İsrail'in korkuları: Netanyahu ateşkesi bozmak için tuzak kuruyor

Esir aileleri anlaşmanın manipüle edilmesini durdurmak için Yüksek Mahkeme'ye başvurdu

Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan esirlerin resimlerinin çizildiği bir duvar (AP)
Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan esirlerin resimlerinin çizildiği bir duvar (AP)
TT

İsrail'in korkuları: Netanyahu ateşkesi bozmak için tuzak kuruyor

Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan esirlerin resimlerinin çizildiği bir duvar (AP)
Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan esirlerin resimlerinin çizildiği bir duvar (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ateşkes anlaşmasına nispeten bağlı kalmasına, Gazze Şeridi'ndeki Netzarim Koridoru’ndan güçlerini çekmesine ve anlaşmanın ikinci aşaması için Doha'daki müzakerelere bir heyet göndermesine rağmen, İsrail'de Netanyahu'nun müzakereleri engellemeyi planladığına dair yaygın bir kanı var.

Haaretz gazetesinin Netanyahu'ya Washington gezisinde eşlik eden üst düzey bir yetkiliye dayandırdığı haberine göre, ‘Netanyahu, Hamas'ı ortadan kaldırmadan anlaşmanın ikinci aşamasını hayata geçirmeyi taahhüt etmeyecek.’

Haaretz Genel Yayın Yönetmeni Aluf Benn ise “Netanyahu ve ABD Başkanı Donald Trump birlikte anlaşmayı yok edecekler” dedi. Şarku’l Avsat’ın Maariv'den aktardığına göre bir başka yetkili, “Netanyahu, Başkan Trump ile çatışmaya giremeyeceği için anlaşmaya bağlı kaldı. Ancak Hamas liderlerinin bu çatışmaya düşmeleri için onlara tuzaklar kuruyor ve onların eylemlerini anlaşmadan kaçmak için bir bahane olarak kullanıyor” ifadelerini kullandı.

‘Netanyahu geri adım atmadı’

Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esirlerin aileleri Netanyahu'nun eylemlerinden derin endişe duyduklarını ifade eden açıklamalar yaptılar ve anlaşmanın tehlikeye girmesinden endişe ettiklerini söylediler.

Esir asker Matan'ın annesi Einav Zangauker, Netanyahu'nun anlaşmaya karşı önceki tutumundan geri adım atmayacağından emin olduğunu ifade etti.

Başkan Trump'a bir kez daha Netanyahu'nun kendisini yanıltmasına ve aldatmasına izin vermemesi ve ‘kaçırılan son İsrailli ailesine ve evine dönene kadar anlaşmayı uygulamaya zorlaması’ çağrısında bulundu.

scdfergt
Tel Aviv'deki İsrail Savunma Bakanlığı önünde protesto gösterisi yapan İsrailliler, 7 Ekim 2023’den bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan esirlerin serbest bırakılmasını talep ediyorlar, 1 Şubat 2025. (AFP)

Tel Aviv, Kudüs ve diğer 70 kentte sokaklara dökülen on binlerce İsrailli, hükümeti kaçırılan son İsraillinin de geri dönüşüne kadar anlaşmayı tüm aşamalarıyla tamamlamaya çağırdı.

Protestocular, cumartesi günü Hamas tarafından serbest bırakılan üç esirin hasta ve bitkin görünen fotoğraflarını taşıdı. Protestoculardan biri, “Bu görüntü, Hamas'ın elinde esir tutulan diğer İsraillilerin durumunu ve savaşın acilen durdurulması ve müzakerelerin başarıya ulaşması gerektiğini gösteriyor” dedi.

Esir aileleri de İsrail Yüksek Mahkemesi'ne başvurarak ateşkes anlaşmasının şartlarının açıklanmasını ve hükümetin önümüzdeki aşamalarda bu şartları uygulamaya zorlanmasını talep etti.

Esir aileleri, hükümetin müzakereleri aileler için boğucu hale gelen sisli bir atmosferle çevrelediğini, başbakan ve bakanlarının siyasi, partizan ve kişisel hesaplarla kaçırılanların ve ailelerinin hayatlarını hiçe sayarak anlaşma müzakerelerini her ay başarısızlığa uğrattığı geçmiş deneyimlerin tekrarlanmasını istemediklerini söyledi. Ayrıca anlaşmanın siyasi manipülasyonuna son verilmesi için mahkemeye müdahale çağrısında bulundular.

‘Yetkisiz heyet’

Netanyahu, planlanan tarihten yaklaşık bir hafta sonra, müzakerelere hazırlanmak üzere idari ve teknik bir heyeti dün Doha'ya gönderdi.

Eleştirilerin odağında Netanyahu'nun yetkileri olmayan bir teknik heyet göndermesi ve bu heyette Esirler ve Kayıp Kişiler Koordinatörü emekli Tuğgeneral Gal Hirsch, Şin-Bet güvenlik servisinin adı açıklanmayan eski başkan yardımcısı ve ordudan bir temsilcinin yer alması vardı.

İsrail devlet radyosuna göre Doha'ya giden İsrail heyeti anlaşmanın ikinci aşamasını görüşmek üzere değil, anlaşmanın teknik ve idari hazırlıklarını yapmak üzere yetkilendirildi.

Başbakan Binyamin Netanyahu tarafından temsil edilen İsrail siyasi düzeyinin şu ana kadar heyete verdiği yetki sadece anlaşmanın ilk aşamasının devamını görüşmek içindi.

İki çelişkili hedef

İsraillilerin Netanyahu'nun niyetlerine ilişkin kuşkuları ilk olarak Netanyahu'nun esirlerin iadesi ve Hamas'ın ortadan kaldırılması gibi birbiriyle çelişen iki hedefi yan yana getirdiği açıklamalarından kaynaklanıyor.

İsrail medyasının aktardığına göre İsrailliler, “Hamas'ı ortadan kaldırmak, özellikle de esirlerin teslimi sırasında silahlı adamlarını gördüğümüzde başarısız olduğu kanıtlanmış bir hedeftir. Ancak bir hedefe kilitlenenler, anlaşmayı iptal etmek anlamına gelen savaş dışında bu hedefe ulaşamayacak ya da bir kısmını gerçekleştiremeyecektir” diyorlar.

sdfergthy
Hamas savaşçıları cumartesi günü Deyr el-Balah'ta İsrailli esirlerin teslim edildiği bölgeye konuşlandı. (AFP)

İsrail eski Genelkurmay Başkanı Gadi Eisenkot, “İsrail gerçeği kabul etmeli ve Hamas ile müzakereler yoluyla kaçırılanları serbest bırakmak için çalışmalı, savaşı sona erdirmeli. 7 Ekim'de bir hata yaptığımızı ve halkımızı koruyamadığımızı kabul etmeliyiz. Bu hatanın bedelini bu şekilde ödüyoruz. Hamas'la savaş uzun sürecek ama bu aşamada durmalı. Çünkü çocukların geri dönmesinden daha önemli bir şey yok” ifadelerini kullandı.



2021'den beri Rusya'da tutuklu bulunan Amerikalı Mark Fogel serbest bırakıldı

Ağustos 2021'den bu yana Rusya'da tutuklu bulunan Mark Fogel'in illüstrasyonu (AP)
Ağustos 2021'den bu yana Rusya'da tutuklu bulunan Mark Fogel'in illüstrasyonu (AP)
TT

2021'den beri Rusya'da tutuklu bulunan Amerikalı Mark Fogel serbest bırakıldı

Ağustos 2021'den bu yana Rusya'da tutuklu bulunan Mark Fogel'in illüstrasyonu (AP)
Ağustos 2021'den bu yana Rusya'da tutuklu bulunan Mark Fogel'in illüstrasyonu (AP)

Beyaz Saray dün yaptığı açıklamada, Rusya'da gözaltına alınan Amerikalı Mark Fogel'in serbest bırakıldığını ve “akşam saatlerinde” ABD'ye döneceğini duyurdu.

Başkan Donald Trump'ın “Rusların iyi niyetini gösteren ve Ukrayna'daki korkunç ve şiddetli savaşı sona erdirmek için doğru yolda olduğumuzun sinyallerini veren bir takası müzakere ettiği” belirtilen açıklamada, takasın koşulları hakkında daha fazla ayrıntı verilmedi.

Beyaz Saray, Trump'ın Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff'un Mark Fogel'i de beraberinde getireceğini belirtti.

Amerika Birleşik Devletleri ile Rusya arasında her iki ülkede tutuklu bulunan vatandaşları konusunda kronik bir anlaşmazlık olmasına rağmen, Soğuk Savaş'tan bu yana Ruslar ve Batılı ülkeler arasındaki en büyük takas Ağustos 2024'te gerçekleşti ve Amerikalı gazeteci WSJ muhabiri Evan Gershkovich, Rus-Amerikan gazeteci Alsu Kurmasheva ve eski ABD Deniz Piyadesi Paul Whelan'ın serbest bırakılmasıyla temsil edildi.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre Haziran 2022'de Moskova'da bir mahkeme Mark Fogel'i uyuşturucu kaçakçılığından suçlu bularak 14 yıl hapis cezasına çarptırdı.

Rus yetkililere göre, kendisi ve eşi New York'tan Moskova'nın Şeremetyevo Havalimanı'na geldiklerinde gümrük memurları tarafından durduruldu.

 “Gümrük muayenesi sırasında bagajında marihuana ve haşhaş yağı bulundu” diyen yetkililer, uyuşturucunun ‘kontakt lens kutuları ve elektronik sigaraların içine gizlendiğini’ açıkladı.

Rus medyası olayın Ağustos 2021'de gerçekleştiğini ve eski diplomatın üzerinde 11 gram marihuana ve sekiz gram haşhaş yağı bulunduğunu bildirdi.

Fogel Moskova'da bir Amerikan okulunda öğretmen olarak çalışıyordu ve elindeki marihuananın tıbbi bir kullanımı olduğunu, omurga ameliyatı geçirdikten sonra ABD'de kendisine reçete ile verildiğini doğruladı.

Moskova uyuşturucunun tıbbi kullanımını tanımıyor ve Fogel de bundan haberi olmadığını belirtti.

Rus makamlarına göre Fogel, Moskova'daki ABD Büyükelçiliğinin çalışanıydı ve Mayıs 2021'e kadar diplomatik dokunulmazlığa sahipti.