Bilim insanları, yoğun uçuş rotalarıyla ilgili riske dikkat çekti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Bilim insanları, yoğun uçuş rotalarıyla ilgili riske dikkat çekti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bir roket enkazının yoğun bir uçuş güzergahına düşme ihtimalinin 4'te bir olduğu yeni bir araştırmada bulundu.

Bu uzay çöplerinden herhangi birinin gerçekten bir uçağa çarpma ihtimali çok düşük. Ancak yoğun uçuş rotalarına düşerek uçakların yön değiştirmesine ve diğer aksaklıklara neden olmaları, yüksek ve giderek artan bir ihtimal.

Araştırmacılar, 20 tonluk bir roket parçasının 2022'de Avrupa'nın güneyine düşmesiyle hava sahasının kapatıldığı olayı örnek gösteriyor.

Uçuşlar ve fırlatılan roketler her yıl artıyor. Geçen sene 258 roket başarıyla fırlatıldı, roketlerin kontrolsüz bir şekilde atmosfere yeniden giriş yaptığı 120 olayla rekor sayıya ulaşıldı ve yörüngede hâlâ en az 2 bin 300 roket gövdesi var.

Makalenin yazarları bunun, ikisinin birbiriyle etkileşime girme tehlikesini artırdığına dair uyarıyor ve uzay endüstrisinin halkı güvende tutmak için yeterince çaba göstermediğini, bunun yerine bu riski havayollarına yüklediğini söylüyor.

Araştırmacılar, her yıl bir roketin uçakla çarpışma ihtimalinin 430 binde bir olduğunu ifade ediyor. Ancak böyle bir felaketin gerçekleşme ihtimali varsa bile, yetkililerin bu riski göze almak ya da hava sahalarını kapatmak arasında karar vermesi gerekiyor ki bunların ikisi de ideal değil.

British Columbia Üniversitesi'nden başyazar Ewan Wright, "SpaceX'e ait Starship'in fırlatıldıktan kısa süre sonra patlaması, hava sahasını aniden kapatmak zorunda kalmanın zorluklarını gösterdi" diyor.

Yetkililer uçaklar için bir 'uzak durma' bölgesi oluşturdu ve araçların çoğu geri dönmek ya da uçuş rotalarını değiştirmek zorunda kaldı. Ve bu, roket enkazının nereye düşebileceğine dair iyi bir bilgiye sahip olduğumuz bir durumdu; yörüngeden atmosfere kontrolsüz bir şekilde yeniden giren enkaz için durum böyle değil.

Araştırmacılar, uzay endüstrisinin bu riske karşı harekete geçerek roketlerinin kontrollü bir şekilde geri dönecek ve okyanusa güvenli bir şekilde düşecek şekilde inşa edildiğinden emin olması gerektiğini söylüyor. Ancak bunun için ülkelerin bir araya gelmesi ve uzay ajanslarıyla özel şirketlerin bu riski üstlenmesi gerektiği uyarısında bulunuyorlar.

Bulguları açıklayan "Airspace closures due to reentering space objects" (Uzay cisimlerinin yeniden atmosfere girmesi nedeniyle hava sahasının kapanması) başlıklı makale, hakemli dergi Scientific Reports'ta yayımlandı.

Independent Türkçe



Rus istihbaratı CIA'i taklit ediyor ve Amerikalıları iş birliğine çağırıyor

Moskova'daki Amerikan Büyükelçiliği girişinde Amerikan ve Rus bayrakları (Arşiv - AFP)
Moskova'daki Amerikan Büyükelçiliği girişinde Amerikan ve Rus bayrakları (Arşiv - AFP)
TT

Rus istihbaratı CIA'i taklit ediyor ve Amerikalıları iş birliğine çağırıyor

Moskova'daki Amerikan Büyükelçiliği girişinde Amerikan ve Rus bayrakları (Arşiv - AFP)
Moskova'daki Amerikan Büyükelçiliği girişinde Amerikan ve Rus bayrakları (Arşiv - AFP)

Rusya'nın dış istihbarat servisi dün, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) Rusları devşirme çabalarına karşılık olarak dünya barışıyla ilgilenen “gerçek Amerikan vatandaşlarını” güvenli iletişim yoluyla haberleşmeye çağıran İngilizce bir video yayınladı.

CIA, Ukrayna'daki savaşın Rusya'da ajan toplamak için nadir bir fırsat sunduğunu belirtiyor. Teşkilat 2023 yılında Rus yetkilileri hedef alan bir video yayınlayarak, onları yalancı ikiyüzlülerle dolu olduğunu söylediği bir sistemde doğruyu söylemeye çağırdı.

KGB'yi devralan ana kurum olan FSB ise CIA'in yayınladığı videolarla Rusları saflarına katma yönündeki “beceriksiz” girişimleriyle alay etti.

zaxsdfergt
CIA logosu (Reuters)

Rusya Dış İstihbarat Teşkilatı'nın (FSB) internet sitesinde yayınladığı ve Telegram uygulamasında da yer alan video, Sovyet-Amerikan'ın İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi Almanya'sını yenmek için yürüttüğü ortak çabalara gönderme yapıyor ve ardından Ukrayna savaşının tehlikelerine dikkat çekiyor.

Videoda şu ifadelere yer verildi: "CIA'nın gösterdiği yıkıcı çabaların boşuna olduğuna, Rus ve Amerikan halklarının Nazizm'e karşı ortak mücadele tarihinin şanlı sayfalarını unutmadığına inanıyoruz... Video mesajımızda sadece geçmişi hatırlatmakla kalmıyor, geleceğe yönelik seçenekler de sunuyoruz."

Kısmen CIA tarafından yayınlanan videoları taklit eden videoda, İkinci Dünya Savaşı sırasında bir çiftliğin ve Sovyet ve Amerikan askerlerinin kucaklaşmasının duygusal görüntüleri ile ABD ve diğer Batılı ülkelerin Kiev'i askeri ve mali yardımla desteklediği Ukrayna'daki savaşın sert görüntüleri yer alıyor.

fergthyju
Sahne adıyla Shaman olarak bilinen Yaroslav Dronov'un, organizatörlerin Moskova'daki video yayın platformu YouTube'daki Rus kullanıcı kanallarının yasadışı olarak engellenmesi olarak tanımladığı durumu protesto etmek amacıyla düzenlenen konseri öncesinde, ABD Büyükelçiliği'nin cephesinde Rus devlet bayrağı açıldı (Reuters)

 Video, ilgilenen ABD vatandaşlarının anonim iletişime olanak sağlayan Tor ağı üzerinden Rus dış istihbaratıyla iletişim kurmak için kullanabilecekleri bir adresle sona eriyor.

Videonun yayınlanması, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeye yönelik yeni çabalarına ilişkin spekülasyonlarla aynı zamanda gerçekleşti. Şarku’l Avsat’ın Rusya TASS ajansından aktardığına göre dün önde gelen bir Rus milletvekili, Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında görüşme için hazırlıkların “ileri bir aşamada” olduğunu belirtti.

xscdfvgt
CIA'in Virginia'daki ana binası (Arşiv- Reuters)

FSB ve öncülleri, Sovyetlerin nükleer sırları elde etmesine yardımcı olan Julius Rosenberg ve binlerce ABD sırrını aktaran Robert Hanssen ve Aldrich Ames gibi ABD tarihinin en zarar verici ajanlarından bazılarını devşirmiştir.