Avrupa: Bizim katılımımız olmadan Ukrayna'da adil ve sürdürülebilir barış olamaz

Altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna'nın dışişleri bakanları Paris'teki toplantıda (Reuters)
Altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna'nın dışişleri bakanları Paris'teki toplantıda (Reuters)
TT

Avrupa: Bizim katılımımız olmadan Ukrayna'da adil ve sürdürülebilir barış olamaz

Altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna'nın dışişleri bakanları Paris'teki toplantıda (Reuters)
Altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna'nın dışişleri bakanları Paris'teki toplantıda (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in “derhal” görüşmelere başlama kararı almasının ardından dün gece Paris'te bir araya gelen altı Avrupa ülkesi ve Ukrayna Dışişleri Bakanları, Moskova ve Kiev arasındaki savaşı durdurmak için Avrupa ve Kiev'in “her türlü müzakereye katılması” gerektiğini belirtti.

Fransa, Almanya, Polonya, İtalya, İspanya, İngiltere ve Ukrayna dışişleri bakanları yaptıkları ortak açıklamada, savaşı durdurmak için “Amerikalı müttefiklerimizle ileriye dönük yolu müzakere etmek istiyoruz” dediler. Yedi bakan birkaç saat süren toplantının ardından yayınladıkları açıklamada, “Ortak hedeflerimiz, Ukrayna'yı güçlü bir konuma getirmek olmalıdır. Ukrayna ve Avrupa her türlü müzakereye katılmalıdır” ifadelerini kullandı.

Avrupa ülkelerinin “Rus saldırganlığı karşısında” Ukrayna'nın “bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğüne” olan bağlılıklarının hatırlatıldığı açıklamada, “Ukrayna'nın güçlü güvenlik garantilerinden yararlanması gerektiği” ifade edildi. Açıklamada “Ukrayna'da adil ve kalıcı bir barışın sağlanmasının güçlü bir transatlantik güvenlik için gerekli koşul olduğu” vurgulandı.

Toplantı öncesinde Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barro “Avrupalıların katılımı olmadan Ukrayna'da adil ve sürdürülebilir bir barış sağlanamaz” derken, Alman mevkidaşı Annalina Berbock ve İspanyol mevkidaşı Jose Manuel Alvarez-Bueno, Ukrayna ile ilgili herhangi bir kararın “Ukrayna olmadan” alınamayacağını vurguladı. “Demokratik yollarla seçilmiş bir hükümete sahip egemen bir ülkeden bahsediyoruz. Avrupa güvenliğini etkileyen herhangi bir karar- ki Rusya'nın Ukrayna'daki saldırganlığı doğrudan Avrupa güvenliğini tehdit etmektedir- Avrupa olmadan alınamaz” ifadelerini kullandı.

Berböck birkaç dakika sonra “Ukrayna'ya ilişkin hiçbir kararın Ukrayna olmadan alınamayacağı” yönündeki görüşünü yineledi ve Avrupa'nın “birlik içinde kalması” gerektiğini vurguladı. Polonyalı Bakan Radoslaw Sikorski ise Ukrayna'ya verilen desteğin güçlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, “yakın transatlantik işbirliği” çağrısında bulundu.

Paris'te Avrupa savunması ve Ukrayna konulu bir toplantı düzenleyen bakanlar, ABD başkanlığına göre Ukrayna'daki çatışmayı sona erdirmek için “derhal” müzakerelere başlama konusunda anlaşan Trump ve Putin arasında bir saatten biraz fazla süren bir telefon görüşmesine denk geldi. Noel-Barro, “Ukrayna'yı terk etmek, Ukrayna'yı teslim olmaya zorlamak, en güçlülerin hukukunun nihai olarak kutsanması ve gezegendeki tüm tiranlara komşularını cezasızlıkla işgal etmeleri için bir davet olacaktır” dedi. Dünyanın bir “cangıl” olmadığını söyleyen İspanya Dışişleri Bakanı, “İkinci Dünya Savaşı'nın sonundan bu yana herkesin yararına işleyen BM Şartı'na dayalı bir dünya düzenimiz var” ifadesini kullandı.

Bu arada dün Brüksel'e bir ziyaret gerçekleştiren ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Trump'ın NATO ve Ukrayna konusundaki kırmızı çizgilerini özetledi. Hegseth, Ukrayna'nın Kırım da dahil olmak üzere 2014 öncesi sınırlarına dönmesini öngörmenin “gerçekçi” olmadığını söyledi. Hegseth'e göre Ukrayna'nın barış görüşmelerinin ardından Atlantik İttifakı'na katılması da “gerçekçi değil”.



Trump, üçüncü dönem için yeniden aday olma fikrini gündeme getirdi

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda düzenlenen resepsiyonda konuşuyor, 20 Şubat 2025. (AP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda düzenlenen resepsiyonda konuşuyor, 20 Şubat 2025. (AP)
TT

Trump, üçüncü dönem için yeniden aday olma fikrini gündeme getirdi

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda düzenlenen resepsiyonda konuşuyor, 20 Şubat 2025. (AP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda düzenlenen resepsiyonda konuşuyor, 20 Şubat 2025. (AP)

ABD Başkanı Donald Trump dün, başkanların iki dönemle sınırlı olmasını öngören anayasaya aykırı olmasına rağmen üçüncü dönem için aday olma fikrini yeniden gündeme getirdi.

Şarku’l Avsat’ın Washington Post'tan aktardığı habere göre Trump son günlerde kendisini bir krala benzetti ve Napolyon’un şu sözünü hatırlattı: “Ülkesini kurtaran kişi hiçbir yasayı ihlal etmez.”

Trump, Beyaz Saray'da düzenlenen ve siyahi Amerikalıların tarihinin kutlandığı Siyahi Tarihi Ayı resepsiyonuna katılanlara yeniden aday olup olmayacağını sordu. Katılımcılar, “Dört yıl daha evet” sloganlarıyla karşılık verdi.

xz cvdfgb
ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)

Trump'ın üçüncü dönemle ilgili tekrarlanan söylemleri, ülkeyi otoriter bir şekilde yönettiğini söyleyen ve 2020 seçimlerini kaybettikten sonra yapmaya çalıştığı gibi demokratik olmayan bir şekilde iktidarı ele geçirmeye çalışacağından korkan muhalifleri arasında daha fazla endişe yaratıyor.

Washington Post, Trump'ın Beyaz Saray'daki açıklamasının ardından eski danışmanı Steve Bannon'ın Baltimore'daki Muhafazakâr Siyasi Eylem Konferansı sırasında 2028 seçimlerine atıfta bulunarak “Trump'ı istiyoruz” sloganı attığına dikkat çekti.

Bannon dinleyicilere şöyle seslendi: “2028'de Trump'ı istiyoruz, onun gibi bir adam ülke tarihinde sadece bir ya da iki kez gelir. Bu doğru değil mi?”

x cvfdbg
ABD Başkanı Donald Trump eski danışmanı Steve Bannon ile birlikte (AFP)

Trump'ın gücünün sınırları, başkanlığının ilk haftalarında önemli bir siyasi tartışma konusu haline geldi.

Göreve geldiğinden bu yana Trump, başkanlık yetkilerini genişletmek için hızla harekete geçti, Hükümet Verimlilik Departmanı federal kurumlara karşı birçok durumda federal yasaları ihlal ettiği görülen eylemlerle federal kurumlar arasında paniğe neden oldu ve yönetimi yargıçlara açıkça meydan okudu.

Trump ayrıca, sosyal medyada kendisinden ‘kral’ olarak bahsetti. Beyaz Saray, New York'un trafik sıkışıklığı ücretlerine ilişkin federal onayı iptal etme hamlesiyle ‘kurtarıldığını’ duyurduktan sonra Trump taç taktığı bir fotoğrafını paylaştı ve altına “Çok yaşa kral” yazdı. Beyaz Saray da bu ifadeyi resmi hesaptan paylaştı.

Amerikan halkından ezici bir yetki aldığını iddia eden Trump, yanlış bir şekilde seçimleri ‘ezici bir çoğunlukla’ kazandığını söyledi. Ancak bu iddialar seçim sonuçları göz önüne alındığında doğru değil.

Aslında Trump'ın zaferi, 1968'de Richard Nixon'dan bu yana halk oylamasını kazanan herhangi bir başkan için ulusal halk oylamasında en küçük zafer marjı ile tarihsel olarak küçüktü.

Washington Post ve Ipsos'un bu hafta yayınladığı bir ankete göre Trump'ın şu ana kadar attığı pek çok adım Amerikalılar arasında hoş karşılanmadı. Çoğu kişi Trump'ın yetkilerini aştığını düşünüyor.

Her 10 Amerikalıdan 8'inden fazlası, bir federal mahkemenin Trump'ın göreve geldiğinden bu yana yasadışı bir şey yaptığına hükmetmesi halinde, mahkemenin kararına uyması gerektiğini söyledi.

Washington Post, Trump'ın üçüncü bir dönem için aday olma ihtimalini defalarca dile getirdiğini bildirdi. Trump bu fikri görevdeki ilk döneminde birden fazla kez dile getirdi ve kasım ayındaki zaferinden bu yana da görevde kalmak ve seçim sonuçlarını iptal etmek niyetiyle bunu yaptı. Destekçilerini 6 Ocak 2021'de seçim sonuçlarını protesto etmek için ABD Kongre Binası'na gitmeye çağırdı ve destekçileri de bunu yaptı. Yeniden başkanlığa seçilen Trump, Kongre Binası baskınıyla ilgili suçlardan hüküm giymiş yüzlerce kişiyi affetti.

scdfvgt
ABD Kongre Binası'nı basan Trump destekçileri (Arşiv - Reuters)

Trump, seçim kampanyası sırasında Hıristiyan muhafazakâr destekçilerine de şunları söyledi: “Dört yıl içinde bir daha oy vermek zorunda kalmayacaksınız… Bu durumu o kadar iyi düzelteceğiz ki oy vermek zorunda kalmayacaksınız.”

Seçimi kazandıktan günler sonra Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçilere ise “Sanırım siz bunun çok iyi olduğunu, başka bir şey bulmamız gerektiğini söylemediğiniz sürece bir daha aday olmayacağım” dedi.

Trump geçtiğimiz ay Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçilerin yıllık toplantısında, tekrar aday olmasına izin verilip verilmeyeceği konusunda bir espri yaptı.

Aralık ayında Bannon, New York'taki bir akşam yemeğinde kalabalığa Trump'ın yeniden aday olması gerektiğini söyledi. “Trump 2028 için hazır mısınız?” diye sordu ve anayasal bir boşluğun Trump'ın üçüncü bir dönem için aday olmasına izin verebileceği fikrini ortaya attı.

Washington Post, Trump'ın açıklamalarına en çok tepki gösteren eski Çalışma Bakanı Robert Reich'ın “Şu anda seçim demokrasi ya da diktatörlük… Tahmin ettiğimden daha hızlı bir şekilde ikincisine doğru kayıyoruz” şeklindeki sözlerini de değerlendirdi.

Illinois Valisi J.B. Pritzker de ‘tiranlık’ uyarısında bulunarak, “Kimse için diz çökmeye niyetim yok” dedi. New York Valisi Kathy Hochul ise “Donald Trump bir kral değil… Onunla mahkemede görüşeceğiz” ifadelerini kullandı.