Trump ve Modi ticari, askeri ve iktisadi konularda hemfikir

ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yi Beyaz Saray'da kabul etti. (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yi Beyaz Saray'da kabul etti. (Reuters)
TT

Trump ve Modi ticari, askeri ve iktisadi konularda hemfikir

ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yi Beyaz Saray'da kabul etti. (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yi Beyaz Saray'da kabul etti. (Reuters)

Donald Trump ve Narendra Modi dün Beyaz Saray'da yakınlıklarını gösterirken, Hindistan Başbakanı ilk başkanlık döneminde Trump ile kurduğu yakın dostluğun ardından ülkesini Washington'un ticari saldırılarından korumaya çalışıyor.

Trump, Modi ile düzenlediği ortak basın toplantısında iki ülke arasındaki ticarette ‘kronik dengesizlikleri’ ele almak üzere görüşmelere başlama konusunda mutabık kaldıklarını açıkladı. Trump, “Geçtiğimiz dört yıl boyunca çözülmesi gereken kronik dengesizlikleri ele almak için müzakerelere başlayacağız” dedi.

ABD Başkanı, Washington'un Yeni Delhi'ye F-35 savaş uçakları satacağını ve Hindistan'ı bu son derece gelişmiş hayalet uçaklara sahip birkaç ülkeden biri haline getireceğini kaydetti. Trump, “Bu yıldan başlayarak Hindistan'a askeri satışlarımızı milyarlarca dolar arttıracağız. Ayrıca Hindistan'a F-35 hayalet savaş uçaklarının nihai tedarikinin de önünü açıyoruz” ifadelerini kullandı.

Modi ise ülkesinin ABD ile ‘çok yakında’ karşılıklı yarar sağlayacak bir ticaret anlaşmasına varmak istediğini açıkladı. “Hindistan'ın enerji güvenliğini sağlamak için petrol ve gaz ticaretine odaklanacağız. Enerji altyapısına yatırım artacak ve nükleer enerji de artacak” diyen Modi, bu anlaşmaya ‘çok yakında’ varmak istediğini belirtti.

Üst düzey bir ABD'li yetkili dün gazetecilere yaptığı açıklamada, iki liderin ‘doğal olarak sıcak bir ilişkiye’ sahip olduğunu vurguladı. Yetkili, iki ülkenin ‘yeni bir savunma ortaklığı imzalamaya doğru ilerlediğini’, ‘yeni askeri siparişler üzerine müzakereler’ yürüttüğünü ve ABD'nin ticaret açığını azaltmak amacıyla Hindistan'ın ABD'den enerji alımları üzerine görüştüğünü belirtti, ancak beklenen açıklamaların ayrıntılarına girmedi.

Modi, Trump'ın federal bürokrasiyi sona erdirmek ve maliyetleri düşürmek için kendisini sağ kolu yapmasının ardından ağır eleştirilere maruz kalan milyarder Elon Musk ile bir araya geldi. Hindistan Başbakanı’nın X platformunda yaptığı paylaşımda, “Elon Musk ile Washington DC'de yaptığım görüşme mükemmeldi. Uzay, teknoloji ve modernizasyon gibi çeşitli konuları (...) görüştük. Hindistan'ın reform çabaları hakkında konuştum” ifadeleri yer aldı.

Modi ayrıca ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ile ‘savunma, teknoloji ve güvenlik’ konularını görüşmek üzere bir araya geldi. Donald Trump'ın göreve başladığı gün olan 20 Ocak'ta yaptığı bir X paylaşımında Modi, yeni başkanla ‘yeniden yakın çalışmayı dört gözle beklediğini’ söylemişti.

Cumhuriyetçi milyarder göreve geldiğinden bu yana Hint devinden nadiren bahsetti. Ancak Modi'nin ziyareti, ABD’nin ticaret açığını azaltmak için Çin'in yanı sıra müttefiklerini de hedef alan gümrük vergileri silahını kullandığı bir döneme denk geldi. ABD hükümetine göre, ABD 2024 yılında Hindistan ile 2023 yılına kıyasla 45,6 milyar dolarlık bir ticaret açığı kaydetti.

Ticaret, gümrük tarifeleri, Rusya ile ilişkiler ve göç, Washington ve Yeni Delhi arasındaki ikili gerginliklerin potansiyel kaynakları olarak görülüyor. Ancak Hindistan iyi niyetini göstermek için şimdiden taahhütlerde bulundu.

Yeni Amerikan Güvenliği Merkezi'nden (CNAS) ve Trump'ın ilk döneminde Ulusal Güvenlik Konseyi'nin eski Güney Asya yetkilisi Lisa Curtis, Hindistan'ın ‘olumlu bir rota çizmek ve Trump'ın gazabından kaçınmak için şimdiden olumlu adımlar attığını’ söyledi.

İki lider ayrıca, Japonya ve Avustralya'nın da dahil olduğu Asya-Pasifik bölgesindeki ‘dörtlü güvenlik ittifakının’ güçlendirilmesi konusunu ele aldı. Hindistan, Çin'in artan askeri faaliyetlerine karşı bir denge unsuru olarak görülen grubun liderlerini bu yıl içinde ağırlamaya hazırlanıyor.

Modi'nin ABD'ye son ziyareti, Başkan Joe Biden tarafından sıcak bir şekilde karşılandığı Haziran 2023'te gerçekleşmişti. Modi ortak basın toplantısına katılmayı kabul etmiş ve bir gazetecinin Hindistan'daki dini azınlıklarla ilgili sorusuna kızgın görünerek cevap vermişti.

Modi ve Trump, ABD'li milyarderin 2017-2021 yılları arasında Beyaz Saray'daki ilk dönemi boyunca dostluklarını herkesin önünde övgü ve kucaklaşmalarla gösterdiler. O dönemde Amerikan basını iki lider arasında ‘kardeşçe bir romantizm’ olduğundan söz ediyordu. Hintli lider, 2020'deki resmi ziyareti sırasında Trump'ı gözle görülür şekilde mutlu olarak ağırladı. Trump bu ziyaret sırasında Modi'nin memleketi Gujarat'ta büyük bir mitinge katıldı.

Trump da benzer bir etkinliği Houston, Teksas'ta düzenleyerek bu iyiliğe karşılık verdi. ABD Başkanı geçtiğimiz günlerde Hindistan Başbakanı ile yaptığı telefon görüşmesinde “Hindistan'ın ABD askeri teçhizat alımlarını arttırması önemli” dedi.



UNRWA, çökmesi halinde bütün bir Filistinli çocuk neslinin eğitimden mahrum kalacağı uyarısında bulundu

UNRWA'nın Gazze'deki Genel Komiseri Philippe Lazzarini (AFP)
UNRWA'nın Gazze'deki Genel Komiseri Philippe Lazzarini (AFP)
TT

UNRWA, çökmesi halinde bütün bir Filistinli çocuk neslinin eğitimden mahrum kalacağı uyarısında bulundu

UNRWA'nın Gazze'deki Genel Komiseri Philippe Lazzarini (AFP)
UNRWA'nın Gazze'deki Genel Komiseri Philippe Lazzarini (AFP)

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini dün yaptığı açıklamada, ajansın çökmesi halinde bir nesil Filistinli çocuğun eğitimsiz kalacağı ve “daha fazla radikalleşmenin tohumlarının atılacağı” uyarısında bulundu.

AFP'ye konuşan Lazzarini, ciddi mali sıkıntılarının devam etmesi halinde ajansın “gerçek bir çöküş ve patlama riski” olduğunu söyledi. Lazzarini, UNRWA'nın çökmesi halinde “düzgün eğitimden mahrum kalacak bir nesil çocuğu kesinlikle feda etmiş olacağız” dedi.

UNRWA yetmiş yılı aşkın bir süredir Filistinli mültecilere eğitim ve sağlık hizmetleri gibi temel, insani ve hizmet yardımları sağlıyor. Lazzarini UNRWA'yı Gazze Şeridi, Batı Şeria, Lübnan, Ürdün ve Suriye'ye yayılmış yaklaşık altı milyon Filistinli mülteci için “can simidi” olarak tanımladı.

Lazzarini pazartesi günü yaptığı açıklamada, İsrail'in diğer kuruluşları Gazze'de “yönetimi devralmaya” teşvik ettiğini söylemesinin ardından, UNRWA'nın yerini ancak Filistinli kurumların alabileceğini belirtti. Lazzarini pazartesi günü Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında, “Alternatif bir STK ya da başka bir BM kuruluşu değil” dedi ve “tek geçerli alternatifin (...) Filistin devletinin Filistinli kurumları olduğunu” vurguladı.

UNRWA, 15 ay süren savaşın harap ettiği Gazze Şeridi'nde 13 bin kişiye istihdam sağlıyor ve diğer kuruluşlar için insani yardım operasyonları yürütüyor. Ocak ayının sonunda İsrail, ekim ayında kabul edilen ve ajansın işgal altındaki Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki faaliyetlerini yasaklayan bir yasa uyarınca, UNRWA'nın kendi topraklarındaki çalışmalarını askıya aldı. İsrailli yetkililer, UNRWA çalışanlarını 7 Ekim 2023 saldırısına karışmakla suçluyor.

Suçlamalar büyük bağışçıların ajansa verdikleri fonları askıya almalarına yol açtı. Ağustos ayında yapılan bir BM soruşturması, dokuz UNRWA çalışanının saldırıya “karışmış olabileceği” sonucuna vardı. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Lazzarini dün yaptığı açıklamada, “Biz öncelikle hükümet benzeri hizmetler sunuyoruz. Dolayısıyla herhangi bir sivil toplum kuruluşunun ya da BM ajansının aniden kamu hizmeti sunmak için devreye girdiğini düşünmüyorum” şeklinde konuştu.

BM yetkilisi, UNRWA'nın eğitim hizmetlerini kaybetmesinin vahim sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulundu. “Örneğin Gazze'de 100 bin kız ve erkek çocuğunu eğitimden mahrum bırakırsanız, gelecekleri yoksa, okulları umutsuzluktan başka bir şey değilse ve moloz yığınları arasında yaşıyorlarsa, size daha fazla radikalleşmenin tohumlarını ektiğimizi söyleyebilirim. Bence bu felaket için bir reçete” ifadelerini kullandı.