İsrail'in yargı atama komitesi dün, ülkenin yargı sisteminde reform tartışmalarının ortasında, adalet bakanı tarafından reddedilen bir seçimle Yüksek Mahkeme'nin yeni başkanını seçti.
Mahkemeden yapılan açıklamada “Komite yaptığı toplantıda Yüksek Mahkeme başkan yardımcısı Yargıç Yitzhak Amit'i başkan olarak seçmeye karar verdi” denildi. Adalet Bakanı Yariv Levin atamaya itiraz etmekte gecikmedi ve oylamayı “yasadışı ve gayrimeşru” olarak niteledi. Atama komitesine başkanlık eden Levin oylamaya katılmadı.
Yüksek Mahkeme ile Adalet Bakanı arasındaki gerilim, Adalet Bakanı'nın yargı sistemi için sunduğu ve 2023'ün başlarında İsrail'de kitlesel gösterilere yol açan bir reform projesinden kaynaklanıyor. Yüksek Mahkeme'nin gücü, İsrail siyasi hayatı üzerindeki kontrolünü azaltmayı amaçlayan bu projenin merkezinde yer alıyor.
Anayasanın bulunmadığı İsrail'de mahkeme, meclisin çıkardığı yasaları ülkenin temel yasalarıyla çeliştiğine karar vermesi halinde geçersiz kılabiliyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre önerilen reform, Parlamentonun basit oy çokluğuyla mahkemenin kararını bozmasına ve yargıçların düşürdüğü yasayı yeniden yürürlüğe koymasına olanak tanıyan bir madde getiriyor.
Önerilen reformun bir diğer kilit noktası da şu anda Adalet Bakanı'nın gözetimi altında hakimler, milletvekilleri ve avukatlardan oluşan bir komite tarafından aday gösterilen hakimlerin atanma süreci. Levin “yargıçların meslektaşları tarafından seçilmesine son verilmesini” istiyor ve seçilmiş milletvekillerinin daha fazla söz sahibi olmasını öneriyor.
Hamas'ın İsrail'e saldırısı nedeniyle 7 Ekim 2023'te patlak veren savaş, önerilen reform projesini geçici olarak durdurdu, ancak bakan projeye şiddetle karşı çıktığı için Yargıç Amit'i atamayı reddetti. Muhalefet lideri Yair Lapid ise X platformunda yaptığı paylaşımda, Amit'in atanmasını “demokrasi için bir zafer” olarak nitelendirdi.