ABD merkezli raporlar: İsrail bu yıl İran'ın nükleer tesislerini vurmayı düşünüyor

İran'ın Natanz Nükleer Tesisi’nin bulunduğu alan (Arşiv - AP)
İran'ın Natanz Nükleer Tesisi’nin bulunduğu alan (Arşiv - AP)
TT

ABD merkezli raporlar: İsrail bu yıl İran'ın nükleer tesislerini vurmayı düşünüyor

İran'ın Natanz Nükleer Tesisi’nin bulunduğu alan (Arşiv - AP)
İran'ın Natanz Nükleer Tesisi’nin bulunduğu alan (Arşiv - AP)

Wall Street Journal (WSJ) gazetesi dün, eski ABD Başkanı Joe Biden döneminin son günlerinde hazırlanan bir ABD istihbarat değerlendirmesinde, İsrail'in bu yıl İran'ın nükleer tesislerine yönelik geniş çaplı saldırılar düzenlemeyi düşündüğü sonucuna varıldığını aktardı. Gazetenin konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklara dayandırdığı haberde rapora göre İsrail’in geçtiğimiz yıl İran'daki askeri tesislere düzenlediği saldırılar sonucunda İran'ın zayıfladığını düşüncesiyle bu durumdan faydalanmayı planladığı belirtildi.

Yetkililer, bu sonuçların Biden yönetiminin görev süresinin sona ermesiyle birlikte yeni yıla girerken hazırlanan analitik bir değerlendirmede yer aldığını söyledi. Geçtiğimiz yıl İran'ın askeri yeteneklerinin kötüleşmesinin ardından Ortadoğu'da yüksek riskli askeri faaliyetlerin artması riskinin altını çizdi.

Konu hakkında bilgi sahibi iki kaynağa göre istihbarat değerlendirmesi İsrail'in Başkan Donald Trump yönetimine saldırıyı desteklemesi için lobi yapacağını gösteriyor. Trump'ın eski Başkan Biden’a kıyasla İran’a yönelik saldırıya katılmaya daha istekli olduğunu düşünen İsrail, Tahran'ın nükleer silah arayışını durdurmak için fırsatı kaçırmaktan korkuyor.

Gazetenin ABD'li bir yetkiliden aktardığına göre ABD istihbarat servisleri Trump yönetiminin ilk günlerinde İsrail'in İran'ın nükleer tesislerini vurmayı düşündüğünü teyit eden ikinci bir rapor daha hazırladı. Rapora göre ABD'li askeri yetkililer, İsrail tarafından İran'ın nükleer tesislerine yönelik ağır tahkimatla düzenleyeceği saldırı için ABD’nin askeri desteği ve teçhizatının gerekli olabileceğini düşünüyor.

İsrail basını geçtiğimiz aralık ayında askeri yetkililere dayandırdığı haberlerde İsrail Hava Kuvvetleri'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik olası bir saldırı için hazırlıklarını sürdürdüğünü duyurdu. İsrail gazetesi Times of Israel'e konuşan yetkililer, bunun Ortadoğu'da Tahran yanlısı grupların zayıflaması ve Suriye'de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından gerçekleştiğini ve ordunun İran'ın izole edilmesinin onu nükleer programını hızlandırmaya itebileceğine inandığını söylediler.

Şarku’l Avsat Times of Israel'den aktardığı habere göre İsrail ordusu, özellikle İsrail Hava Kuvvetleri'nin Suriye'nin hava savunma sistemlerinin büyük çoğunluğunu yok etmesine olanak sağlayan Esed rejiminin düşüşü başta olmak üzere Ortadoğu'daki son değişiklikler çerçevesinde mevcut durumu İran'ın nükleer tesislerini vurmak için bir fırsat olduğuna inanıyor.



20 ülke liderinin katılımıyla... Putin, cephede ateşkes olmaksızın 9 Mayıs'ı ihtişamlı bir şekilde kutluyor

TT

20 ülke liderinin katılımıyla... Putin, cephede ateşkes olmaksızın 9 Mayıs'ı ihtişamlı bir şekilde kutluyor

Yabancı delegasyon başkanları, Zafer Günü'nde Moskova'daki Meçhul Asker Anıtı'na çelenk koyma törenine katıldı. (Reuters)
Yabancı delegasyon başkanları, Zafer Günü'nde Moskova'daki Meçhul Asker Anıtı'na çelenk koyma törenine katıldı. (Reuters)

Rusya, Sovyetler Birliği'nin İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na karşı kazandığı zaferin 80’inci yıldönümünü bugün Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in de katıldığı bir askerî geçit töreniyle kutladı.

Anma töreni, üç yıl süren yıkıcı savaşla bağlantılı olarak Ukrayna'nın olası saldırıları beklentisiyle sıkı güvenlik önlemleri altında gerçekleşti.

Joseph Stalin'den bu yana Kremlin'de en uzun süre görev yapan Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus birlikleri geçit töreni yaparken Kızıl Meydan'da Vladimir Lenin'in mozolesinin yanında üstü kapalı bir platformda Şi, diğer liderler ve gazilerin yanında durdu.

Zafer Günü geçit töreninde yer alan Rus askeri araçları (EPA)
Zafer Günü geçit töreninde yer alan Rus askeri araçları (EPA)

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Nazi Almanyası'na karşı kazanılan zaferin 80’inci yıldönümünde Moskova'daki Kızıl Meydan'da Rus askerlerine ve 20 kadar ülkenin liderlerine hitap edecek.

Rusya Devlet Başkanı her yıl olduğu gibi bu yıl da Kremlin duvarları önünde büyük bir askerî geçit töreniyle doruğa ulaşacak olan kutlamalar münasebetiyle askerlerine 8-10 Mayıs tarihleri arasında Ukrayna'da ateşkese uymaları emrini verdi.

2022'den bu yana geniş çaplı bir Rus işgaliyle karşı karşıya olan Ukrayna, dün Rus ordusunu cephe hattı boyunca saldırılar düzenlemekle suçladı ve yüzlerce ateşkes ihlalini gerekçe gösterdi.

Rus kuvvetleri ateşkese uyduklarını söyledi ve yalnızca Ukrayna'nın ihlallerine ‘karşılık verdiklerini’ vurguladı.

ABD Başkanı Donald Trump dün akşam, iki ülkeyi otuz günlük ‘koşulsuz ateşkese’ uymaya çağırdı.

Putin'in yanı sıra aralarında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva'nın yanı sıra Kazakistan, Belarus, Vietnam, Ermenistan, Küba ve Venezuela gibi Rus müttefiklerinin de bulunduğu yaklaşık 20 devlet başkanının kutlamalara katılması bekleniyor.

Batılı ülkelerin Rusya'yı izole etme politikasına rağmen, Brüksel'in taleplerine karşı çıkan Slovakya Başbakanı Robert Fico, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik de kutlamalara katılacak.

Eşi benzeri görülmemiş törenler

Moskova ile Kiev arasında salı gününden bu yana karşılıklı hava saldırıları devam ediyor. Bu süreçte Rusya, Ukrayna insansız hava araçlarının (İHA) saldırıları nedeniyle yüzlerce uçuşu erteledi ya da iptal etti.

Kremlin, kutlamaların güvenliğini sağlamak için, İHA saldırılarını engellemek amacıyla internet erişimini sınırlamak da dahil olmak üzere ‘gerekli tüm önlemleri’ aldığını duyurdu.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Moskova'da yapılması planlanan askerî geçit törenini ‘yalan gösterisi’ olarak nitelendirdi.

Rus yetkililer, 9 Mayıs'ın Rusya ve diğer eski Sovyet cumhuriyetlerindeki ulusal anlatıda önemli bir dönüm noktası olması nedeniyle bu yılki kutlamaların ölçek açısından benzeri görülmemiş olduğunu vurguladı.

Rusya'nın başkentinin sokakları bayraklarla süslenirken, çoğu mağaza ve restoran 1945 zaferini ‘anma’ ve ‘gurur duyma’ çağrısı yapan posterler astı.

Putin son üç yılda Ukrayna'ya yönelik saldırısını savunmak için sık sık Nazi Almanya'sına karşı kazanılan zafere atıfta bulunmuş ve Rusya'nın, topraklarının neredeyse yüzde 20'si Rus ordusu tarafından işgal edilmiş olan komşu ülkeden ‘Nazizmin kökünü kazımak’ istediğini vurgulamıştı.

Sovyetler Birliği'nde 20 milyondan fazla insanın hayatına mal olan ve halkın muazzam fedakarlıklarını gerektiren İkinci Dünya Savaşı, toplumda halen hissedilen bir travma bırakmış ve Rusya Devlet Başkanı'nın istismar ettiği vatanseverlik duygusunu körüklemiştir.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlamasından kısa bir süre sonra Rus yetkililer, orduya yönelik her türlü eleştiriyi yasakladı ve baskıyı yoğunlaştırarak yüzlerce kişinin gözaltına alınıp hapsedilmesine ve binlercesinin sürgüne gitmesine neden oldu.

Saldırı korkusu

Kızıl Meydan'daki dev askerî geçit törenine devlet başkanlarının yanı sıra aralarında Çin, Vietnam ve Myanmar'dan askerlerin de bulunduğu 13 ülkeden askerler katılıyor.

Çin ve Rusya devlet başkanları dün Moskova'da bir araya gelerek ‘otoriter’ Batı'ya karşı birlik olduklarını gösterdiler.

Çin, Rusya'nın Batı yaptırımlarını delmesine yardım etmek ve Kiev'in kısa süre önce iddia ettiği gibi silah sağlamakla suçlanıyor, Pekin ise bunu reddediyor.

Ülkenin güneybatısındaki Krasnodar da dahil olmak üzere Rusya'nın çeşitli bölgelerindeki yetkililer, Ukrayna saldırılarından korktukları için bu yıl 9 Mayıs törenlerini iptal etti.

Ülkenin dört bir yanından büyük kalabalıklar 9 Mayıs geçit töreni için Moskova'ya geliyor.