New York Times (NYT) çarşamba günü Donald Trump yönetiminden yetkililerle bir araya gelen Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin, değerli maden kaynaklarının yarısının kontrolünü ABD'ye verme teklifi aldığını yeni yayımladığı haberde bildirdi.
Müzakerelere dair bilgi sahibi 5 kişiye dayandırılan haberde Washington'ın, Ukrayna'nın grafit, lityum ve uranyum gibi madenlerinin yanı sıra petrol ve doğalgazda da söz sahibi olmak istediği belirtildi.
ABD'nin hem madenlerden kazanılan hem de yeni maden çıkarma lisanslarının satışından elde edilecek paraların yarısını almayı hedeflediği iddia ediliyor.
Washington'ın bu madenlerin alımında öncelik istediği de öne sürülüyor.
Ukraynalı yetkililerden biri, 61. Münih Güvenlik Konferansı (MSC 2025) için Almanya'ya giden Zelenski'nin cuma günü orada ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'yla bir araya geldiğini hatırlatarak Kiev'in konu hakkındaki karşı teklifini orada sunmuş olabileceğini söyledi.
Konuyla ilgili görüşmelerin gerginlik içinde sürdüğü ve Washington'la Kiev arasında artan mesafeyi gösterdiği NYT'nin haberinde ifade edildi.
Ukrayna'ya yaptıkları yardımların karşılığında 500 milyar dolar değerinde nadir toprak elementi istediklerini ay başında belirten Donald Trump, Kiev'in de bunu kabul ettiğini savunsa da Volodimir Zelenski, ABD Başkanı'nı yalanlıyor.
Zelenski, Washington'ın konuyla ilgili anlaşma teklifini ABD çıkarlarına fazla odaklandığını belirterek reddettiklerini açıkladı.
Cumartesi günü Münih'te Associated Press'e (AP) konuşan Zelenski, "Bakanların anlaşmayı imzalamasına izin vermedim çünkü kanımca bizi ve çıkarlarımızı korumaya yönelik bir hazırlık sunmuyor" dedi.
"Sömürge anlaşması"
Ad ve görevlerinin açıklanmaması koşuluyla ajansa konuşan Ukraynalı yetkililer de ABD'nin anlaşma karşılığında kendilerine güvenlik taahhütü vermeyi reddettiğini açıkladı.
Ukraynalılar, Washington'ın Joe Biden yönetiminde sağlanan ve gelecekte yapılacak yardımlar karşılığında bunu istediğini vurguladı.
Kiev'e giden ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'in çarşamba günü Ukrayna yönetimine sunduğu teklif hakkında konuşan eski bir üst düzey yetkili, "Zelenski bu sömürge anlaşmasını imzalayamaz" dedi.
Amerikan haber ajansına konuşan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Brian Hughes, ABD'li vergi mükelleflerinin Ukrayna'ya verdiği parayı "telafi etmek" ve Rusya'yla çatışan ülkenin ekonomisini büyütmek istediklerini söyledi.
Teklifin detaylarını doğrulamayan Hughes, "Başkan Zelenski, Trump yönetiminin Ukrayna'ya sunduğu şahane fırsat konusunda dar görüşlü davranıyor" ifadesini kullandı.
Hughes, ABD'nin Ukrayna'yla ekonomik bağlarını geliştirmesinin kalıcı barış için en iyi güvence olacağını savundu.
Zelenski, geçen hafta Reuters'a verdiği röportajda, maden anlaşmasına açık olduklarını fakat nadir toprak elementi rezervlerinin neredeyse yarısının Rus işgali altındaki topraklarda yer aldığını belirtmişti.
Forbes'un aktardığı verilere göre Ukrayna'nın toplamda 7 milyar dolar değerindeki maden yatağı, Rus işgali altındaki bölgelerde yer alıyor.
Havacılık, savunma ve nükleer konularında önemli olan bu madenler, ABD için Çin'e bağımlılığı azaltmak açısından da çok değerli.
Independent Türkçe, New York Times, AP
Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)
20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)