Zelenski'den Trump'a yanıt: 200 milyar dolar nereye gitti bilmiyorum

Cumartesi günü Associated Press'e konuşan Zelenski, ABD-Rusya görüşmelerinden Kiev'in dışlanması ihtimalini çok tehlikeli gördüğünü vurgulamıştı (AP)
Cumartesi günü Associated Press'e konuşan Zelenski, ABD-Rusya görüşmelerinden Kiev'in dışlanması ihtimalini çok tehlikeli gördüğünü vurgulamıştı (AP)
TT

Zelenski'den Trump'a yanıt: 200 milyar dolar nereye gitti bilmiyorum

Cumartesi günü Associated Press'e konuşan Zelenski, ABD-Rusya görüşmelerinden Kiev'in dışlanması ihtimalini çok tehlikeli gördüğünü vurgulamıştı (AP)
Cumartesi günü Associated Press'e konuşan Zelenski, ABD-Rusya görüşmelerinden Kiev'in dışlanması ihtimalini çok tehlikeli gördüğünü vurgulamıştı (AP)

Ukrayna'ya yardım konusunda 21 Ocak'ta konuşan ABD Başkanı Donald Trump'ın "Biz AB'den 200 milyar dolar daha fazla parayla oradayız. Biz neyiz, aptal mıyız?" demesine Volodimir Zelenski'den yanıt geldi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı, Amerikan AP haber ajansına verdiği röportajda ABD Kongresi'nin onayladığı yardım miktarının 175 milyar doları bulduğuna da işaret ederek şu ifadeleri kullandı:

Savaştaki bir ülkenin başkanı olarak size şunu söyleyebilirim. Millet 177 milyar dolar ve hatta 200 milyar dolardan bahsediyor ama bu miktar bize hiç gelmedi.

75 milyar doları aşan miktarda yardımın önemli kısmının silah olarak geldiğini söyleyen Zelenski, sözlerine "Tüm bu paranın nereye gittiğini ben bilmiyorum. Belki yüzlerce farklı program kapsamında, kağıt üstünde geldiği doğrudur. Bunu tartışmayacağım ve her şey için çok minnettarız. Ama gerçekte 76 milyar dolar civarı bir yardım aldık. Bu kayda değer bir yardım ama 200 milyar dolar değil" diye devam etti.

Şubat 2022'de başlayan Rusya işgaliyle birlikte ABD Kongresi, Kiev'e toplamda 175 milyar dolarlık yardım sözü verdi. 

Almanya merkezli düşünce kuruluşu Kiel Enstitüsü'nün rakamlarına göre Ekim 2024 itibarıyla ABD, 92 milyar dolarlık yardım yapmıştı. Aynı süre zarfında AB ülkeleri ve Birleşik Krallık'ın yardımlarının da 131 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor. 

Trump, Beyaz Saray'a döner dönmez dış yardımlar hakkında önemli bir adım atmıştı. Dış yardımları 90 günlüğüne durdurma kararının alındığı, bu süreçte yardımların etkisinin ve yeni yönetimin dış politikasıyla tutarlılığının değerlendirileceği vurgulanmıştı. 

İsrail ve Mısır'a askeri destek konusunda istisna tanınırken Ukrayna'nın bu iki ülkeye eklenmemesi dikkat çekiyor.

20 Ocak'ta görevi Donald Trump'a devreden Joe Biden, 9 Ocak'taki açıklamasında Ukrayna'ya 500 milyon dolarlık mühimmat yardımı gönderileceğini duyurmuştu. 

Independent Türkçe, RT, Ukrayna Pravdası, AP



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.