Bilim insanları, yoğun uçuş rotalarıyla ilgili riske dikkat çekti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Bilim insanları, yoğun uçuş rotalarıyla ilgili riske dikkat çekti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bir roket enkazının yoğun bir uçuş güzergahına düşme ihtimalinin 4'te bir olduğu yeni bir araştırmada bulundu.

Bu uzay çöplerinden herhangi birinin gerçekten bir uçağa çarpma ihtimali çok düşük. Ancak yoğun uçuş rotalarına düşerek uçakların yön değiştirmesine ve diğer aksaklıklara neden olmaları, yüksek ve giderek artan bir ihtimal.

Araştırmacılar, 20 tonluk bir roket parçasının 2022'de Avrupa'nın güneyine düşmesiyle hava sahasının kapatıldığı olayı örnek gösteriyor.

Uçuşlar ve fırlatılan roketler her yıl artıyor. Geçen sene 258 roket başarıyla fırlatıldı, roketlerin kontrolsüz bir şekilde atmosfere yeniden giriş yaptığı 120 olayla rekor sayıya ulaşıldı ve yörüngede hâlâ en az 2 bin 300 roket gövdesi var.

Makalenin yazarları bunun, ikisinin birbiriyle etkileşime girme tehlikesini artırdığına dair uyarıyor ve uzay endüstrisinin halkı güvende tutmak için yeterince çaba göstermediğini, bunun yerine bu riski havayollarına yüklediğini söylüyor.

Araştırmacılar, her yıl bir roketin uçakla çarpışma ihtimalinin 430 binde bir olduğunu ifade ediyor. Ancak böyle bir felaketin gerçekleşme ihtimali varsa bile, yetkililerin bu riski göze almak ya da hava sahalarını kapatmak arasında karar vermesi gerekiyor ki bunların ikisi de ideal değil.

British Columbia Üniversitesi'nden başyazar Ewan Wright, "SpaceX'e ait Starship'in fırlatıldıktan kısa süre sonra patlaması, hava sahasını aniden kapatmak zorunda kalmanın zorluklarını gösterdi" diyor.

Yetkililer uçaklar için bir 'uzak durma' bölgesi oluşturdu ve araçların çoğu geri dönmek ya da uçuş rotalarını değiştirmek zorunda kaldı. Ve bu, roket enkazının nereye düşebileceğine dair iyi bir bilgiye sahip olduğumuz bir durumdu; yörüngeden atmosfere kontrolsüz bir şekilde yeniden giren enkaz için durum böyle değil.

Araştırmacılar, uzay endüstrisinin bu riske karşı harekete geçerek roketlerinin kontrollü bir şekilde geri dönecek ve okyanusa güvenli bir şekilde düşecek şekilde inşa edildiğinden emin olması gerektiğini söylüyor. Ancak bunun için ülkelerin bir araya gelmesi ve uzay ajanslarıyla özel şirketlerin bu riski üstlenmesi gerektiği uyarısında bulunuyorlar.

Bulguları açıklayan "Airspace closures due to reentering space objects" (Uzay cisimlerinin yeniden atmosfere girmesi nedeniyle hava sahasının kapanması) başlıklı makale, hakemli dergi Scientific Reports'ta yayımlandı.

Independent Türkçe



Kolombiya lideri Gustavo Petro’dan kokain çıkışı: Viskiden daha kötü değil

Eski M-19 gerillası Gustavo Petro, 2022'deki seçimi kazanarak Kolombiya'nın ilk solcu lideri olmuştu (Reuters)
Eski M-19 gerillası Gustavo Petro, 2022'deki seçimi kazanarak Kolombiya'nın ilk solcu lideri olmuştu (Reuters)
TT

Kolombiya lideri Gustavo Petro’dan kokain çıkışı: Viskiden daha kötü değil

Eski M-19 gerillası Gustavo Petro, 2022'deki seçimi kazanarak Kolombiya'nın ilk solcu lideri olmuştu (Reuters)
Eski M-19 gerillası Gustavo Petro, 2022'deki seçimi kazanarak Kolombiya'nın ilk solcu lideri olmuştu (Reuters)

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, kokain yasağına dair çıkışıyla gündem oldu. 

Petro, salı günü ulusal televizyonda yayımlanan uyuşturucuyla mücadele politikaları konulu Bakanlar Kurulu toplantısında şunları söyledi: 

Kokain viskiden daha kötü olduğu için değil, Latin Amerika'da üretildiği için yasadışıdır.

Kolombiya lideri, kokainin dünya çapında yasallaştırılması halinde uyuşturucu kaçakçılığı yapan suç örgütlerinin kolayca ortadan kaldırılabileceğini savundu. 

“Böyle bir durumda kokain, şarap gibi satar” diyen Petro, uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadelede kullanılan paranın, çocukların alkol ya da sigara içmeye başlamaması için devreye sokulacak önleyici politikalara harcanabileceğini söyledi. 

Kolombiya'nın ilk solcu cumhurbaşkanı Petro, elektronik sigaraların da yasal olsa bile kamu sağlığına büyük tehdit oluşturduğunu da ileri sürdü. 

ABD’deki fentanil krizine de değinen Petro, bu ölümcül uyuşturucunun Kolombiya’da üretilmediğini hatırlattı. Ayrıca ABD Başkanı Donald Trump’ın fentanil krizi nedeniyle Meksika’ya ek vergi getirme hamlesini de eleştirerek şöyle devam etti: 

Fentanil, Amerikan çokuluslu şirketlerinin ürettiği bir ilaç olarak çıktı, sonra bunun kâr amacıyla dağıtımını yapmaya başladılar. Şimdi Meksikalıları suçluyorlar ama asıl hata kendi sınırları içindeki firmaların.

Kolombiya dünyanın en büyük kokain üreticisi konumunda. 2000’den bu yana Bogota yönetimi, uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele kapsamında ABD’den milyarlarca dolar yardım aldı. Ancak Trump’ın dış yardımları askıya alması ve ABD Uluslararası Kalkanıma Ajansı’nı (USAID) kapatma planı, Kolombiya’da uyuşturucuyla mücadele politikalarının seyrini de değiştirebilir. 

Diğer yandan Trump’ın kaçak göçmenleri Kolombiya’ya gönderme hamlesi de iki ülke arasında gerginlik yaratmıştı. Petro, ABD’den sınır dışı edilen Kolombiyalı göçmenleri taşıyan uçakları kabul etmeyeceklerini söylemiş, Trump da misilleme olarak ülkeden gelen ürünlere yüzde 25 ek gümrük vergisi uygulanacağını açıklamıştı. Bogota yönetimi daha sonra geri adım atarak göçmenleri kabul etmişti.

Independent Türkçe, RT, Colombia One