Rusya’nın Batı’ya karşı “gölge savaş” yürüten özel casusluk teşkilatı

Batılı istihbaratçılar, teşkilatla ilgili çeşitli iddialar ileri sürüyor

SSD'nin faaliyet gösterdiği iddia edilen Moskova'daki üs binası (AFP)
SSD'nin faaliyet gösterdiği iddia edilen Moskova'daki üs binası (AFP)
TT

Rusya’nın Batı’ya karşı “gölge savaş” yürüten özel casusluk teşkilatı

SSD'nin faaliyet gösterdiği iddia edilen Moskova'daki üs binası (AFP)
SSD'nin faaliyet gösterdiği iddia edilen Moskova'daki üs binası (AFP)

Batılı istihbarat kaynakları, Rusya’nın özel bir casusluk birimi kurduğunu iddia ediyor. 

Kimliklerinin açıklanmaması kaydıyla Wall Street Journal’a (WSJ) konuşan ABD’li ve Avrupalı istihbarat yetkilileri, “Özel Görevler Teşkilatı” (SSD) diye adlandırılan birimin Rus askeri istihbaratına bağlı olduğunu savunuyor. 

Batı’ya karşı “gölge savaş” yürüten birimin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Şubat 2022’de verdiği Ukrayna savaşı emrinin ardından bir yıl sonra kurulduğu aktarılıyor. 

Haberde, SSD’nin Rusya’nın en büyük istihbarat teşkilatı olan Federal Güvenlik Servisi’den (FSB) bazı yetkileri devraldığı savunuluyor. 

Ayrıca yeni teşkilatın, Batılı istihbarat kaynaklarının 2018’de Britanya’daki Rus çifte ajan Sergey Skripal ve kızı Yuliya’nın zehirlenmesi olayından sorumlu tuttuğu Birim 29155’i de bünyesine kattığı ileri sürülüyor. 

Kaynaklar, SSD’nin üç temel görevi olduğunu söylüyor: Yabancı ülkelerde cinayet ve sabotaj operasyonları düzenlemek, Batılı şirketlere ve eğitim kurumlarına sızmak ve yabancı ajanları işe alıp eğitmek. Teşkilatın, Ukrayna ve Sırbistan gibi ülkelerden ajan devşirme faaliyetleri yürüttüğü de öne sürülüyor. 

SSD’nin bunlara ek olarak Rus özel harekatçılarına eğitim verdiği de savunuluyor. 

Teşkilatın başında Albay General Andrey Vladimiroviç Averyanov ve yardımcısı Korgeneral İvan Sergeyeviç Kasiyanenko’nun yer aldığı iddia ediliyor.

Çeçen savaşlarında görev yapan Averyanov, 2014’te bir mühimmat deposunu havaya uçurmak için düzenlenen ve iki kişinin ölümüne yol açan operasyonda rol oynadığı gerekçesiyle Çek polisi tarafından aranıyor. Putin, Kırım'ın ilhakına katılmasının ardından kendisine Rusya'nın en büyük onuru olan Rusya Kahramanı madalyasını vermişti.

Kasiyanenko’nun ise Skripal ve kızı Yulia'ya yönelik suikast operasyonunu planladığı savunuluyor. Skripal ve Yulia’ya yönelik 2018’de düzenlenen saldırıda çifte ajan ve kızı, hastanede gördüğü tedavinin ardından kurtarılmış, Kremlin ise suikast iddialarını yalanlamıştı. 

Bunlara ek olarak Kasiyanenko’nun paralı asker şirketi Wagner’in Afrika’daki faaliyetlerini devraldığı iddia ediliyor. Wagner’in kurucusu Yevgeni Prigojin, 2023’te öldürülmüştü.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, BBC



Ukrayna'nın yeraltında Trump'ın ağzını sulandıran ne var?

Donbas'ın batı kesiminde bir kömür madeninde bekleyen madenci (AFP)
Donbas'ın batı kesiminde bir kömür madeninde bekleyen madenci (AFP)
TT

Ukrayna'nın yeraltında Trump'ın ağzını sulandıran ne var?

Donbas'ın batı kesiminde bir kömür madeninde bekleyen madenci (AFP)
Donbas'ın batı kesiminde bir kömür madeninde bekleyen madenci (AFP)

Ukrayna toprakları, ABD Başkanı Donald Trump'ın elde etmeye çalıştığı dünya maden kaynaklarının yaklaşık yüzde beşini barındırıyor. Ancak uzmanlar bu kaynakların henüz kullanılmadığını söylüyor.

Global Mining'in 2024 verilerine göre Ukrayna, kömür de dahil olmak üzere tüm kategorilerin toplamında dünyadaki en büyük 40’ıncı maden üreticisi.

Ukrayna 2022 yılında dünyanın en büyük 10’uncu demir üreticisiydi.

Aralarında Fransa Jeoloji ve Madencilik Araştırma Bürosu'ndan isimlerin de bulunduğu jeologlar, 2023 yılında Ukrayna üzerine yayınladıkları bir çalışmada demir, manganez ve uranyum da dahil olmak üzere 100'den fazla kaynak buldu.

Madenler bir ülkenin ekonomisi veya enerji üretimi için hayati ve hatta stratejik öneme sahiptir. ABD bunlardan yaklaşık 50 tanesine, Avrupa Birliği (AB) ise 30'dan fazlasına ihtiyaç duyduğunu belirtmektedir.

Avrupa Komisyonu'na göre Ukrayna, çıkarılabilen 20'den fazla temel hammadde ile titanyumun önemli bir küresel tedarikçisidir. Ayrıca manganez (küresel madencilik verilerine göre dünyanın en büyük 8’inci), titanyum (11’inci) ve elektrikli araç bataryaları için gerekli olan grafitin (14’üncü) önde gelen üreticisidir.

Ukrayna, ‘Avrupa'nın en büyük lityum yataklarından birine’ sahip olduğunu iddia ediyor, ancak bu yumuşak metal henüz çıkarılmadı.

Kesin olarak sınıflandırıldığında nadir elementler, baz metallerden çok daha geniş bir kategoride yer alan 17 minerali içerir.

Trump nadir mineralleri istediğini özel olarak ifade etti ve Rusya ile savaşında Ukrayna'ya sağlanan yardım karşılığında mineralleri elde etmek için bir anlaşma talep etti.

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) Ukrayna uzmanı Elena Safirova, “Ukrayna nadir toprak elementleri içeren bir dizi yatağa sahip, ancak hiçbiri çıkarılmadı” dedi.

2023 yılında Fransa Jeoloji ve Madencilik Araştırma Bürosu, Ukrayna'nın ‘önemli nadir toprak elementleri kaynaklarına’ sahip olduğunu, ancak daha fazla keşif ve geliştirmenin büyük yatırımlar gerektireceğini doğruladı.

Ukrayna hükümeti ise nadir toprak minerallerinin ‘altı sahada’ mevcut olduğunu vurguluyor. ‘Dünyanın en büyüklerinden biri’ olan Novopoltavsky sahasının geliştirilmesinin 300 milyon dolarlık bir yatırım gerektireceği belirtiliyor.

Ancak Ukrayna hükümetinin bahsettiği elementlerden bazıları (tantal, niyobyum, berilyum, stronsiyum ve manyetit) 17 nadir toprak elementi listesine dahil edilmemiş.

Derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's şubat ayında yaptığı açıklamada, Ukrayna hükümetinin bazı tahminlerinin ‘ulaşılması zor nadir toprak elementi yataklarının Sovyet dönemi değerlendirmesine’ dayandığını bildirdi.

Kuruluş, nadir toprak elementlerinin düşük konsantrasyonda veya erişilmesi zor olabileceği için çıkarılmalarının mümkün olmayabileceğini kaydetti.