Zelenski'den Trump'a yanıt: 200 milyar dolar nereye gitti bilmiyorum

Cumartesi günü Associated Press'e konuşan Zelenski, ABD-Rusya görüşmelerinden Kiev'in dışlanması ihtimalini çok tehlikeli gördüğünü vurgulamıştı (AP)
Cumartesi günü Associated Press'e konuşan Zelenski, ABD-Rusya görüşmelerinden Kiev'in dışlanması ihtimalini çok tehlikeli gördüğünü vurgulamıştı (AP)
TT

Zelenski'den Trump'a yanıt: 200 milyar dolar nereye gitti bilmiyorum

Cumartesi günü Associated Press'e konuşan Zelenski, ABD-Rusya görüşmelerinden Kiev'in dışlanması ihtimalini çok tehlikeli gördüğünü vurgulamıştı (AP)
Cumartesi günü Associated Press'e konuşan Zelenski, ABD-Rusya görüşmelerinden Kiev'in dışlanması ihtimalini çok tehlikeli gördüğünü vurgulamıştı (AP)

Ukrayna'ya yardım konusunda 21 Ocak'ta konuşan ABD Başkanı Donald Trump'ın "Biz AB'den 200 milyar dolar daha fazla parayla oradayız. Biz neyiz, aptal mıyız?" demesine Volodimir Zelenski'den yanıt geldi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı, Amerikan AP haber ajansına verdiği röportajda ABD Kongresi'nin onayladığı yardım miktarının 175 milyar doları bulduğuna da işaret ederek şu ifadeleri kullandı:

Savaştaki bir ülkenin başkanı olarak size şunu söyleyebilirim. Millet 177 milyar dolar ve hatta 200 milyar dolardan bahsediyor ama bu miktar bize hiç gelmedi.

75 milyar doları aşan miktarda yardımın önemli kısmının silah olarak geldiğini söyleyen Zelenski, sözlerine "Tüm bu paranın nereye gittiğini ben bilmiyorum. Belki yüzlerce farklı program kapsamında, kağıt üstünde geldiği doğrudur. Bunu tartışmayacağım ve her şey için çok minnettarız. Ama gerçekte 76 milyar dolar civarı bir yardım aldık. Bu kayda değer bir yardım ama 200 milyar dolar değil" diye devam etti.

Şubat 2022'de başlayan Rusya işgaliyle birlikte ABD Kongresi, Kiev'e toplamda 175 milyar dolarlık yardım sözü verdi. 

Almanya merkezli düşünce kuruluşu Kiel Enstitüsü'nün rakamlarına göre Ekim 2024 itibarıyla ABD, 92 milyar dolarlık yardım yapmıştı. Aynı süre zarfında AB ülkeleri ve Birleşik Krallık'ın yardımlarının da 131 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor. 

Trump, Beyaz Saray'a döner dönmez dış yardımlar hakkında önemli bir adım atmıştı. Dış yardımları 90 günlüğüne durdurma kararının alındığı, bu süreçte yardımların etkisinin ve yeni yönetimin dış politikasıyla tutarlılığının değerlendirileceği vurgulanmıştı. 

İsrail ve Mısır'a askeri destek konusunda istisna tanınırken Ukrayna'nın bu iki ülkeye eklenmemesi dikkat çekiyor.

20 Ocak'ta görevi Donald Trump'a devreden Joe Biden, 9 Ocak'taki açıklamasında Ukrayna'ya 500 milyon dolarlık mühimmat yardımı gönderileceğini duyurmuştu. 

Independent Türkçe, RT, Ukrayna Pravdası, AP



Kaynaklar: Trump, Azerbaycan ve bazı Orta Asya ülkelerini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etmek istiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)
TT

Kaynaklar: Trump, Azerbaycan ve bazı Orta Asya ülkelerini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etmek istiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)

Reuters’a konuşan bilgi sahibi beş kaynak, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, Azerbaycan ve Orta Asya'daki bazı müttefiklerini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etme olasılığını aktif olarak müzakere ettiğini ve bununla mevcut İsrail ile ilişkileri güçlendirmeyi umduğunu bildirdi.

Trump'ın ilk başkanlık döneminde, 2020 ve 2021 yıllarında imzalanan İbrahim Anlaşmaları uyarınca, Müslüman çoğunluğa sahip dört ülke, ABD'nin arabuluculuğuyla İsrail ile diplomatik ilişkilerini normalleştirmeyi kabul etti.

Kimliklerinin açıklanmamasını isteyen kaynaklar, Azerbaycan ve bazı Orta Asya ülkelerinin İsrail ile zaten uzun süredir ilişki içinde olduğunu belirtti. Bu da, anlaşmaların bu ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletilmesinin büyük ölçüde sembolik bir adım olacağı, ticaret ve askeri iş birliği gibi alanlarda ilişkilerin güçlendirilmesine odaklanılacağı anlamına geliyor.

Gazze Şeridi'nde artan vefat sayısı, bölgeye yardım girişinin engellenmesi ve İsrail'in askeri operasyonları nedeniyle bölgede yaşanan kıtlık, Arap öfkesini daha da artırdı. Bu durum, İbrahim Anlaşmaları’na daha fazla Müslüman çoğunluklu ülke ekleme çabalarının aksamasını beraberinde getirdi.

Gazze Şeridi’ndeki sağlık yetkilileri, Gazze savaşının on binlerce kadın ve çocuk dahil olmak üzere 60 binden fazla kişinin hayatına mal olduğunu ve bunun dünya çapında öfkeye yol açtığını belirtti. Kanada, Fransa ve Birleşik Krallık son zamanlarda bağımsız bir Filistin devletini tanıma niyetlerini açıkladı.

Üç kaynak, diğer bir ana anlaşmazlık noktasının Azerbaycan'ın komşusu Ermenistan ile olan çatışması olduğunu söyledi. Trump yönetimi, Kafkasya bölgesinde bulunan iki ülke arasındaki barış anlaşmasını İbrahim Anlaşmaları’na katılmak için ön koşul olarak görüyor.

Trump yönetimi yetkilileri, anlaşmaya katılabilecek birkaç ülkenin adını kamuoyuna açıklarken, kaynaklar Azerbaycan'a odaklanan görüşmelerin en organize ve ciddi olanlar arasında olduğunu belirtti. İki kaynak, birkaç ay hatta birkaç hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceğini söyledi.

Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, mart ayında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye giderek Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü. Üç kaynak, Witkoff'un en önemli yardımcılarından biri olan Aryeh Lightstone'un bahar aylarında Aliyev ile bir araya gelerek İbrahim Anlaşmaları’nı görüştüğünü belirtti.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre aynı kaynaklar, bu görüşmeler kapsamında Azerbaycanlı yetkililerin komşu Kazakistan da dahil olmak üzere Orta Asya ülkelerindeki muhataplarıyla temasa geçerek, İbrahim Anlaşmaları'nın kapsamının genişletilmesine ne kadar ilgi duyduklarını ölçtüler.

Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Kırgızistan'ı içeren Orta Asya'da diğer hangi ülkelerle iletişime geçildiği henüz belli değil.

ABD Dışişleri Bakanlığı, yorum istendiğinde belirli ülkelere değinmedi, ancak anlaşmaların kapsamının genişletilmesinin Trump'ın ana hedeflerinden biri olduğunu bildirdi. Bir ABD'li yetkili, “Daha fazla ülkeyi dahil etmek için çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

Azerbaycan hükümeti ise yorum yapmaktan kaçındı. Beyaz Saray, İsrail Dışişleri Bakanlığı ve Kazakistan'ın Washington Büyükelçiliği de yorum taleplerine yanıt vermedi.