Avrupa: Bizim katılımımız olmadan Ukrayna'da adil ve sürdürülebilir barış olamaz

Altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna'nın dışişleri bakanları Paris'teki toplantıda (Reuters)
Altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna'nın dışişleri bakanları Paris'teki toplantıda (Reuters)
TT

Avrupa: Bizim katılımımız olmadan Ukrayna'da adil ve sürdürülebilir barış olamaz

Altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna'nın dışişleri bakanları Paris'teki toplantıda (Reuters)
Altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna'nın dışişleri bakanları Paris'teki toplantıda (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in “derhal” görüşmelere başlama kararı almasının ardından dün gece Paris'te bir araya gelen altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna Dışişleri Bakanları, Moskova ve Kiev arasındaki savaşı durdurmak için Avrupa ve Kiev'in “her türlü müzakereye katılması” gerektiğini belirtti.

Fransa, Almanya, Polonya, İtalya, İspanya, İngiltere ve Ukrayna dışişleri bakanları yaptıkları ortak açıklamada, savaşı durdurmak için “Amerikalı müttefiklerimizle ileriye dönük yolu müzakere etmek istiyoruz” dediler. Yedi bakan birkaç saat süren toplantının ardından yayınladıkları açıklamada, “Ortak hedeflerimiz, Ukrayna'yı güçlü bir konuma getirmek olmalıdır. Ukrayna ve Avrupa her türlü müzakereye katılmalıdır” ifadelerini kullandı.

Avrupa ülkelerinin “Rus saldırganlığı karşısında” Ukrayna'nın “bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğüne” olan bağlılıklarının hatırlatıldığı açıklamada, “Ukrayna'nın güçlü güvenlik garantilerinden yararlanması gerektiği” ifade edildi. Açıklamada “Ukrayna'da adil ve kalıcı bir barışın sağlanmasının güçlü bir transatlantik güvenlik için gerekli koşul olduğu” vurgulandı.

Toplantı öncesinde Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barro “Avrupalıların katılımı olmadan Ukrayna'da adil ve sürdürülebilir bir barış sağlanamaz” derken, Alman mevkidaşı Annalina Berbock ve İspanyol mevkidaşı Jose Manuel Alvarez-Bueno, Ukrayna ile ilgili herhangi bir kararın “Ukrayna olmadan” alınamayacağını vurguladı. “Demokratik yollarla seçilmiş bir hükümete sahip egemen bir ülkeden bahsediyoruz. Avrupa güvenliğini etkileyen herhangi bir karar- ki Rusya'nın Ukrayna'daki saldırganlığı doğrudan Avrupa güvenliğini tehdit etmektedir- Avrupa olmadan alınamaz” ifadelerini kullandı.

Berböck birkaç dakika sonra “Ukrayna'ya ilişkin hiçbir kararın Ukrayna olmadan alınamayacağı” yönündeki görüşünü yineledi ve Avrupa'nın “birlik içinde kalması” gerektiğini vurguladı. Polonyalı Bakan Radoslaw Sikorski ise Ukrayna'ya verilen desteğin güçlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, “yakın transatlantik işbirliği” çağrısında bulundu.

Paris'te Avrupa savunması ve Ukrayna konulu bir toplantı düzenleyen bakanlar, ABD başkanlığına göre Ukrayna'daki çatışmayı sona erdirmek için “derhal” müzakerelere başlama konusunda anlaşan Trump ve Putin arasında bir saatten biraz fazla süren bir telefon görüşmesine denk geldi. Noel-Barro, “Ukrayna'yı terk etmek, Ukrayna'yı teslim olmaya zorlamak, en güçlülerin hukukunun nihai olarak kutsanması ve gezegendeki tüm tiranlara komşularını cezasızlıkla işgal etmeleri için bir davet olacaktır” dedi. Dünyanın bir “cangıl” olmadığını söyleyen İspanya Dışişleri Bakanı, “İkinci Dünya Savaşı'nın sonundan bu yana herkesin yararına işleyen BM Şartı'na dayalı bir dünya düzenimiz var” ifadesini kullandı.

Bu arada dün Brüksel'e bir ziyaret gerçekleştiren ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Trump'ın NATO ve Ukrayna konusundaki kırmızı çizgilerini özetledi. Hegseth, Ukrayna'nın Kırım da dahil olmak üzere 2014 öncesi sınırlarına dönmesini öngörmenin “gerçekçi” olmadığını söyledi. Hegseth'e göre Ukrayna'nın barış görüşmelerinin ardından Atlantik İttifakı'na katılması da “gerçekçi değil”.



İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
TT

İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)

Kudüs'teki İslami Vakıflar Dairesi, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir liderliğindeki bin 251 yerleşimcinin bu sabah (Pazar) Mescid-i Aksa'ya baskın düzenlediğini bildirdi.

Vakıflar Dairesi'ne göre: bu sabah Ben-Gvir, İsrail Likud partisinden bir Knesset üyesi olan Amit Halevi birlikte bin 251 yerleşimci ile bir provokatif bir yürüyüşe öncülük etti.

İsrail basınında yer alan video görüntülere göre, Ben Gvir, baskını Filistin topraklarını gasbeden bir grup İsrailliyle birlikte gerçekleştirdi.

Baskında Yahudilik inancına göre Tapınak'ın yıkılış dönümünü (Tişa BeAv) anma gerekçesiyle Mescid-i Aksa'nın avlusunda Talmud ayinleri gerçekleştirildi..

frtgbftr
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir geçtiğimiz Mayıs ayında Kudüs'ün Eski Şehrindeki Şam Kapısını ziyaret etmek üzere yürürken (Reuters)

Ben-Gvir, Ortadoğu'daki en hassas bölgenin kurallarına karşı gelerek Tapınak Tepesi'nde dua ettiğini söyledi. Müslüman yetkililerle on yıllardır süren hassas “statüko” düzenlemeleri uyarınca Tapınak Tepesi Ürdünlü bir dini kurum tarafından yönetiliyor ve Yahudiler burayı ziyaret edebiliyor ancak dua edemiyor.

Tapınak Tepesi İdaresi (TMA) adlı küçük bir Yahudi kuruluşu tarafından yayınlanan videolarda Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'nde ibadet eden bir gruba liderlik ettiği görülüyor. İnternette dolaşan diğer videolarda ise dua ederken görülüyor.

Ben-Gvir daha önce bölgeyi ziyaret etmiş ve burada Yahudilerin ibadet etmesine izin verilmesi çağrısında bulunmuş, Başbakan Binyamin Netanyahu da bunun İsrail'in politikası olmadığı yönünde açıklamalar yapmıştı. Ben-Gvir yaptığı açıklamada İsrail'in Gazze savaşında Hamas'a karşı zafer kazanması ve orada silahlı gruplar tarafından tutulan İsrailli rehinelerin geri dönmesi için dua ettiğini söyledi. İsrail'in Gazze Şeridi'nin tamamının kontrolünü ele geçirmesi çağrısını yineledi.

İsrail'in Tapınak Tepesi'ndeki kuralları değiştirdiği yönündeki iddialar Müslüman dünyasında öfke yaratacak ve geçmişte şiddet olayları patlak vermişti. Bugün herhangi bir şiddet olayı yaşanmamıştır.

fghyu
Bir İsrailli sertlik yanlısı 23 Haziran 2025 tarihinde Kudüs'teki Mescid-i Aksa'nın Batı Duvarı önünde yürürken (AFP)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'ne yaptığı ziyareti kınayarak bunun “tüm kırmızı çizgileri aştığını” söyledi.

Sözcü Rudeyne yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun, özellikle de ABD yönetiminin, yerleşimcilerin suçlarına ve aşırı sağcı hükümetin Mescid-i Aksa'daki provokasyonlarına son vermek, Gazze Şeridi'ndeki savaşı durdurmak ve insani yardım getirmek için derhal müdahale etmesi gerektiğini söyledi.

Ürdün Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı'nın Mescid-i Aksa'ya saldırısını kınayarak kabul edilemez bir provokasyon  olarak nitelendirdi.

Filistin Haber ve Bilgi Ajansı'na WAFA göre aşırılık yanlısı sömürgeci Tapınak Tepesi örgütleri, İncil'de ‘Tapınağın yıkılışının yıldönümü’ olarak bilinen güne denk gelen bugün Mescid-i Aksa'ya geniş çaplı bir baskın düzenlenmesi çağrısında bulundu.

Kudüs Valiliğine göre bu yılki yıldönümü Mescid-i Aksa için en tehlikeli günlerden biri olarak görülüyor çünkü Tapınak Tepesi grupları, hükümetin aşırılık yanlısı gündemlerinin arkasında tam bir uyum içinde olmasından yararlanarak dini ve yasal kırmızı çizgileri aşmak için niteliksel bir girişimle üç Ağustos'u en büyük saldırı günü haline getirmeyi planlıyor.

fghyju
Kudüs (DPA)

WAFA, Ben-Gvir'in polis memurlarına İsrailli yerleşimcilerin Mescid-i Aksa'da dans etmelerine ve şarkı söylemelerine izin vermeleri yönünde talimat vermesinden sadece birkaç hafta sonra, özellikle de geçtiğimiz Mayıs ayında camiye düzenlediği baskın sırasında Tapınak Tepesi'nde dua ve secdenin mümkün hale geldiğini ve mevcut statükonun açık ve tehlikeli bir şekilde ihlal edildiğini açıklamasının ardından, yeni gerçeklikleri zorla dayatmanın önünü açan bir adım olarak bu tırmanışa eşi benzeri görülmemiş bir kışkırtma ortamının eşlik ettiğine dikkat çekti.