عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Hamaney: ABD'nin Gazzelileri yerinden etme planı hiçbir ilerleme sağlamayacak

İran Lideri Ali Hamaney (AFP)
İran Lideri Ali Hamaney (AFP)
TT
TT

Hamaney: ABD'nin Gazzelileri yerinden etme planı hiçbir ilerleme sağlamayacak

İran Lideri Ali Hamaney (AFP)
İran Lideri Ali Hamaney (AFP)

İran Lideri Ali Hamaney dün yaptığı açıklamada, ABD'nin Filistinlilerin Gazze Şeridi'nden taşınması önerisini reddederek, bu önerinin “herhangi bir ilerleme sağlamayacağını” söyledi.

Hamaney'in açıklamaları Tahran'da Filistin İslami Cihat Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nahale ile bir araya geldiği sırada geldi.

Şarku’l Avsat’ın IRNA’dan aktardığına göre Hamaney, “Amerika'nın Gazze ve Filistin'le ilgili aptalca planları (...) hiçbir ilerleme sağlamayacaktır” ifadelerini kullandı.

Başkan Donald Trump bu ayın başlarında, ABD'nin Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçireceği ve bölge sakinlerini başta Mısır ve Ürdün olmak üzere başka ülkelere yerleştireceği bir plan önermişti.

Trump'ın planı başta Mısır ve Ürdün olmak üzere Arap ülkelerinden ve uluslararası toplumdan kınama almış, Birleşmiş Milletler Filistin Şeridi'nde “etnik temizlik” uyarısında bulunmuştu.

Hamaney, “Gazze'deki direnişin ve halkın desteğini almayan hiçbir proje sonuç vermeyecektir” dedi.

İran daha önce Trump'ın Gazze planını reddettiğini açıklamış ve bunu, uluslararası hukuka ve BM Tüzüğüne yönelik “eşi benzeri görülmemiş bir saldırı” olarak nitelendirmişti.

Dini Lider sözlerine şöyle devam etti: “Yaklaşık bir buçuk yıl önce direnişi kısa bir süre içinde ortadan kaldıracaklarını iddia edenler, bugün esirlerini direniş mücahitlerinden oluşan küçük gruplar halinde teslim alıyorlar.” Hameney bu sözleri ile 19 Ocak'tan bu yana yürürlükte olan Gazze ateşkes anlaşması kapsamında gerçekleşen takaslara atıfta bulundu.

Hamaney dün yaptığı açıklamada, anlaşma kapsamında rehinelerin serbest bırakılması karşılığında “çok sayıda Filistinli mahkûmun” serbest bırakılacağını belirtti.

Ateşkesin 1 Mart'ta sona erecek olan ilk aşamasında, İsrail hapishanelerinde tutulan bin 100'den fazla Filistinli karşılığında 19 İsrailli rehine serbest bırakıldı.

Anlaşmanın ilk aşaması kapsamında Gazze'de tutulan toplam 33 rehinenin de serbest bırakılması planlanıyor.

İsrail, serbest bırakılacak kalan 14 rehine arasında sekiz ölünün olduğunu açıkladı.

Hamas dün yaptığı açıklamada, Gazze'de tutulan 4 rehinenin cesedini yarın İsrail'e iade edeceğini ve 6 rehineyi de cumartesi günü sağ olarak serbest bırakacağını duyurdu.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.