ABD Başkanı seçilen Donald Trump, NATO üyelerini savunma harcamalarını gayri safi yurtiçi hasılalarının (GSYİH) yüzde 5'ine çıkarmaya çağırarak, ABD koruması için çok az ödeme yaptıkları yönündeki suçlamalarını yineledi.
Trump gazetecilere yaptığı açıklamada, “Hepsi bunu karşılayabilir ama bu yüzde 5 olmalı, yüzde 2 değil” dedi.
Trump, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'nın güvenliğinin bel kemiği olan NATO'yu uzun zamandır sorguluyor. Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre Cumhuriyetçi milyarder geçtiğimiz ay, üyelerinin harcamalarını arttırmayı kabul etmemesi halinde ittifaktan çekilme tehdidini tekrarladı.
Trump bir röportajında şu ifadeyi kullandı: “Eğer faturalarını öderlerse ve bize adil davrandıklarını görürsem, cevabım kesinlikle NATO'da kalacağımdır.”
İttifakın 32 ülkesi 2023 yılında GSYİH’nin yüzde 2'si oranında asgari savunma harcaması limiti belirlerken, Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaş NATO'yu doğu kanadının güvenliğini güçlendirmeye ve harcamaları arttırmaya itti.
Harcamaların arttırılması çağrısında bulunan tek üst düzey yetkili Trump değil. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de geçtiğimiz ay bir açıklama yaparak, “Yüzde 2'den çok daha fazlasına ihtiyacımız olacak” dedi. Rutte ayrıca, Avrupa ülkelerinin Rusya ile savaş tehdidine karşı hazırlıklı olmadıkları uyarısında bulunarak savunma harcamalarını önemli ölçüde arttırmaları çağrısında bulundu.
Biden, Ukrayna'nın NATO'ya katılmasını istedi
Trump dün, Demokrat Başkan Joe Biden'ın Ukrayna'nın bir gün NATO'ya katılmasını istediğini değerlendirerek, bu tutumun Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgaline katkıda bulunduğunu ima etti. Trump şunları söyledi: “Bir noktada Biden şöyle dedi: ‘Ukraynalılar NATO'ya katılabilmeli.’ Rusya kapısının eşiğinde birini buldu ve Rusların bu konuda nasıl hissettiklerini anlayabiliyorum.”
Gerçekten de NATO ülkeleri 2008'den bu yana Ukrayna'ya bir gün ittifaka üye olacağı sözünü verdi. Ancak ABD ve Almanya, ittifakın Rusya'ya karşı bir savaşın içine çekilebileceği endişesiyle bu sözün ötesine geçme konusunda isteksiz.
Trump ayrıca Ukrayna'daki savaşı sona erdirecek hızlı bir anlaşma için bastırma sözü verdi ki bu da ABD'nin Kiev'e yaptığı askeri yardımın geleceği konusunda endişelere yol açtı.
Trump dün yaptığı açıklamada, Ukrayna'daki savaşın ‘hiç başlamamış olması gerektiğini’ söyledi ve “Sizi temin ederim ki ben başkan olsaydım bu savaş asla olmazdı” iddiasında bulundu.
Putin ile görüşme
Konuyla ilgili olarak Trump, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı sona erdirme çabalarını, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile muhtemelen 20 Ocak'taki yemin töreninden sonra görüşmeyi planladığını söyledi. Bir muhabirin olası görüşmenin zamanlamasına ilişkin sorusu üzerine belirli bir tarih vermeyi reddetti, ancak “Putin'in görüşmek istediğini biliyorum” dedi.
Savaşın 6 ay içinde sona ermesini umduğunu ifade eden Trump, “Umarım savaş 6 aydan önce biter” dedi.
Trump seçim kampanyası sırasında sık sık Putin ile olan ilişkisini övmüş ve Ukrayna'daki savaşı ‘24 saat içinde’ sona erdirebileceğini iddia etmiş, ancak bu iddiasına ilişkin herhangi bir ayrıntı vermemişti.
Neredeyse 3 yıldır Batı'nın yardımıyla geniş çaplı bir Rus işgaline karşı direnen Ukrayna, Trump'ın 20 Ocak'ta göreve başlamasıyla birlikte ABD yardımının büyük ölçüde azalacağından korkuyor. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy yeni yıl konuşmasında Washington'a Ukrayna'ya yardımı kesmemesi çağrısında bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)