Kanada, Trump'ın önerdiği füze savunma kalkanı geliştirme projesine katılmaya hazır

Kanada Savunma Bakanı Bill Blair (Arşiv)
Kanada Savunma Bakanı Bill Blair (Arşiv)
TT

Kanada, Trump'ın önerdiği füze savunma kalkanı geliştirme projesine katılmaya hazır

Kanada Savunma Bakanı Bill Blair (Arşiv)
Kanada Savunma Bakanı Bill Blair (Arşiv)

Kanada Savunma Bakanı dün yaptığı açıklamada, Ottawa ve Washington arasındaki mevcut gerilime rağmen ülkesinin ABD Başkanı Donald Trump'ın Demir Kubbe füze savunma kalkanı geliştirme projesine katılmaya hazır olduğunu söyledi.

Bill Blair gazetecilere yaptığı açıklamada, Kanada'nın Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) ve iki ülkenin hava güvenliğinden sorumlu olan Ortak Askeri Komutanlık (NORAD) aracılığıyla Kuzey Amerika'nın ortak savunmasında “kilit bir ortak” olduğunu söyledi. Blair “Tüm Kuzey Amerika için entegre bir füze savunma sistemi herkes için en mantıklısıdır” ifadesini kullandı.

Trump daha önce İsrail'in Gazze'deki Hamas ve Lübnan Hizbullah'ına karşı yürüttüğü savaş sırasında kendisini hedef alan binlerce roketi engellemek için kullandığı “Demir Kubbe” sistemine benzer bir füze savunma sisteminin ABD için planlanması konusunda bir kararname imzalamıştı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Trump, Savunma Bakanı Pete Hegseth'e 60 gün içinde, uzay tabanlı önleyicilerin geliştirilmesi de dahil olmak üzere balistik, hipersonik ve gelişmiş seyir füzelerini engellemek üzere tasarlanmış “gelişmiş füze savunma kalkanı” oluşturmak için bir plan sunmasını emretti.

Trump, 2024'teki seçim kampanyası sırasında, başkanlığı kazanması halinde İsrail'in Demir Kubbe sisteminin bir ABD versiyonunu oluşturma vaadini yineledi. Ancak projenin öngörülen yüksek maliyeti eleştirilere neden oldu.

Kanada Savunma Bakanı bu açıklamaları, ABD Başkanı'nın Kanada mallarına yüzde 25 gümrük vergisi uygulama tehdidiyle iki ülke arasındaki ilişkilerin gerildiği bir dönemde yaptı. Trump ayrıca Kanada'yı “51. ABD eyaleti” yapma önerisine ilişkin tartışmaları da hızlandırdı.



Trump’ın USAID’i kapatma planı Çin’in işine nasıl yarar?

Trump, ithalatta ek vergi hamlesiyle Çin'e karşı yeni bir ticaret savaşı başlatmıştı (Reuters)
Trump, ithalatta ek vergi hamlesiyle Çin'e karşı yeni bir ticaret savaşı başlatmıştı (Reuters)
TT

Trump’ın USAID’i kapatma planı Çin’in işine nasıl yarar?

Trump, ithalatta ek vergi hamlesiyle Çin'e karşı yeni bir ticaret savaşı başlatmıştı (Reuters)
Trump, ithalatta ek vergi hamlesiyle Çin'e karşı yeni bir ticaret savaşı başlatmıştı (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nı (USAID) kapatma planı, Çinle rekabette Şi Cinping’e avantaj sağlayabilir.  

Guardian’ın analizinde, Washington’ın USAID’i kapatma planının, Pekin’e “yumuşak gücünü artırması için mükemmel bir fırsat” sunduğu yazılıyor. 

Yabancı ülkelere küresel yardımların yüzde 40’ını karşılayan USAID’in kapatılması, Afrika’dan Avrupa ve Ortadoğu’ya kadar birçok coğrafyayı olumsuz etkileyecek. 

Trump, “Önce Amerika” politikası uyarınca USAID’in çalışmalarına uzun süredir karşı çıkıyordu. Harcamaların azaltılması kapsamında programın kapatılması gerektiğini savunan Cumhuriyetçi lider, USAID’in “radikal deliler” tarafından yönetildiğini de öne sürmüştü. Yardım ajansının Dışişleri Bakanlığı’yla birleştirilmesini ve işgücünün azaltılmasını istiyor. 

Kimliklerinin gizli tutulması şartıyla New York Times’a konuşan üç kaynak, Trump yönetiminin 10 bin kişilik USAID kadrosunu 290’a düşürmeyi planladığını söylüyor. Washington Post da yabancı ülkelerde görev yapan USAID çalışanlarının apar topar ülkeye geri çağrıldığını aktarıyor.

Yardım ajansının kapatılmasına yönelik süreçte Hükümet Verimliliği Departmanı’nın (DOGE) başındaki Elon Musk da önemli rol oynuyor. Teknoloji milyarderi, “suç örgütü” diye nitelediği USAID’in “Kovid-19 salgını gibi biyolojik silah araştırmalarına finansman sağladığını" iddia etmişti.

Ancak uzmanlar, USAİD’in kapatılmasının ABD’nin Çin'le mücadele gibi önemli bir önceliğine ters düştüğüne işaret ediyor. New York merkezli Dış İlişkiler Konseyi’nden Huang Yanzhong şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Trump'ın hamlesi aslında Çin'e yumuşak güç projelerini yenilemek ve küresel liderlik yoluna geri dönmek için mükemmel bir fırsat sunuyor.

2018’de Pekin, Kuşak ve Yol Girişimi de dahil dış yatırımları düzene sokmak için Çin Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı’nı (China Aid) kurmuştu.

China Aid, yerel kuruluşlarla ortaklık kurmak yerine daha çok kredilere ve görünürlüğü yüksek altyapı projelerine odaklanarak USAid'den ayrışıyor. Ancak her ikisi de ait oldukları yönetimlerin yumuşak gücünü ve nüfuzunu artırma amacı taşıyor. USAID’in kapatılması durumunda China Aid’in küresel yardım faaliyetlerinde çok daha fazla öne çıkması muhtemel.

Independent Türkçe, Guardian, Washington Post, New York Times