rafale savaş uçaklarını uzun menzilli Meteor havadan havaya füzelerle donatmadı. Muhtemelen Pakistan savaş uçaklarının ulaşamayacağını ya da Pakistan'ın ilk tepkisinin daha az şiddetli olacağını düşündü.

Bir başka neden de Hindistan'ın savaş uçaklarının Pakistan'ın yeni silahlarından korunmak için uygun elektronik karıştırma ekipmanına, güncellenmiş yazılıma ya da ilgili verilere sahip olmamasıdır.

Üçüncü ve daha geniş bir açıklama ise Hindistan'ın, Pakistan'ın Hint planlarını nasıl tespit edebileceğini, verileri savaş uçaklarına nasıl aktarabileceğini ve füzeleri hedeflerine nasıl yönlendirebileceğini anlamak için gereken ‘görev verilerinden’ yoksun olmasıdır.

Ancak Yüzbaşı Kumar'ın öne sürdüğü gibi savaş uçakları siyasi liderlerin sadece militanları vurma emri nedeniyle tehlikeye girdiyse, sorumluluk daha çok Narendra Modi hükümetine aittir.

Rafale'nin Fransız üreticisi Dassault, İsveçli Saab, Boeing ve Lockheed Martin ile birlikte Hindistan'ın silah anlaşmalarındaki başlıca rakibi. Ancak bazı Hintli askeri figürler Rafale'nin son çatışmada iyi performans göstermediğine dikkat çekti. Diğerleri ise Dassault'nun Rafale'nin kaynak kodunu paylaşmakta isteksiz davranarak Hindistan'ın uçağı kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirmesini engellediğinden şikayetçi.

Anlaşmazlıktan bu yana Çinli diplomatların Rafale'yi diğer potansiyel alıcılara küçümsediği ve onları bunun yerine Çinli savaş uçakları almaya çağırdığı bildiriliyor.

Dassault yöneticileri, Mısır, Endonezya, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de dahil olmak üzere Rafale uçağı satın alan ülkelerin yanı sıra gelecekteki potansiyel müşterilere güven vermek istiyor.

Dassault Aviation Yönetim Kurulu Başkanı Eric Trappier, Pakistan'ın üç Rafale jetini düşürdüğü iddialarını “Kesinlikle doğru değil” diyerek reddetti.

Trappier, bir Fransız dergisine verdiği ve 11 Haziran'da yayınlanan röportajda, “Tüm ayrıntılar bilindiğinde, gerçek birçok kişiyi şaşırtabilir” ifadesini kullandı. Trappier ayrıca, Rafale'in ‘Çin'in şu anda sunduğu her şeyden çok daha iyi’ olduğunu söyledi.

Fransız hükümeti de bir Rafale'in savaşta ilk kez kaybedilmesi konusunda açıklama yapması için baskı altında. Fransız parlamentosunun bir üyesi olan Marc Chavanne, mayıs ayı sonunda hükümete yazılı bir soru önergesi sunarak Hint Rafale jetlerindeki Spectra elektronik harp sisteminin Pakistan yapımı PL-15 havadan havaya füzeleri tespit edemediği ya da karıştıramadığı yönündeki endişelerini dile getirmişti.